We gebruiken veel woorden om aan te geven hoe krachtig herstel is. Wijden er ontelbare blogs aan; hoe mooi het is om voor herstel te kiezen en hoe waardevol het leven is wat je ervoor terugkrijgt. Hoe krachtig die momenten zijn waarop je uitdagingen aangaat. Hoe hartverwarmend de momenten van openheid zijn, bij je ouders of bij je vrienden. Herstel heeft veel van die noemenswaardige en bijzondere momenten, waar je meestal op terugkijkt als 'mooi' en sterk. Dat fotomoment bij je eerste taartje, die je zelf hebt besteld en niet hoefde te compenseren. Of die leuke middag die je had met vrienden, omdat je toch naar dat feestje bent gegaan en geen eetbui hebt gehad. Die momenten wil je inlijsten en daar doe je het voor. Maar dat is niet alles wat herstel is. We hebben het soms misschien te weinig over de lelijke momenten die herstel ook kent. Onderbelichte momenten die na herstel heel klein voelen, maar tijdens herstel wel degelijk hele dagen of periodes in beslag kunnen nemen. Lelijke momenten die we allemaal hebben doorleefd en waar jij nu misschien middenin zit. 

Lichamelijk ongemak

Ja, je wordt langzaam gezonder en je eetpatroon herstelt. Dat is misschien aan je te zien en we weten allemaal dat dat niet veel zegt over hoe je je op dat moment voelt. Maar dat stuk lichamelijk herstel is belangrijk en hoort bij dit moeilijke proces, ook dat weet je inmiddels. Helaas is die stabiliteit in gewicht en de bijkomende rust in je lichaam (en hoofd) niet meteen de volgende dag voelbaar. De periode daar naartoe is vaak ongemakkelijk en soms zelfs een beetje vies, vooral voor jezelf. 

In het begin van mijn behandeling, waar ik probeerde te stoppen met compenseren en een regelmatig eetpatroon probeerde terug te krijgen, sloegen mijn darmen enorm op hol. Na een weekje, of twee of drie, was dat eigenlijk nog steeds niet over. Obstipatie was lange tijd eigenlijk een staat van zijn waar ik aan gewend was geraakt. Mijn broek kon vaak niet dicht, omdat mijn buik zo opgezwollen was. Ook durfde ik niet lang bij anderen te blijven omdat ik zo veel gasvorming had in mijn darmen en mezelf die ongemakkelijke en stinkende momenten wilde besparen. 

Dat zijn dingen waar je misschien niet zo snel over praat. Het voelt op dat moment wellicht ook alsof het je eigen schuld is; je weet namelijk waar dit het gevolg van is. Net zoals die boeren na het eten, oprispingen en zelfs die slechte adem. Het is het gevolg van je eetstoornis. En dat in je eentje doorstaan, kan best wel eenzaam voelen. Dubbel straf; veel ongemak en veel schuldgevoel. Je bent aan het herstellen en probeert alles weer stabiel te krijgen. Dat gaat in een mensenlichaam soms gepaard met veel onrust, herrie en stank. Dat maakt jou overigens niet vies, het hoort gewoon bij herstel. 

Kleine kwelgeest

Dat gezonder worden vraagt veel van je hoofd op dat moment, want er vindt een verschuiving plaats tussen eetstoornis-denken en gezond-denken. Dingen moeten opnieuw aangeleerd worden, wat vaak gepaard gaat met enorm veel spanning. Sommigen dagen waren een aaneenschakeling van spanning. Geen rust na het eten, geen rust tussen de eetmomenten in. Dat moment was er even niet. Elk moment voelt misschien als een uitdaging en daar kun je echt somber van worden. "Ga er doorheen, dit gaat voorbij." Lieve woorden die ik nu snap, maar toen niet kon laten binnendringen. Want dag-in-dag-uit spanning verdragen en voelen dat het eten in die weken nog niet makkelijker is geworden; voelt als een onmenselijke opgave.

Het gevolg? Niet te genieten zijn. Ik trok me terug, gaf een sneer waar ik zelf van schrok, zat met een uitgezakt gezicht bij anderen op de bank en raakte om het minste of geringste geïrriteerd. Ruzies en discussies om het eten of om totaal onbelangrijke dingen. Het legde soms een mistige deken over mijn dagen heen. Herstel bracht me op die dagen niets, enkel uitdagingen. Ja, die uitdagingen moesten elke dag weer aangegaan worden en ja, achteraf kan ik beamen dat dat allemaal nodig was en dat het daadwerkelijk makkelijker werd. Maar nee, op dat moment voel je dat niet en heb je die garantie niet. Je voelt je een chagrijn en niet iemand die zijn of haar leven terug aan winnen is. Terwijl dat wel is wat je doet; jezelf terugvechten. Dat kost soms veel en gaat er niet altijd gemoedelijk aan toe. 

Na die #recoverywin? 

