Waarschijnlijk heb je al een flinke weg afgelegd alvorens je terechtkwam op het punt van de hulpverlening. Na een aantal weekjes of maandjes wachten, een uitgebreide intakeprocedure en nog wat weekjes wachten op de uitkomst en het bijbehorende adviesgesprek, is het dan eindelijk zover: Je kunt starten met therapie. Je krijgt individuele gesprekken met een psycholoog of je belandt in een groep met - veelal - leeftijdsgenoten, waar je groepstherapie krijgt. Het moment waarop je zolang hebt gewacht is daar en ineens twijfel je eraan. Je durft niets te zeggen in de groep, tegen de therapeut en je wilt vooral niet dat anderen minder tijd hebben om te praten doordat jij praat. Kortom: Je durft geen ruimte in te nemen.

Geen ruimte in durven nemen is iets wat o.a. veel voorkomt in therapie. We zien het echter ook in onze chats en op het forum gebeuren. Je wilt graag hulp en steun, maar als het puntje bij het paaltje komt voel je je er eigenlijk vreselijk ongemakkelijk over. Misschien ben je ineens bang dat je je aanstelt, dat je geen reden hebt om een eetstoornis te hebben, of vind je dat anderen meer aandacht en tijd verdienen dan jij. Wat de reden ook mag zijn van het geen ruimte durven innemen, het werkt averechts op jouw eigen herstel. Herstellen van je problemen was de reden waarom je hulp bent gaan zoeken, toch? Eigenlijk dus heel onlogisch en zonde. Maar hoe verander je dit?

Ik weet nog goed dat ik voor het eerst serieus in therapie ging. Ik had het jaren - veel te lang! - uitgesteld en toen het daar eenmaal was, durfde ik niet meer. Ik ging enorm twijfelen aan mezelf. Ik vond mezelf maar en aansteller en de verhalen van alle andere mensen waren zoveel belangrijker en vooral ook ernstiger! Ik had helemaal geen recht om in therapie te zijn, ik had letterlijk en figuurlijk volgens mijzelf geen recht van spreken. Dit maakte dat ik maar al te graag anderen hielp in plaats van mijzelf te helpen. Als ik eenmaal aan het woord kwam of er werd aan mij gevraagd hoe het ging, dan voelde iedere minuut die ik praatte al als teveel aan. Ik schaamde me en vond het allemaal zonde van de tijd. Mensen hoefden niet naar mijn gezeur te luisteren, ze konden beter wat nuttigs gaan doen. Ik moest het gewoon zelf oplossen en me niet zo aanstellen.

Tot het moment dat ik werd geconfronteerd met het feit dat andere mensen wel vooruit gingen in therapie en ik niet. Tegelijkertijd werd me duidelijk gemaakt dat als ik geen stappen ging zetten en me meer open ging stellen in therapie, ik wellicht beter kon stoppen. Dit tezamen zorgde voor vreselijk veel angst en het besef dat ik heel stom bezig was. Ik wist wel dat ik het niet met opzet deed en dat het geen ruimte durven en willen innemen in direct verband stond met mijn slechte zelfbeeld, maar ik wist nu ook dat als ik hiermee doorging, ik er binnen een aantal weken weer alleen voor stond. Dat zou geen succes worden. Ik besloot vanaf dat moment alles op alles te zetten en al mijn schaamte aan de kant te duwen. Ja, misschien stelde ik me aan, ja misschien waren de verhalen van anderen vele malen ernstiger, maar dat maakte voor mijn toekomst allemaal geen bal uit. Ik moest verder met mijzelf, niet therapiegenoten. Vanaf dat moment ging het beter en voelde ik dat ik echt aan het werk was in therapie.

Omdat ik zelf heb ervaren hoe belangrijk het is om je angsten aan te gaan en wél ruimte in te nemen, deel ik graag 6 tips die je hierbij wellicht kunnen helpen:

1. Je bent niet voor niets in therapie.
Als je bang bent dat jouw problemen niets voorstellen of dat je je aanstelt, onthoud dan goed dat jij niet voor niets in therapie bent gegaan. Denk aan de periode voordat je in therapie ging. Was er echt zo weinig aan de hand? Als de instantie waar je in therapie bent had gedacht dat het wel meeviel, dan hadden ze je niet dit therapie advies gegeven. Nee, jij bent niet de uitzondering waarbij ze een fout hebben gemaakt. Vertrouw op dat gebied op de kennis en ervaring van de professionals die jou in therapie hebben genomen.

2. Vraag het eens na, praat erover.
Als je ergens enorm mee zit, kan het al veel helpen om er gewoon eens over te praten. Geef in therapie aan dat je het lastig vindt om ruimte in te nemen. Probeer vooral te verwoorden wat je hierbij werkelijk voelt. Je zult dan versteld staan hoeveel meer mensen met deze angsten en andere gevoelens kampen. Dit kan je helpen om, net als al die anderen, over je angst heen te stappen.

3. Geen ruimte in willen nemen = ruimte innemen
Telkens in therapie of in een chat zeggen 'Nee, laat een ander maar gaan' kan groepsgenoten op den duur gaan irriteren. Je bent daar niet voor niets, dus als je werkelijk niets te zeggen hebt, kan je net zo goed weggaan <-- dat werd mij ooit verteld en hielp me beseffen dat waar ik mee bezig was inderdaad niet helpend was. Bovendien zorgt het keer op keer zeggen 'Nee, laat een ander maar gaan' ook voor veel doorvragen van groepsgenoten en/of therapeut wat tevens kostbare tijd en energie kost. Dan kan je maar beter praten over je werkelijke problemen. Probeer dus te verwoorden waar je écht mee zit en ga je angsten en onzekerheden aan, hoe lastig en ingewikkeld dit ook mag zijn.

4. Schrijf het op
Als je geen ruimte durft in te nemen en hierdoor ook heel slecht uit je woorden komt, kan het een idee zijn om van te voren op te schrijven waar je allemaal mee zit. Het voelt misschien ongemakkelijk of schaamtevol, maar in therapie oplezen wat er werkelijk speelt is vele malen nuttiger dan telkens niet 'to the point' kunnen komen omdat je geen ruimte durft in te nemen of niet kan praten.

5. Je moet met jezelf verder
De gedachte 'Ik moet met mijzelf verder, niet met therapiegenoten of met de therapeut' heeft mij in de tijd erg geholpen. Wat had het voor nut om me voortdurend druk te maken over of de problemen van anderen ernstiger waren? Ik was hier voor mezelf gekomen en zou hier ook alleen - met of zonder mijn problemen - weer weggaan. Als ik wilde dat mijn leven positief zou veranderen, dan moest ik aan mijzelf denken en mijn eigen problemen serieus nemen. De enige met wie ik een toekomst moest opbouwen was immers met mijzelf.

6. Gebruik je verstand
Je kunt je laten leiden door heel veel angsten, maar je kunt ook af en toe tegen je gevoel ingaan en vertrouwen op je gezonde verstand. Ieder mens is belangrijk en ieder mens neemt nu eenmaal ruimte is. Is het realistisch om te denken dat jij geen ruimte in mag nemen omdat je minder waard bent of is dit meer een gedachte die voortkomt uit je negatieve zelfbeeld? Je bent in therapie gegaan om geholpen te worden en dat kan alleen als jijzelf tijd en ruimte inneemt.

Hoe ga jij hiermee om?