Op een slechte dag lijkt het wel alsof ik twee keer zo hard moet werken om voor mezelf te zorgen. Juist op die mindere dagen heb ik natuurlijk zorg, liefde en rust nodig, maar het is ook juist op die dagen veel moeilijker om daar bewust voor te kiezen. Met een slecht gevoel is het verleidelijker om dingen te doen waar ik totaal geen baat bij heb. Nu vertaalt zich dat vaak naar uitstelgedrag, over mijn grenzen heengaan en koopdrang als het niet nodig is. Maar ik herken dit gevoel ook vanuit de tijd dat ik een eetstoornis had. Hoe slechter ik me voelde, hoe slechter ik ook voor mezelf ging zorgen en hoe 'liever' ik de destructiviteit indook. Hoe verklaar je dat eigenlijk? En belangrijker nog; hoe doorbreken we dat bij onszelf?

Gevoel valideren

Het is een menselijke reactie om die destructiviteit in te 'willen' duiken, denk ik. Zodra het wat minder goed ging, was ik zelf ook geneigd om dingen te doen waarin ik dat nóg meer voelde. De manier waarop ik reageerde op dit negatieve gevoel, zorgde er tegelijkertijd voor dat het ook meer aanwezig was en dus - zo werkte het voor mij - mocht het er zijn. Het was nu niet alleen meer een gevoel, door mijn gedrag zag mijn dag en mijn leven er ook werkelijk zo uit. Geen aansteller, want kijk maar! Dingen gaan ook echt niet goed! 

Toch gaat het verder dan dat. Het moest niet alleen gevalideerd worden, maar ook worden versterkt. Voelde ik mij lelijk en dik, ging ik opzoek naar pro-ana sites en zocht ik toch weer vergelijkingsmateriaal in - toen nog - hippe tijdschriften. Ik kon het gevoel niet wegmaken, niet zo snel als ik wilde, dus versterkte ik het geloof ik liever. Als ik maar in beweging mocht zijn, als ik er maar iets mee mocht doen. 

Bewijs om te mogen veranderen

Hoe groter ik het gevoel van walging naar mezelf kon maken, hoe meer bewijs ik daar dus voor kon vinden, hoe groter ook de vrijbrief werd om er inderdaad wat aan te moeten doen. Na het zien van tientallen dunnere meisjes, kon ik toch best nog wel wat afvallen? Na het zien van andermans perfecte diëten, die ik als zodanig bestempelde, kon ik toch niet anders dan mijn eetpatroon nog eens flink onder loep nemen? Als anderen het mogen, mag ik het ook. Als anderen het blijkbaar kunnen, moet ik gewoon nog even doorzetten. Alle reden om mij slecht te voelen, want dat wat ik wilde zijn, zag ik enkel bij anderen en leek met de minuut verder van mij af te staan.

Als ik nu kijk naar Instagram en hoe snel en makkelijk je alle beelden tot je kunt nemen - en hoe veel invloed je daarop hebt - zou er voor mij geen ontkomen meer aan zijn. Juist niet op die momenten dat ik me slecht voelde en me minder weerbaar voelde, tegenover een algoritme waar ik zelf - in mijn ziekte - aan mee had gewerkt. Je kan en mag je op die manier eigenlijk altijd slecht voelen, van jezelf.  

Het geeft gelijk bevestiging en dat duiveltje in jou wordt lekker gevoed. Ja, verander maar, hier heb je het bewijs dat je mag handelen. Dan hoef je het gevoel niet uit te zitten. Je mag iets doen wat niet goed voor je is, want het is nodig. Zo heb je net zelf geconcludeerd. Wat overigens nooit een eerlijke wedstrijd is; je ziet altijd wat je wilt zien. Of wat je 'nodig' hebt om te zien. Negatieve bevestiging zul je overal in kunnen vinden als je je zo voelt. En zo blijft die veilige, vertrouwde, maar schadelijke cirkel ook in stand. 

Op een goede dag komt het minder binnen

Pas als er iets bij mij ontbrak, als ik iets miste bij mezelf, dán pas ging ik op zoek naar het bewijs van dat gemis. Vond ik mezelf niet dun genoeg, vergeleek ik mezelf met mensen die aanzienlijk dunner waren, of simpelweg een andere lichaamsbouw hadden. Vond ik mezelf niet mooi genoeg, trok ik een la topmodellen uit de kast. Ik zocht naar waar ik dat gemis in terug kon zien. Opnieuw niet enkel voelen, maar tastbaar bewijs. Dat ging vrijwel nooit spontaan, maar werd altijd gedreven door negatieve gebeurtenissen of gedachtes. Op een goede dag kwam dat veel minder binnen. Ga eens bij jezelf na wanneer je het meest geneigd bent te scrollen langs andermans profielen. Wanneer zoek je bepaalde content op? Wanneer vergelijk je jezelf met anderen en kom je daar zelf vaak niet goed vanaf? Op welke dagen komt dat terug en welk gevoel is daarin leidend?

