Een (chronisch) zieke ouder hebben is op zichzelf al lastig, laat staan als je zelf een eetstoornis of andere psychische problemen hebt. Hoe kun je het zo draaglijk mogelijk voor jezelf maken, maar ook voor de ander? Wat moet je wel doen en wat juist niet? In deze blog wil ik mijn ervaring delen met het zijn van een (jonge) mantelzorger voor een ouder en zelf ook mentale problematiek hebben.

Abel is sinds 2022 gastblogger bij Proud2Bme. Hij blogt onder andere over de LHBTQ+ community, zijn transitie, mantelzorger zijn en zijn eetstoornis. Wil je meer lezen van Abel? Dat kan via de tag 'Abel blogt'. Wil je zijn voorstelblog (nogmaals) lezen? Die vind je hier. 

Bron foto

Mijn situatie

Ik en mijn moeder zijn twee handen op één buik. Altijd al geweest - en doordat ik de laatste 7 jaar veel thuis ben geweest, omdat ik niet naar school mocht of kon, zijn we alleen maar dichter naar elkaar toe gegroeid. We doen veel samen en kunnen veel met elkaar bespreken. Vaak fijn, soms ook lastig. Vooral lastig omdat we een zo normaal mogelijke 'moeder-zoon relatie' willen behouden en niet elkaars therapeuten moeten gaan worden.

Mijn moeder is 53 jaar oud en heeft al sinds haar elfde een vorm van reuma: reumatoïde artritis. Hierdoor heeft ze vaak ontstekingen aan haar gewrichten en veel pijn. Door de reuma en de vergroeiingen die daarvan het gevolg zijn, heeft ze al twee keer een nieuwe heup gekregen, waarvan ze lang moest revalideren. Ze moet zichzelf elke week injecteren om de reuma beheersbaar te houden. Dit is vrij heftige medicatie. Door de reuma en alle gevolgen is ze volledig afgekeurd om te werken en zit ze inmiddels al meer dan twintig jaar thuis. Ze is vaak vermoeid en daardoor neem ik veel (huishoudelijke) taken van haar over.

Toen ik 16 was en de diagnose anorexia kreeg, mocht ik al snel niet meer naar school. Hierdoor was ik veel samen met mijn moeder alleen thuis en ging ik onbewust steeds meer voor haar zorgen en taken overnemen. Achteraf gezien was dit ook een manier om controle uit te oefenen op de situatie, deels vanuit m’n eetstoornis. Als ik de boodschappen deed, wist ik precies wat er in huis was en wat we gingen eten. Vandaag de dag ben ik me hier veel bewuster van en maak ik het bespreekbaar.

Dit is dan ook mijn eerste tip:

Praat erover

Andere mensen kunnen niet in jouw hoofd kijken en weten niet precies wat daar allemaal gebeurt. Als je ergens mee zit, iets lastig vindt, ergens tegenaan loopt: spreek het uit. Door je gevoelens en gedachten te delen, kunnen anderen je helpen en sta je er niet meer zo alleen voor. Kleine dingen kunnen steeds groter worden in je hoofd en daardoor kun je vaak minder goed helder nadenken. Anderen kunnen bijvoorbeeld helpen om de gedachten en/of gevoelens te relativeren, waardoor ze minder groot en zwaar kunnen worden.

Geef je grenzen aan

Dit vond en vind ik zelf een lastige. Omdat ik veel van m’n moeder houd, wil ik praktisch alles voor haar doen. Dus ook koken als ik eigenlijk al een heel lange dag gehad heb en moe ben, of stofzuigen terwijl ik rust nodig heb omdat ik overprikkeld ben. In het verleden deed ik het vaak dan toch, maar nu zeg ik eerlijk dat ik er op dat moment de energie niet voor heb. Inmiddels ervaar ik dat ik vaak juist positieve reacties krijg hierop, in plaats van de negatieve en afwijzende reacties waar ik vaak bang voor ben. Mensen vinden het vaak juist knap als je je grenzen weet te bewaken en uiteindelijk gaat dat je veel meer opleveren dan constant over je grenzen heen te gaan, in de hoop andere mensen een plezier te doen.

Doe ook leuke dingen samen

Als je allebei ziek bent, is dat vaak hetgeen waar het meest over gesproken wordt. Hier bestaat de kans echter dat je een soort therapeutenrol krijgt voor elkaar. Dat er geen ruimte meer is voor gezonde en leuke dingen. Probeer eens een keer iets leuks te doen samen, zoals een wandeling maken, winkelen of een ander uitje. Door positieve ervaringen op te doen en plezier te hebben, kom je meer in de ouder-kind-rol, in plaats van constant de focus te leggen op het ziek zijn.

Beloon jezelf

Last but not least: beloon jezelf! Als je anderen vaak dingen gunt, waarom zou je het jezelf dan niet gunnen? Je hoeft beloningen niet per se te zien in enorme cadeaus voor jezelf, het kan ook dat ene leuke tijdschrift of die ene reep chocolade zijn. Ook immateriële dingen kunnen een beloning zijn: een vrij middagje op de bank Netflix kijken of een lekker warm bad of douche nemen. Je verdient het.

Het is lastig om een balans te zoeken tussen mantelzorger zijn en kind zijn, maar ik geloof en ervaar inmiddels dat beiden naast elkaar kunnen bestaan. Bij mij had het alleen even tijd nodig en bij jou misschien ook, maar weet dat het absoluut mogelijk is.