Zittend aan dat taartje, dat doel dat ik mezelf voor had genomen, voelde ik me best wel een overwinnaar. Maar de rest van de dag dan? Na dat heugelijke fotomoment kun je niet voorkomen dat je het in herstel alsnog enorm moeilijk hebt. Na mijn gereserveerde lach en mijn vastberaden happen, sloeg alsnog de twijfel toe. Maar herstel betekent niet dat je een nieuw hoofd krijgt, ook niet na het fotomoment. Het is opnieuw een gevecht met de twijfel, dat je meestal niet plaatst onder die foto, maar wat wel de realiteit is. Een sombere en soms mistige realiteit, die niet mooi is en waar de beloofde deuren misschien nog niet allemaal opengaan. Soms voelde ik enkel na dat moment hoe veel werk er eigenlijk nog aan de winkel was. Herstel betekent niet dat je nooit meer twijfel voelt, herstel betekent dat je leert omgaan met de twijfel. Dat je de gedachtes steeds minder serieus neemt en - mét de twijfel - door kunt gaan met je dag en met het eten. 

Het kan, zeker op die momenten, een vermoeiende realiteit zijn om mee te moeten dealen. Dat kan leeg voelen, want ik moest me nu toch goed voelen?! Check die taartpunt! Maar nee, dat kan dubbel voelen, ook ver in herstel. Dat is hard werken, soms langer dan je zou willen terwijl. 

Toch nog stiekem... 

De honger komt terug en dat is iets wat de één makkelijker deelt dan de ander. De honger kan je overvallen. Hoe relativerend ik ook over die drie extra porties ontbijt kon denken, ik vertelde het toch echt aan niemand. Ik verborg de snoeppapiertjes, terwijl het geen eetbui was waar ik me voor hoefde te schamen. Ik had honger, het was normaal geweest, toch? Maar het niet weten, zoekende zijn in wat normaal is, is soms genoeg om je te laten twijfelen. Dat is genoeg om het maar niet te zeggen, want wil je het antwoord wel weten? Waar doe goed aan? Als dit goed en gezond was, waarom voelt het dan niet zo?! Laat ik maar niets zeggen en gewoon verder gaan...  

Het groene monster

Het lelijkste gevoel van allemaal vond ik de jaloezie en de afgunst die ik voelde. Op mensen die nog een eetstoornis hadden, zonder dat ik twijfelde om terug te willen vallen, maar ook op mensen zonder eetstoornis. Op iedereen die ziek was en iedereen die een ogenschijnlijk zorgeloos leven leed. Soms was ik jaloers op alles en iedereen en kon ik niet zien wat ik zelf had of waar ik aan kon werken. Omdat je zelf denk ik de hele dag geconfronteerd wordt met je eigen gevecht, je herstel en ook de frustratie die dat mee kan brengen.

Dunne mensen kon ik niet eens naar kijken en vanaf dat moment was iedereen dun. Vervolgens kwam daar de eerste verjaardag waar er niet gevraagd werd naar mij of specifiek naar hoe het 'écht met me ging'. Ik werd zelfs een beetje misselijk, alsof ik in een gat viel waarin er iets groots van mij ineens niet meer belangrijk of zichtbaar was. Er was ook geen vraag of opmerking voor in de plaats gekomen. Er was rust - dat wel - maar ook leegte. En het lelijke was dat ik verlangde naar het opvallen, speciaal zijn. Want hoe negatief ook, dat was blijkbaar (besefte ik op dat moment) wat de eetstoornis me dus ook gaf.

Nee, ik twijfelde niet of ik wilde dat het daar mijn hele leven over zou gaan. Maar ja, het eerlijke verhaal is dat het soms voelde als gemis, als rouw. Uiteindelijk is het lelijke van dat moment dat je dat gevoel, dat gemis, vaak in je eentje uitzit. Op die verjaardag en op dat feestje, met die dappere borrelnoten in je handen. Die je het liefst de kamer door smijt. Het is dan niet mooi, terwijl je zo goed bezig bent. 

Gevoel komt later

Eindelijk weer naar dat feestje durven, iets aantrekken wat je in jaren niet voor mogelijk hield en daar in huilen uit willen barsten. Soms klopt alles, is alles zoals het zou moeten zijn en zoals je dat al die tijd graag wilde, maar overheerst de somberheid. In mijn mooiste jurk stond ik in de wc naar mezelf te kijken, met lege ogen. Ik wilde zijn waar ik was, maar het gevoel was er nog niet. Het voelde leeg. Je verstand reist te paard, je gevoel gaat te voet. Mijn verstand was al op onze bestemming, mijn gevoel was duidelijk nog onderweg. Ik hoopte hem op de terugweg naar huis altijd weer een beetje tegemoet te lopen. 

Dat is - denk ik - wat er op die lelijke en ongemakkelijke momenten aan de hand is. Je doet het goed en met je verstand ben je op de bestemming die je voor ogen had, maar je gevoel is nog onderweg. Die komt van ver en die is misschien wat langzamer dan de rest. Geef je gevoel de tijd om op die verjaardag en aan die tafel met taart te arriveren. Vergeef jezelf, want je mag al die lelijke uitspatting, lelijke gedachtes en lelijke gevoelens gewoon hebben. Je bent een mens en je bent gigantisch goed op weg. Veel praktische momenten van herstel heb je namelijk al onder de knie en dat kan met de tijd alleen maar beter gaan voelen.

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021 

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.