Niet goed genoeg. Niet leuk genoeg. Niet mooi genoeg. Niet slim genoeg. Zomaar wat zinnen die vroeger vaak door mijn hoofd galmden. In de tijd dat ik een eetstoornis had was ik erg onzeker en had ik het idee nergens echt aan te kunnen voldoen. Als een ander, of een bepaalde gebeurtenis, dat gevoel bevestigde was er geen houden meer aan. "Zie je wel, zie je wel. Ik ben afgewezen. Ik ben niet goed genoeg."

Afwijzing kon voelen als een klap in mijn gezicht. Los van dat ik mezelf al vaak genoeg afwees, heb ik mezelf ook wel vaker afgewezen gevoeld door mijn omgeving. Die vriendin die niks van zich liet horen, een vriendje die het uitmaakte, een niveau moeten zakken op school, een mislukte sollicitatie, een stomme opmerking op straat, niet naar binnen gelaten bij de club, niet uitgenodigd voor een verjaardag, niet geselecteerd voor een uitwisseling van je studie, niet uitgekozen voor een expositie and so on. Allemaal dingen die kunnen gebeuren. Dingen die veel van ons overkomen, maar waar ik toch niet zo goed mee om kon gaan. Wat als je afgewezen bent?

O

Afwijzing doet pijn

Ik denk dat wij mensen allemaal een natuurlijke behoefte hebben naar liefde en acceptie en het gevoel ergens bij te horen. De behoefte om ergens bij te willen horen en niet geïsoleerd te raken is een oerinstinct. Tegenwoordig zou je misschien prima in je eentje kunnen overleven, theoretisch gezien, terwijl je vroeger echt een probleem had als je in je eentje in de wildernis beland was. Dat het een oerinstinct is wil overigens niet zeggen dat we ons er dan maar van moeten kunnen afsluiten. Zo'n behoefte, al is ie vanuit de oertijd, is ontzettend sterk en afwijzing, door wie of om wat voor reden dan ook, kan ontzettend veel pijn doen.

Die pijn voelen we liever niet. Het is oncomfortabel en heeft een negatieve invloed op ons zelfbeeld. Toch is af en toe afgewezen worden iets dat onmogelijk is om te voorkomen. Hoe kunnen we onszelf dan beschermen voor dat gevoel? Ik denk juist door te accepteren dat het gevoel er is. Afwijzing doet ook pijn en dat is oké. Door je er tegen te verzetten wijs je eigenlijk je eigen gevoel en daarmee jezelf af. Als er iets is waar jij je nooit voor hoeft te verontschuldigen, dan is het jouw gevoel. Wat dat betreft zijn er geen goede of slechte gevoelens, enkel eerlijke gevoelens. Er is zelfs onderzoek naar gedaan dat het accepteren van negatieve gevoelens helpt om je juist beter te voelen. Jouw gevoel is terecht. Laat het er zijn, want alleen dat wat er is, kan je ook loslaten.

Blijf er niet in hangen

Hoewel het goed is om het gevoel er te laten zijn is het ook belangrijk om er niet in te blijven hangen. Laat het er zijn en laat het dan los. Vind jouw manier om het los te laten. Voor de één is het fijn om erover te schrijven, de ander praat er liever over, weer een ander moet even keihard huilen, nog iemand doet het misschien allemaal of juist iets heel anders. Kijk wat werkt voor jou, maar laat het op gegeven moment los en kijk verder.

Zelf kon ik heel erg lang in zo'n gevoel blijven hangen en kon ik het maar moeilijk van me afzetten. Ik ging er maar over door en door. 'Zwelgen in zelfmedelijden' zei een vriend van mij, grappig bedoeld. We moesten er om lachen, maar hij had absoluut gelijk. Het is oké om medelijden te hebben met jezelf. Iets vervelend te vinden voor jezelf, maar het is ook goed om de draad weer op te pakken. Het leven gaat door. Het heeft geen zin om jezelf maar af te blijven rekenen op die ene afwijzing. Hoewel het vast niet de laatste afwijzing zou zijn. Zouden er natuurlijk ook nog een hoop kansen komen die wel goed uit zouden pakken. Er zijn ook heel veel dingen die ik wel goed doe en waar ik wel mee ben. Het is ook belangrijk om daar naar te blijven kijken.

