Meer lezen, betere foto's, schoner huis, sneller wandelen, groter groeien. Niet alleen tijdens mijn eetstoornis, maar zelfs nu probeer ik die overtreffende trap te overstijgen. Het kan en moet altijd beter. Een intens vermoeiende strijd die ik nooit lijk te winnen. Maar hoe gezond en belangrijk is het eigenlijk, om altijd van jezelf te moeten winnen?

We hebben inmiddels al veel geschreven over perfectionisme en de drang om te moeten presteren. Dat is met een reden. Deze onderwerpen komen bij een eetstoornis vaak terug. Ook op het forum lezen we hier vaak over.

Prestatiegeneratie

In mijn tijd bij Proud2Bme heb ik al meerdere blogs geschreven over mijn burn-out. Deze diagnose kreeg ik inmiddels alweer jaren geleden en toch voelt dit altijd nog steeds als een heel kwetsbaar deel. Recentelijk kreeg ik tijdens onze wekelijkse Instagram live uitzendig en vraag over mijn burn-out. Deze vraag kwam binnen en ik merkte dat ik een beetje emotioneel raakte. Dit geeft vooral voor mij aan hoe lang ik mijn burn-out weg heb gezet als iets kleins en onbelangrijks. Pas nu ik de ruimte heb om weer meer te mogen voelen, merk ik hoe beladen dit onderwerp voor mij nog steeds is. 

Ook al had ik tijdens deze diagnose een eetstoornis, toch denk ik dat vooral mijn persoonlijkheid aanleiding is geweest voor het ontwikkelen van een burn-out (mede als bij de eetstoornis). Ik was extreem perfectionistisch en de lat kon niet hoog genoeg liggen. 

In de blog: 'Mijn burn-out; de confrontatie' beschrijf ik dat het destijds lastig was om de mogelijke signalen op te pikken. Juist omdat ik een opleiding deed die ik leuk vond, herkende ik de stress die dit met zich mee bracht niet.

"Waar bij mij vooral het gevaar zat, was dat ik mijn spanning niet zag als stress. Ik sliep wel eens wat minder goed en was wel eens wat geïrriteerd, maar is dat dan ook stress...? Ik deed het goed op de academie, mijn projecten gingen goed. Niks aan de hand, toch?"

Waar ik tijdens mijn opleiding vooral mee te maken kreeg, was de drang om alles perfect te moeten doen; overal de beste in te zijn gecombineerd met ditzelfde verlangen vanuit mijn opleiding. Het werd vanuit de kunstacademie ook verwacht te leven voor je opleiding, je passie. Daar valt veel voor te zeggen, maar ik denk dat dit vooral ook aangeeft hoeveel er van je wordt verwacht. Als student, maar ook als mens. Want vanuit mijn opleiding destijds werd deze toon gezet. Het kon altijd beter, het moest altijd beter. Maar moet dan wel? Mag het soms ook goed zijn zoals het is?

Waar gaat het echt om?

In de blog: 'Het moet perfect' beschrijft Daphne een specifieke situatie waarin deze drang om te presenteren haar vastzette.

"Door maar niet te beginnen en maar naar mijn papier te blijven staren, sluit ik uit dat ik fouten kan maken, maar tegelijkertijd sluit ik daarmee ook alle andere mogelijkheden uit. De mogelijkheid dat er iets moois kan ontstaan. Iets wat misschien niet dat miljoenen schilderij in mijn hoofd is, maar iets wat mij net zo goed zou kunnen verrassen. Iets wat goed en mooi kan zijn, iets waar ik uiteindelijk trots op kan zijn, zonder dat het ergens aan hoeft te voldoen."

Ze legt hier uit hoe erg je jezelf klem kan zetten door juist te willen presteren. Hoe hoger je de lat legt, hoe minder tastbaar deze zal zijn. Ook al ervoer ik dus een enorme druk vanuit mijn opleiding, toch leerde ik hier ook dat ik fouten mocht maken. Dat het draaide om het proces en niet om het resultaat. Dit moest alleen wel binnen de perken blijven. Want te veel fouten kon ik me namelijk niet permitteren. En juist door die tegenstrijdigheid raakte ik in de war en voelde ik de druk nog hoger worden. De druk om fouten te maken, hiervan te leren en dit onderdeel te laten zijn van het grote geheel. 

Wat is haalbaar?

Je kunt op een dag - en in je leven - maar zo veel doen. Het is niet haalbaar om alles met een 10 af te willen sluiten. Ik heb een tijd geleden voor mezelf een aantal vragen opgesteld die ik erbij pak als ik merk dat ik de neiging heb om hierin door te slaan, als ik het idee heb dat ik overloop en ik bezwijk aan de druk. Dit kan op elk vlak slaan. Zo stelde ik mezelf deze vragen als ik merkte dat ik doorsloeg in het schoonmaken, maar ook toen ik nachtenlang doorwerkte om mijn fotoserie te perfectioneren. Zeker als het in mijn hoofd rommelig wordt, een opstapeling van al die dingen bij elkaar, helpen deze vragen mij om hier wat orde in te scheppen:

1. Wat heeft prioriteit? Wat kan wachten? 

2. Wat kan ik 'snel' doen (zonder al te veel moeite)?

3. Zou het helpen om een planning te maken?

Het had voor mij dus belang om voor mezelf helder te hebben wat nu haalbaar is. Ik moest het begrip 'uitstellen' wat meer leren loslaten, of misschien wel een andere definitie geven. Uitstellen heeft - naar mijn idee - een vrij negatieve lading, terwijl ik het juist als iets positiefs ervoer om een opdracht naar een andere dag te verschuiven. Zeker als dit mij op het moment zelf meer ruimte gaf. 

Naast het beantwoorden van de vragen heeft één bepaald zinnetje mij erg geholpen: je hoeft niet elke dag het beste uit jezelf te halen. Deze gedachte geeft mij veel ruimte. Ik hoef niet altijd de 'beste' blog te schrijven of het lekkerst te koken. Goed is soms, en vaak, goed genoeg. 

De prestatiegeneratie. Ik heb een beetje een hekel aan dit woord, misschien juist omdat ik die kern van waarheid voel. Het is ontzettend lastig om jezelf staande te houden in een wereld waarin iedereen meer en meer van je lijkt te verwachten. Ik hoop dat je - middels door de tips - je jezelf hierin een beetje staande kunt houden en bij jezelf kunt blijven. 

Ervaar jij vaak druk van mensen of de maatschappij om je heen? Hoe ga jij hiermee om?

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.