"Onze volgende afspraak zal dan over 3 weken zijn, want ik ga even met vakantie." Vakantie? Even?! Drie hele weken?! "Oh, oké…" Mompel ik. Meer krijg ik er niet uit, maar van binnen slaat de paniek toe. Mijn therapeut gaat op vakantie en ik zou niet weten of ik dat wel ga overleven!

Het is zomer en voor veel mensen is dit het moment dat ze op vakantie gaan. Een weekje kamperen op de Veluwe, twee weekjes naar Spanje of misschien zelfs nog veel verder en langer weg. Mensen zoals jij en ik, maar dus ook therapeuten gaan op vakantie. Het zou ook raar zijn als ze dat niet zouden mogen, maar kunnen we eigenlijk wel zonder ze?

Natuurlijk is het super rot als jouw therapeut op vakantie gaat. Toch vond ik het op zo'n moment heel lastig om dat uit te spreken. Ik wilde niet zeuren of haar vakantie verpesten. Ik wilde niet moeilijk doen of een probleem zijn. Ik zei altijd dat het wel oké was en wachtte de drie weken gewoon af. Achteraf vraag ik me af of dat het beste was om te doen.

"Ik ben bang dat ik het niet red zonder mijn psycholoog. Ik leef iedere week weer naar de gesprekken toe. Het voelt als houvast. Iemand waarop ik kan vertrouwen. Een stukje veiligheid. Ik vind het lastig dat ik dit nu drie weken moet missen. Ik zou willen dat het al voorbij was of dat ik even een winterslaap kon doen." ~ Yara

Mijn therapie en herstel zijn niet perfect gegaan. Dat is ook niet nodig. We bewandelen allemaal ons eigen pad en ook na therapie of zelfs na ons herstel blijven we leren en groeien. Wanneer ik terugblik op een moment als deze zie ik hoe onzeker ik was en hoe moeilijk ik het vond om voor mezelf op te komen. Voor mezelf opkomen vind ik nog steeds wel eng, maar ik vind het ook heel belangrijk. Dan maar met knikkende knieën en klotsende oksels. Dan maar struikelend en stotterend. Achteraf kan ik toch altijd wel trots zijn op mezelf.

Ik weet heel goed hoe lastig het op zo'n moment kan zijn, maar probeer toch uit te spreken waar je mee zit. Het is helemaal niet raar om tegen de vakantie van je therapeut op te zien. Je zit er immers niet voor niks. Misschien is therapie niet altijd even leuk, maar dat uur (of meer of minder) per week dat je met je psycholoog spreekt is toch wel een heel helpende en belangrijke houvast.

"Het voelt heel naar dat mijn psycholoog op vakantie is. Het maakt zo duidelijk dat ik maar gewoon een patiënt ben. Ze gaat nu vast gezellig met haar eigen kinderen naar een mooi land. Ik blijf alleen achter. Het boeit haar vast niet of ik die twee weken volkomen ongelukkig doorbreng. Wat nou als ik het allemaal niet meer zie zitten? Wat moet ik dan doen. Het voelt zo eng en radeloos nu ik weet dat ze binnenkort twee weken niet bereikbaar is. Heel naar. Ik schaam me ervoor" ~ Yessy

Uitspreken hoe jij je ergens over voelt kan doodeng zijn, want wat als die ander het vervelend of raar vindt? Wat als je met je gevoelens iemand tot last bent? Wat als je de bevestiging krijgt dat je je aanstelt? Wat als iemand het niet met je eens is en boos op je wordt? Wat als je jezelf belangrijker had gemaakt dan je eigenlijk bent? Wat denk je wel niet?! Op deze manier kon ik de gedachten voor een ander al helemaal invullen ten koste van mezelf. De uitkomst was in mijn hoofd hoe dan ook negatief en dat zou mij dan een slecht persoon maken. Een slecht persoon zijn, niet waardig zijn, niet goed genoeg zijn… Iets ergers kon ik me niet voorstellen.