Als je merkt dat je het lastig vindt om uit dat gevoel van afgewezen te zijn te komen, probeer dan eens om een lijstje te maken met dingen waarin jij niet afgewezen bent. Denk aan vrienden die om je geven, dingen die goed gingen op werk of school, persoonlijke overwinningen, dat wat je al hebt en misschien voor lief neemt terwijl je daar echt hard voor hebt gewerkt, een vreemde die naar je lachte op straat, zelfs vluchtig contact met de buren. Ze tellen allemaal, maar vaak laten we de negatieve momenten een stuk zwaarder wegen. Eigenlijk niet zo eerlijk, toch? Welke dingen zou jij zwaarder mogen laten wegen? 

Wat kan je van afwijzing leren

Hoewel afwijzing niet leuk is zou je het ook als een moment van reflectie kunnen bekijken. Niet alleen om er daadwerkelijk iets van te leren, maar ook omdat dat kan helpen in het proces van het verwerken van de afwijzing. Begrijp je waarom de afwijzing heeft plaatsgevonden? Kan je je verplaatsen in de ander? Was het opbouwende kritiek of was de andere gewoon onaardig? Is deze afwijzing enkel bij jou te zoeken of zegt het meer over de ander? Is het misschien zo dat ik naar iets aan het streven was dat in de eerste instantie al niet bij mij paste? Vat ik het te persoonlijk op? Moet je altijd overal goed genoeg voor zijn? Vergeet ik, zoals in het kopje hierboven, niet te denken aan de dingen die ik wel al goed doe? Wat kan je leren van deze situatie? Als deze deur voor mij sluit, waar opent dan de ander?

Ook kon het gevoel van afwijzing voor mij versterkt worden omdat ik de persoon in kwestie heel erg hoog had zitten of als ik het gevoel had dat de situatie ontzettend belangrijk was. In zo'n geval zou je je ook kunnen afvragen of je iemand anders niet op een voetstuk had geplaatst of of het gras werkelijk altijd groener is aan de overkant? Heb je een ander onterecht boven jezelf geplaatst en doe je het eigenlijk al niet hartstikke goed? Een heleboel vragen dus die je jezelf zou kunnen stellen. Ze zijn niet altijd op elke situatie van toepassing, maar misschien, als jij nu met gevoelens van afwijzing zit, kan je er een paar uitpikken die jou aanspreken en aan het denken zetten. Ik kan me voorstellen dat je hier misschien helemaal geen zin in hebt. Logisch, bovendien hoef je ook niet alles altijd helemaal dood te analyseren, maar in sommige gevallen kon mij dit wel helpen. Wederom is het goed om het daarna ook weer los te laten en verder te gaan.

Voor jezelf zorgen

Afwijzing is rot, maar niet je leven lang te voorkomen. Je doet heel veel dingen wel goed en je kan er een hoop van leren. Wees daarom niet bang voor afwijzing. Het is niet het einde van de wereld, al kan dat soms wel zo voelen. Zeker als iets heel belangrijk voor je is. Aan de andere kant is het namelijk zo dat als je stopt met het nemen van kansen, je niet afgewezen kan worden, maar jezelf ook die kansen ontneemt. Dat is zo ontzettend zonde!

Het leven gaat met ups en downs. Pijn en afwijzing maken we allemaal mee, ook ik. Het is goed om daarin ook voor jezelf te zorgen. Verzamel mensen om je heen bij wie je je goed voelt, doe dingen die je fijn vindt en leg de lat niet idioot hoog voor jezelf. Ik weet zelf heel goed hoe lastig dat is, maar een hoge lat en dan ook nog een perfecte sprong willen maken. Niet te doen en het hoeft ook helemaal niet. Van je fouten kan je leren, kwetsbaarheid brengt ons samen, geen mens is perfect en waar één deur sluit opent altijd een nieuwe. Je bent goed bezig!

Hoe ga jij om met een afwijzing?