''Ik ben zwanger!'' Ze kijkt me met tranen in haar ogen aan en spreekt de woorden zacht, maar met overtuiging uit. Wow, zwanger! Ze krijgt een baby. Een kind. Een mens. Wat bijzonder en mooi. Ik ben ontzettend blij voor haar als ze erover vertelt en als ze vol trots haar mini-buik laat zien, samen met de echo waar ik eigenlijk niets op zie. Na onze afspraak ga ik direct de stad in om een kaartje te kopen en te kijken naar een leuk babypakje. Ik zie ontzettend veel rompertjes en sokjes, ik zou ze het liefst allemaal kopen. Ik voel me intens blij, voor haar. Hoe bijzonder is het als je een kind krijgt, iets wat je al zo graag wil.

Als we elkaar weer zien en ik haar het cadeautje geef en enthousiast met haar meepraat, dan vraagt ze me of 'het' nu ook niet bij mij begint te kriebelen. Er zijn inmiddels best wat vriendinnen die samenwonen en we komen nu allemaal in een bepaalde fase waarin mensen ook aan kinderen gaan beginnen. Ik hoor het inderdaad vaker in mijn omgeving. Gek genoeg kriebelt er bij mij helemaal niks. ''Dat komt nog wel'' zeggen sommigen, ''dat is de natuur.'' Zou er dan bij mij iets misgegaan zijn?

Ik maakte een aantal jaar geleden al de keuze om geen moeder te worden. Toen wel met het idee dat mocht ik toch van gedachten veranderen, dat natuurlijk altijd zou kunnen. Toch is er in al die jaren niets veranderd. Ik zie mezelf totaal niet met een kind. Sterker nog, vaak genoeg voel ik me zelf nog een kind en kan ik het niet bevatten dat verschillende mensen in mijn omgeving al getrouwd zijn of aan kinderen beginnen. Dan kan ik er ineens niet meer omheen dat ik geen twaalf meer ben en toch echt voor mezelf moet zorgen. Aan de andere kant kan ik me ook weleens heel volwassen voelen als ik met 130 kilometer per uur over de snelweg rijd en mijn hondje op de achterbank ligt te slapen.

Wel of geen kinderen willen, nemen of krijgen, heeft voor mij niet per se te maken met er wel of niet van houden of met leeftijd. Vroeger leek het me vanzelfsprekend dat als ik later groot zou zijn, ik ook kinderen zou krijgen maar inmiddels kijk ik daar anders tegenaan. Als ik aan kinderen denk dan denk ik vooral aan de opvoeding en aan in hoeverre je daar als mens toe in staat bent. In mijn omgeving zie ik mensen van wie ik denk dat zij dit zeker zouden kunnen. Ik ken ook mensen bij wie ik twijfels heb. Eén van die mensen ben ik zelf en dat is dan ook de reden dat ik geen moeder zou willen worden. Zelfs niet als ik zielsveel van kinderen zou houden.

Dat klinkt negatief en ergens is dat het natuurlijk ook. Toch voelt het als een verademing om die keuze voor mezelf gemaakt te hebben. Een kind opvoeden lijkt me een enorme verantwoordelijkheid en ik denk niet dat ik die verantwoordelijkheid zou willen en bovendien aan zou kunnen. Als ik kijk naar hoe ik de afgelopen jaren, of misschien wel mijn hele leven, heb geworsteld met mezelf dan vraag ik me af wat ik een kind daarvan mee zou geven.

Naast dat een kind veel dingen door erfelijke factoren mee kan krijgen, zou ik bang zijn dat ik niet in staat zou zijn om een kind te geven wat het nodig heeft, simpelweg omdat ik het leven zelf soms nog zo ingewikkeld vind. Ik zou willen voorkomen dat een kind hetzelfde door moet maken als wat ik heb doorgemaakt. Natuurlijk zou ik hier zelf bij zijn, maar sommige dingen doe je niet eens bewust. Ik weet bijvoorbeeld heel goed dat mijn ouders mij op sommige vlakken echt niet bewust tekort hebben gedaan, maar toch is dit gebeurd en heb ik op mijn beurt in mijn leven behoorlijk gemerkt wat voor impact dat heeft gehad.

Vind ik dan dat mensen die kampen met psychische problemen geen kinderen moeten krijgen? Nee, zeker niet. Ik ken genoeg mensen die in het verleden allerlei problemen hebben gehad en die inmiddels een of meerdere kinderen hebben. Het verleden hoeft hierin geen enkele rol te spelen of een negatieve invloed op een kind te hebben. Ook kan het zijn dat er wel wat problemen zijn maar dat die direct goed opgevangen worden door de ouders waardoor een kind hier weinig tot geen last van heeft of krijgt in het verdere leven. Mijn therapeut zei bovendien eens dat het mogelijk is dat er door de generaties heen veranderingen plaatsvinden in het DNA, als bepaalde erfelijke psychische stoornissen goed behandeld worden. Het zou dus zomaar kunnen dat ik helemaal niets of niets ernstigs doorgeef aan mijn eventuele toekomstige kind.

Bovendien ben ik van mening dat iedereen voor zichzelf deze afweging moet maken. Als ik kijk naar mezelf en mijn situatie, dan zie ik mezelf simpelweg niet als moeder en zie ik mezelf dus ook niet een kind opvoeden. Als ik daar namelijk aan denk, dan komt er gelijk direct heel veel angst naar boven. Angst om fouten te maken, angst om een slechte moeder te zijn en vooral de angst dat de jeugd van het kind gekenmerkt zal worden door een gevoel van oeverloze eenzaamheid, net zoals ik dat ervaren heb en tegelijkertijd mijn onmacht als moeder om daar iets in te veranderen. Daarnaast ook angst dat patronen van generaties lang zich zullen herhalen, ook al zou ik vaak genoeg tegen mezelf zeggen dat ik dat niet zou laten gebeuren. Als ik dit bij elkaar optel, is het antwoord voor mij duidelijk. Angst is geen goede basis voor een kind.

Tot slot is er de huidige maatschappij en hoewel het misschien cliché klinkt, zou ik daar niet mijn kind in willen laten opgroeien. Er zijn tegenwoordig zoveel mogelijkheden waardoor nieuwe generaties wellicht veel meer kansen hebben om zich te ontwikkelen maar tegelijkertijd vind ik al die kansen ook ingewikkeld. Hoe meer mogelijkheden er zijn, hoe meer druk er is om alles uit het leven te halen en te gaan voor het hoogst haalbare, ook als je om welke reden dan ook niet de behoefte toe hebt omdat je dromen bijvoorbeeld ergens anders liggen of omdat je er misschien niet toe in staat bent. Het voelt voor mij in ieder geval als druk en ik wil niet dat mijn kind op de basisschool al weet wat stress is. Ook zou ik me niet willen afvragen of mijn kind wel veilig is als hij of zij op schoolreisje gaat naar een grote stad.

Ik ben benieuwd hoe andere mensen hierover denken. Als je bijvoorbeeld een eetstoornis of andere problemen hebt, denk je dan weleens aan kinderen en in hoeverre je iets van jezelf meegeeft aan een eventueel toekomstig kind, zowel qua erfelijkheid als in de opvoeding? Ik veroordeel mensen met psychische klachten én kinderen niet, ik ben vooral benieuwd naar hoe anderen hierover denken en of er meer mensen zijn die er bewust voor kiezen geen kinderen te krijgen gezien hun moeilijke verleden of bepaalde klachten.

Hoe denk jij hierover?

Fotografie Vanessa Porter