Toch was het niet een heel eerlijke gedachten. Waarom zou het namelijk niet gewoon positief uit kunnen pakken? Waarom wilde ik het dat geen kans geven? Want eerlijk is eerlijk, dit voelde misschien veiliger, maar ook alles behalve goed. Is dat dan wel veilig? Want ik bleef zitten met m'n vervelende gevoel. Ik voelde me niet gehoord. In de steek gelaten. Ik had geen plan. Ik had helemaal niks. Jezelf open stellen voelt kwetsbaar, maar die kwetsbaarheid heeft ook voordelen.

Alleen door met elkaar te praten kan je elkaar leren begrijpen. Alleen door aan te geven wat jij nodig hebt kan een ander je dat geven. Door te praten over je gevoelens en gedachten leer je ook jezelf steeds beter begrijpen. Waarom durf je het niet te zeggen? Waarom vind je het zo lastig dat je psycholoog weg gaat? Waar ben je bang tegenaan te lopen? Voel je je in de steek gelaten? Zijn die gevoelens terecht? Waar komt het vandaan en ga zo maar door.

"Mijn psycholoog gaat ieder jaar in de zomervakantie zes weken op vakantie. Het is een vrijgevestigde praktijk, waardoor ze geen vervanging heeft. Dat voelt ergens wel een beetje vreemd. Zes weken is best wel lang. Ze heeft me de afgelopen weken een paar keer gevraagd of ik het lastig vind dat ik zo lang geen gesprekken heb. Ik heb gezegd dat het wel meevalt. Ik vind het stom om toe te geven dat ik haar ga missen. Hahaha, je therapeut missen, dat zou gênant zijn. Ik kan heus wel zes weken zonder haar. Tegelijkertijd weet ik dat het ook wel lastig is, want ik uit mijn gevoelens als nauwelijks, laat staan nu ik zes weken lang daar geen plek meer voor heb...." ~ José

Juist bij je therapeut zou dit een veilige omgeving moeten zijn om dit soort dingen te kunnen delen. Je therapeut is er immers voor jou en het is niet andersom. Deze veilige omgeving is misschien wel de ideale plek om eens te oefenen met voor jezelf op te komen en eens te kijken wat er dan gebeurt. Je kan dan direct bespreken waarom je dat eigenlijk zo eng vind om te doen en wat er in het ergste geval zou kunnen gebeuren. Voor jezelf opkomen mag echt en al is het misschien super lastig, waarschijnlijk zal je je, net als ik, achteraf ontzettend trots voelen.

Waar moet ik dan om vragen? Wat kan ik verwachten? Wat zou ze überhaupt kunnen doen? Ze zal haar vakantie niet afzeggen nee. Soms is het alleen al genoeg om aan te geven dat je dat toch wel lastig vind en kunnen jullie samen kijken naar wat jij nu nodig hebt. Misschien kan je gesprekken krijgen met een vervangend therapeut? Of misschien kunnen jullie een plan opstellen voor de tijd dat ze weg is? Ook is het aan te raden om je omgeving in te schakelen op de lastige momenten. Is er nog iemand die je zou kunnen spreken of mailen bij wie je even je hart kan luchten? Misschien wel op afgesproken tijden?

Deze hulplijnen mag je echt inschakelen, want ook na je therapie zal je nog wel momenten hebben dat je even je hart wilt luchten. Je hoeft het niet allemaal alleen te doen. Nu niet, maar later ook niet. Ook ik vind het nog steeds heel fijn en belangrijk om op z'n tijd even te reflecteren of spuien bij m'n omgeving. Wel om daarna weer samen te kunnen lachen natuurlijk. Je bent niet je probleem. Je bent veel meer dan dat, maar je hoeft niet altijd je blije, 'perfecte' zelf te zijn. 

Daarnaast kan je het ook zien als een uitdaging. Je therapie stopt hier niet. Zie het als een onderdeel hiervan. Misschien zelfs een moment van reflectie. Hoe sta je er nu voor? Hoe zal het gaan nu je therapeut op vakantie is? Wat mis je dan? Hoe kan je na deze break verder? Wat heb je nog nodig van je therapeut en wat gaat er eigenlijk al heel erg goed? Wie weet verras je jezelf wel. Onderschat jezelf niet, want je bent sterker dan je denkt en ook jij mag er zijn met al je twijfels en verlangens, maar zeker ook met al je kracht en karakter, want die bezit je ook.

Hoe pak jij dit aan?

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021