Wanneer ik denk aan trauma's in combinatie met libido, denk ik vaak aan een afname of zelfs afwezigheid van seksuele behoeftes. Ik denk aan hoe (seksuele) trauma's kunnen zorgen voor een afkeer van seks. Hoe seks heel veel naars op kan roepen zodat je het liever uit de weg gaat. Maar dat gaat niet altijd maar voor iedereen op.

Trauma's en de manier waarop we deze uiten, kunnen voor iedereen verschillend zijn. Net zoals wij mensen allemaal verschillend zijn. Allemaal een andere achtergrond en uniek karakter hebben. Niet alleen is wat wij als schadelijk of 'erg' ervaren verschillend, ook hoe we dit plaatsen en hoe we ermee omgaan kan van veel factoren afhangen. Juist omdat er (in mijn optiek) niet vaak gepraat wordt over een hoge seksdrive als gevolg van trauma's, vind ik het belangrijk om daar vandaag aandacht aan te geven.

Bron foto

Een recent onderzoek¹ heeft uitgewezen dat 'hyperseksualiteit' gelinkt kan worden aan trauma. Dat het als het ware een 'uiting' kan zijn, een manier van coping, om met nare gebeurtenissen om te gaan. Het hebben van een 'hoge' seksdrive, seksuele fantasieën of fetisjen is trouwens niet per definitie een uiting van trauma. Zolang het jouw leven niet op een negatieve manier beinvloedt of in de weg staat, is dat allemaal zeker niet ongezond. Om het onderscheid hierin te maken, zijn er een aantal alarmsignalen die je wat meer inzicht kunnen geven.²

Na de seks voel je je slecht over jezelf

Het voelen van schaamte, spijt nadat je seks hebt gehad... Misschien komt het je niet onbekend voor. Allison Kent, een therapeut uit Pennsylvania, zegt dat het waardevol kan zijn om te onderzoeken hoe je je naderhand voelt en waar dat vandaag komt. Voel je je leeg of zelfs waardeloos als je geen seks hebt? Of voel je je leeg of waardeloos na de seks? Stel je seks gelijk aan liefde en voel je je alleen geliefd als je seks hebt? Dat kan, volgens Kent, een aanwijzing zijn dat er een onderliggend trauma mee kan spelen.

Je neemt veel risico, zoekt gevaar op

Hoe je seks kan ervaren na trauma('s) kan er per persoon heel verschillend uitzien. Er kan sprake zijn van een afkeer, maar ook van een obsessie met seks of met onveilige seks (bijvoorbeeld zonder voorbehoedsmiddelen). De behoefte aan onveilige seks kan namelijk ook voortkomen uit trauma. Gillian O'Shea Brown, complex traumatherapeut, zegt dat riskant gedrag bij sommige mensen de trauma's kan verzachten. Je bent dan minder goed in staat om 'goede' en doordachte keuzes te maken. Ze voegt daar nog aan toe dat het dan gaat om een (directe) afwijzing van je eigen behoefte aan veiligheid en zelfrespect.

"Als je jezelf of een deel van jezelf bent kwijtgeraakt in een seksuele context, is het verklaarbaar als je jezelf in een soortgelijke seksuele context weer terug probeert te vinden." Seksueelmisbruik.info

Je gebruikt seks om je eigen gedachtes of het gedrag van anderen te beïnvloeden

Het (ervaren) gebrek aan controle kan ertoe bijdragen dat je die zeggenschap, de regie, wilt terugpakken tijdens de seks. Het gevoel dat jij zeggenschap hebt over jouw lichaam en de situatie, kan belangrijker voelen dan de 'functie' die seks vaak heeft (verbinding, intimiteit). Het gaat dan niet meer om dat stukje verbinding, maar om het gevoel dat jij er zelf bij krijgt. 

Daarnaast kan seks een manier zijn om contact te maken met anderen als dat op andere vlakken veel moeizamer gaat, bijvoorbeeld op emotioneel of mentaal niveau. Wat ook onder dit kopje valt is seks bewust inzetten om bijvoorbeeld iets voor elkaar te krijgen, of iemand te kalmeren, of in plaats van excuses aan te bieden. 

Je dissocieert tijdens de seks

Wanneer je in het verleden te maken hebt gehad met bijvoorbeeld seksueel misbruik, bestaat de kans dat je - uit zelfbescherming - afstand hebt leren nemen van je lichaam tijdens alles wat met seks te maken heeft. Je lichaam komt als het ware los te staan van je geest, om maar met de situatie om te kunnen gaan. Op die manier ervaar je 'negatieve' gevoelens (zoals pijn, schuldgevoel en schaamte) veel minder. Je schakelt die als het ware tijdelijk even uit. 

Je hebt het gevoel dat je verslaafd bent aan seks

Genieten van seks en het initiatief, betekent beslist niet dat je er verslaafd aan bent. Wanneer je niet echt in het moment kan zijn, niet echt kan genieten van de seks, dan wordt het wellicht wel een ander verhaal. Kenmerkend aan een verslaving is het 'gehaaste' gevoel: het continu op zoek zijn naar een nieuwe 'fix', een kortstondige oplossing, behoeftebevrediging, wat op de lange termijn juist destructief werkt.

Er is bij een verslaving vaak sprake van een onverzadigbare behoefte en een ware 'drang' om daarnaar te handelen. Daarnaast kan hyperseksualiteit door trauma ook tot uiting komen in seksuele fetisjen en fantasieën. Ook hierbij geldt dat dit niet bij iedereen voortkomt uit trauma. Het hebben van seksuele fantasieën is vaak juist heel gezond en ook het hebben van een fetisj is niet per definitie 'ongezond', gevaarlijk of vreemd.⁵

Gillian O'Shea Brown legt hier een verband tussen jeugdtrauma's en een mogelijke verslaving. Het onveilige gevoel in je lichaam dat je kan ervaren na bepaalde trauma's kan een impuls triggeren om hierbij - bewust of onbewust - een soort van troost te zoeken. 

En nu?

Het is zeker mogelijk om dit te veranderen en uiteindelijk een veilig en 'gezond' seksleven te hebben. Het is hierbij vaak wel nodig dat je je bewust wordt van je gedrag. Dat je onder ogen durft te komen wat je allemaal probeert te ontlopen en wat er is gebeurd. Dit kan samen met een therapeut, seksuoloog en eventuele partner.

Daarnaast kan ook het onderscheid tussen initimiteit en seksualiteit verwarrend en daardoor vaag zijn. Zeker wanneer hier in het verleden misbruik van is gemaakt, kan het ontzettend lastig zijn om te voelen waar jouw grenzen liggen en hoe je die aan moet en kan geven. Ik wil je in ieder geval meegeven dat je het waard bent om beschermd te worden. Je mag voelen, al doet het pijn. Ook al is wegrennen nog zo verleidelijk en misschien inmiddels je tweede natuur, je mag echt voor jezelf zorgen. Er mag voor je gezorgd worden. Hoe dat er ook uitziet. 

_{1. Pubmed 2. Huffpost 3. Liefdedelen 4. Helen van seksueel misbruik 5. Scientias}

Deze blog kwam oorsponkelijk online in 2022