Wanneer ik wakker schrik uit een nachtmerrie overvalt het me ineens. Het begon als een kleine gedachte, een enge droom, maar het heeft een ingang gevonden en nu is er geen houden meer aan. Angst. Ik ben bang in het donker. Zelfs in m'n eigen huis. Wat als er een inbreker komt? Wat als spoken echt bestaan? Wat als iemand mij iets aan wil doen? In het donker krijgen schimmen plots de ruimte te ontstaan. Ssst, wat was dat geluid?

Als kind al kon ik ontzettend bang zijn in de nacht. Tikkende klokken, een ratelende verwarming, bomen die waaien in de wind en schaduwen die gevormd worden door het licht van een lantaarnpaal buiten. Ik was bang voor de boze stiefmoeder van sneeuwwitje en durfde 's nachts niet goed te plassen, omdat ik bang was dat er een gemene heks uit de wc zou komen. Als ik naar de wc was geweest ging ik zo ver mogelijk weg staan terwijl ik doortrok, want ja, uit die draaikolk zou ze tevoorschijn komen. Dan rende ik met een rotvaart terug naar bed. 

Dat die stiefmoeder van sneeuwwitje een grote indruk op me had gemaakt is wel duidelijk. Ik vind het best een beetje gênant om te vertellen, maar ik heb nog steeds wel eens nachtmerries over haar waarna ik doodsbang wakker word en geloof het of niet, dan durf ik bijna niet meer te gaan slapen. In het donker van mijn kamer beeld ik me plotseling overal schimmen in en dan moet dat licht hoe dan ook weer aan.

Toen ik m'n vriend een keer midden in de nacht onverwachts in de woonkamer tegen kwam (ik had niet door dat hij het bed uit was gegaan) zakte ik met een gil en helemaal in tranen door m'n knieën van de schrik. Goed om te weten dat dat is hoe ik reageer als er ineens iemand in m'n woonkamer zou staan. Not! Gelukkig was die schrik snel voorbij, omdat ik door had dat het m'n vriend was en dat er niet nog een soort dreiging in de lucht hing.

Die dreiging van het gevoel hebben dat er iets kan gaan gebeuren, maar je weet niet wat, kan me helemaal gek maken. Dat, terwijl er eigenlijk helemaal niks aan de hand is en het ook niet nodig is. Ik heb het in huizen van anderen, omdat die onbekend zijn, maar ook in mijn eigen huis. Je eigen huis zou een fijne en veilige plek moeten zijn en het maakt me soms heel verdrietig dat ik me dan om zo iets toch heel erg onveilig kan voelen. Ik kan het ergens namelijk best wel relativeren, maar m'n gevoel komt dan niet altijd mee en m'n gedachten lijken onstopbaar. 

Turend in de donkere duisternis kan je je ineens allerlei enge dingen voorstellen. Plotseling merk je allerlei schimmen en geluiden op. Is er misschien een inbreker binnen? Die gedachte zou nog enigszins realistisch kunnen zijn, maar hoe groot is die kans? Waar ik vaak nog meer bang ben zijn spoken, monsters en geesten van overleden mensen. Oh ja, en een boze koningin natuurlijk. 

Het klinkt haast een beetje grappig, maar de angst die ik op zo'n moment voelde en voel (!) is helemaal niet om te lachen. Vorig jaar nog heb ik meerdere keren iemand midden in de nacht gebeld, omdat ik bang was in m'n eigen huis. Toen ik een paar jaar terug een periode echt heel veel last had van nachtmerries en angsten heb ik zelfs mijn ouders gebeld die me vervolgens moesten komen ophalen zodat ik bij hun op de bank kon liggen. Overdreven? Ik was in totale paniek en het voelde als de enige oplossing.

Gelukkig is het op dit moment niet zo erg en ik zie het ook niet zo snel meer zo erg worden. Op dat moment was ik namelijk aan het afstuderen en had ik ontzettend veel stress. Daar durf ik de plotselinge heftigheid van de angst wel mee te linken. Toch is het nooit helemaal weg. Als ik naar de wc ga spring ik toch nog vanaf een meter afstand mijn bed in voor het geval iets of iemand van onder het bed uit mijn voet probeert te pakken. 

Zo af en toe ben ik nog wel eens heel erg bang in het donker. Vaak wanneer ik wakker word uit een nachtmerrie. Dan heb ik het gevoel dat iemand stiekem naar me kijkt en me kwaad wil doen. Op zo'n moment doe ik het licht aan, zet ik een koptelefoon op met fijne muziek, doe ik m'n ogen dicht en probeer ik toch verder te slapen. 

Ik heb het hier wel eens met mijn moeder over gehad en zij geeft aan dit ook te hebben gehad, vooral vroeger. Zij was juist bang voor inbrekers en ik ben meer bang voor spoken en geesten. Dat, terwijl ik er ergens ook helemaal niet in geloof. Zodra het donker wordt in huis is er ineens ruimte voor dit soort fantasierijke, maar enge gedachtes. Bang in m'n eigen huis... Ik zal toch niet de enige zijn? 

Nee, dat ben ik zeker niet. Sterker nog, sommige mensen hebben echt een fobie voor de nacht en het donker. Dit heet Nyctofobie. Bij mij is het niet zó erg, maar het is wel vervelend als het soms gebeurt. Toch is dat helemaal niet gek, het is namelijk een oerangst van de mens. Als je weinig ziet zie je gevaar immers niet aankomen. Je bent dan extra op je hoede. De ene heeft hier nou eenmaal wat meer last van dan de ander. Dat is denk ik gewoon aanleg, maar het kan ook komen door een traumatische ervaring die eerder in het donker plaats heeft gevonden. Daar kan traumabehandeling voor nodig zijn, maar soms is er ook gewoon niet zo veel aan te doen.

Als je fantasie nou op hol slaat is het het beste om jezelf er niet over te veroordelen. Het is prima om dan gewoon even een lichtje aan te doen of muziek op te zetten zoals ik doe. Sommige mensen gaan zelf zingen of fluiten als ze bijvoorbeeld bang zijn in het donker. Als jou dat op dat moment helpt is daar echt helemaal niks mis mee. Je hoeft niet een onverschrokken superheld te zijn. Wat ook kan helpen zijn bijvoorbeeld nachtlampjes of iets in je bed dat lekker en vertrouwd ruikt. Zo zag ik op een camping ooit 'anti-monster spray' liggen. Dit was gewoon een lavendel spray. Lavendel staat bekent om zijn kalmerende werking.

Zorg ervoor dat je omgeving prettig en veilig voelt. Kijk geen enge films en lees liever een leuk boek voor het slapen gaan. Probeer aan fijne dingen te denken, klinkt simpel, maar het werkt wel. Probeer al het enge zo los te laten. Als de angst echt te groot wordt en het je leven oveneemt is het helemaal niet gek om daar hulp voor te zoeken! 

Herken jij dit en hoe ga jij hiermee om?

fotografie: pexels, walt disney