Er is natuurlijk geen knop waarmee je dat systeem en die drang makkelijk uit kunt schakelen, maar besef dat als je worstelt met psychische problematiek dat stukje negativiteit opzoeken dus veel sterker aanwezig kan zijn. Dat wanneer je worstelt met je gevoel, het verleidelijker is om dingen op te zoeken die dat gevoel versterken. Je bent dus niet werkelijk minder leuk, minder mooi of minder goed. Het is enkel - helaas - twee keer zo hard werken om voor de inhoud te kiezen. Om naar je karakter te kijken, naar de inhoud van je leven te kijken. Het is dubbel zo hard werken om je niet enkel door die buitenkant te laten leiden en je focus bewust te verleggen.

Jezelf meten

We meten onszelf de hele dag door aan anderen en dat is logisch, maar ook dat is vrijwel nooit gelijkwaardig. Want als de lat voor jezelf van nature nogal hoog ligt, is jezelf meten aan iets positiefs best lastig. Het kan altijd beter, toch? En bovendien vergelijken we dat wat we niet zo geweldig vinden aan onszelf, vaak met dat wat bij een ander wél goed gaat. Jezelf meten aan iets ziekelijks of aan iets negatiefs is denk ik veel makkelijker en veel sneller gedaan. Kan het daarin wel 'beter' en dus erger? Voelt dat haalbaarder en is dat dus makkelijker om voor te kiezen? 

Misschien herken je wel hoe eng het is als het merkbaar beter met je gaat? Het is onwennig en spannend, omdat je die negatieve flow eigenlijk ontzettend goed kent. Dat is vertrouwd en daarin bevestiging blijven zoeken, is misschien ook wel iets wat je je heel erg eigen maakt. Iets om makkelijk in terug te vluchten? Bevestiging zoeken in het positieve en op wat je inhoudelijk te bieden hebt, vraagt om veel oefening. 

Kiezen voor inhoud

Hoe moeilijk het op die momenten ook is, je hebt bijna altijd een keuze om even uit te zoomen. Probeer dat op die moeilijke dagen eens de kans te geven en in plaats van te focussen op de oppervlakte, te kijken naar de inhoud. Wat voel je precies? Dat vervelende gevoel, die triggers, de trauma’s of de negatieve gedachtes, dat kun je misschien niet allemaal makkelijk wegnemen, maar als je stil durft te staan bij wat er werkelijk speelt, is het ook minder vanzelfsprekend om aan de oppervlakte naar een 'quick fix' te zoeken.

In plaats daarvan kun je kiezen voor inhoud. Wat gaat er over jou? Over jouw persoonlijkheid en over jouw karakter. Wat zijn je talenten en waar wordt je blij van? Juist op de dagen dat ik mij slecht voelde - en het dikke en lelijke gevoel overheersde - leek mijn innerlijk onbelangrijk. Maar ik denk dat de 'fout' hem zit in het feit dat je het zélf snel onbelangrijk maakt. Je bewust zijn van je patronen is de eerste belangrijke stap, daarna is het hard werken om actief voor iets anders te kiezen. Om actief voor een duurzamere oplossing te kiezen. Leer je eigen quick fix herkennen en probeer er iets tegenover te zetten. Oefening baart kunst en aan het einde van de dag kan dat werkelijk een andere wending geven aan je gevoel. Alleen al door het te proberen. Lees bijvoorbeeld een boek, iets waarbij je je verbeelding moet gebruiken of je juist ergens in verdiept. Of, als je toch wilt scrollen, kies voor positieve en inspirerende accounts die de focus leggen op het innerlijk in plaats van op uiterlijk. Ga iets met je handen doen of kijk een documentaire over een onderwerp dat je boeit. Dat zijn stuk voor stuk dingen die jou op een positieve en constructieve manier kunnen voeden en die wél bijdragen aan dat gevoel dat vandaag niet goed zit. 

Je hoeft niet langs 'betere mensen' te scrollen als jij je vandaag wat minder goed voelt. Je hoeft niet af te vallen en triggerende content te zien als je moeite hebt je eigen lichaam te accepteren. Je hoeft jezelf niet te vergelijken, je hoeft niets te veranderen, als je je vandaag ontevreden voelt over jezelf en je leven. Dat is niet inherent aan elkaar. Je verdient beter, juist als je dat vandaag niet voelt.

♥

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.