Stress is voor velen onderdeel van het leven, of we dat nou leuk vinden of niet. Het komt en gaat, vaak is het er ineens op onverwachte momenten, soms zien we het van mijlenver aankomen. Op sommige dagen kunnen we er beter mee omgaan dan op andere dagen. Op momenten van stress kan het extra lastig zijn om tegen die eetstoornis te blijven vechten. Zeker als de eetstoornis voelt als een uitweg voor stress. Zelf heeft het bij mij onbewust lang die functie gehad. Ik wist gewoonweg niet hoe ik met stress of stressvolle situaties moest omgaan en verstopte me dan in eten, niet eten en compenseren. Dit gaf een bepaalde rust, maar nooit voor lang. Ook was deze strategie niet bepaald lang houdbaar....

Stress betekende voor mij vaak eetdrang. Als ik niet goed wist wat ik moest doen in een bepaalde situatie of niet goed begreep wat er van me verwacht werd, kreeg ik last van spanningen en daarmee wist ik mijzelf vaak geen raad. Wat ik wel wist, was dat ik zo snel mogelijk van dit nare gevoel af wilde en dat ik bereid was om hier ver voor te gaan. Door te eten kon ik me even op iets heel anders focussen, ook al was dat vaak minstens zo onprettig.

Dit alles ging vaak onbewust. Ik vond het heel lang heel moeilijk om mijn emoties te identificeren. Ook stress herkende ik vaak niet. Ik voelde me 'gewoon naar' en verder kwam ik dan niet. Dieper wilde ik meestal ook niet gaan, want ik wilde alleen maar zo snel mogelijk van mijn vervelende gevoelens af. Eten en eetbuien waren een copingmechanisme om mijn gevoel te overleven.

"Er waren tijden dat ik mezelf enorm rot en gestrest voelde, zo erg, dat het bijna pijn deed. Ik kon het niet verklaren. Er was toch niks met mij? Ik wilde ook niet dat er iets met me aan de hand zou zijn. Ik wilde gewoon normaal mee kunnen komen. Ik haatte die onzekerheid. Als ik een eetbui had, voelde ik me ook rot, maar dan wist ik in ieder geval waar mijn gevoel vandaan kwam."

Omgaan met stress en verdrietige of nare emoties kan soms vele malen lastiger zijn dan ervoor vluchten. Je voelt je niet fijn, je voelt je misschien niet veilig en je bent wanhopig op zoek naar rust. Toch levert vluchten je maar tijdelijk wat op. Even voel je je wat beter of lijkt de wereld weer wat logischer, maar dit duurt nooit lang. Door je gevoel weg te stoppen krijg je er juist een probleem bij: Je komt verder van je emoties af te staan en het wordt steeds lastiger om echt te voelen wat je voelt.

Stress is vreselijk, maar het antwoord op stress ligt niet in je eetstoornis. Omgaan met stress en andere negatieve gevoelens is misschien wel één van de moeilijkste dingen die je in je leven zult moeten leren, maar dat zijn wel de vaardigheden waar je de rest van je leven mee vooruit kunt.

Het kan echt enorm tegennatuurlijk lijken om je stress eens echt te voelen of je emoties eens echt de ruimte te geven, maar uit ervaring weet ik dat ze wegstoppen je ook nergens brengt. Hoe ga je nou op een gezonde manier om met stress, zonder gelijk te gaan rommelen met eten? Wat komt er vervolgens voor in de plaats? In deze blog wil ik daar wat dieper op ingaan.

Iet gezonds ervoor in de plaats

Bij stress kan het je eerste ingeving zijn om je te storten op eten. Het liefst wil je rust, weten waar je aan toe bent en vaste grond onder je voeten. Dit kan leiden tot het willen controleren van je eten, maar juist ook tot eetbuien. Hoe stress jouw relatie met eten precies beïnvloedt is heel persoonlijk. Wat het ook is, het is belangrijk om gezond, constructief gedrag in de plaats te gaan zetten van de eetstoornis.

Wat voor jou werkt zal je zelf moeten gaan ontdekken. De één gaat een stuk wandelen en een frisse neus halen, de ander belt zijn vrienden en gaat een drankje doen, weer iemand anders pakt een schrijfblok erbij en vindt rust in woorden en zinnen. Zelf vind ik het prettig om een boek te lezen als ik last heb van stress en daar bijvoorbeeld niet van kan slapen. Ik vind het enorm prettig om even in een verhaal te duiken en daarna alles weer met frisse ogen te kunnen zien. Experimenteer hiermee! Geef de moed niet op als het niet in één keer lukt om de afleiding te vinden die voor jou werkt.

In het begin kan het heel onwennig voelen om in een moment van intense stress en spanning gewoon zomaar een boek of schrijfblok te pakken, maar dat wordt echt makkelijker naarmate je het vaker doet. Het is een kwestie van oefenen en vooral doen, ook al al voelt het niet als de meest voor de hand liggende bezigheid op dat moment.

Lucht je hart

Praat met mensen die je vertrouwt. Vertel ze dat je last hebt van stress. Dat is niets om je voor te schamen. Iedereen heeft het soms. Het kan juist heel verhelderend zijn om eens van een ander te horen hoe hij of zij daarmee omgaat en het kan enorm opluchten om eens je stress in woorden de vrije loop te laten. Als je iets uitspreekt, klinkt het ook altijd net anders dan in je hoofd en dan is het vervolgens veel makkelijker om erop te reflecteren. Bovendien ben je dan niet alleen, maar samen.

"Als ik gestresst ben, moet het eruit. Praten is vaak de enige manier die geen pijn doet. Ik gooi het dan maar op tafel. Dat is ook niet altijd prettig, maar het alternatief is dat ook zeker niet. Als er niemand is om mee te praten schrijf ik. Dan ben ik het ook kwijt."

Neem de tijd

Leren om je stress in goede banen te leiden is niet iets wat je van de ene op de andere dag onder knie zult hebben. Het kost tijd. Tijd om te experimenteren en tijd om jezelf nieuwe vaardigheden aan te wennen. Gun jezelf ook die ruimte om te veranderen. Leg de lat niet te hoog en wees lief voor jezelf als het niet meteen lukt.

Zoek hulp

Als stress telkens maar weer een negatieve rol blijft spelen in jouw leven en zelfs ook in wisselwerking staat met jouw eetstoornis is het verstandig om hier professionele hulp voor te zoeken. Stress gaat namelijk niet altijd vanzelf weg, zeker niet als je de basisvaardigheden mist om ermee om te gaan. Dan is het dus helemaal niet gek om hierbij begeleiding, coaching of psychische hulp te vragen.

Er bestaan hele goede behandelingen om stress te verminderen of leefbaar te maken zodat je weer vooruit kan met je leven. Als je al in behandeling bent voor je eetstoornis is het in ieder geval verstandig om de stress aan te kaarten, zodat jullie kunnen onderzoeken wat jou verder zou kunnen helpen.

Fotografie: Michael Miller, Bob HARRIS

Hoe heeft stress invloed op jouw eetstoornis?