Ik zit in de trein en word gebeld door een onbekend nummer, ik bevries en ik word overweldigd door een enorme angst: 'mama is dood'. Dat is de eerste gedachte die door mijn hoofd schiet. Als ik opneem blijkt het mijn werk te zijn, of ik een extra dienstje kan draaien die week. Met tranen in mijn ogen en een trillende stem antwoord ik dat dat wel kan en ik hang op. Snel verberg ik mijn gezicht achter mijn capuchon, ik schaam me kapot. Ik ben 24 en een groot deel van de dag ben ik bezig met het idee dat mijn moeder of broertje dood gaat. Ik haal diep adem en probeer me te vermannen 'doe normaal' denk ik. 'Je moet je schamen'.

De gevoelens die wij hebben, waarom we ze hebben en wat we er mee doen, maken voor een groot deel wie we zijn. Gevoelens zijn niet goed of slecht, alleen zijn sommige gevoelens makkelijker om mee om te gaan dan anderen. Over positieve gevoelens, zoals blijdschap of verliefdheid, maken we ons over het algemeen niet druk. Daarnaast zijn er gevoelens die lastiger zijn om mee om te gaan, zoals verdriet of gemis, maar vaak is het oké om deze gevoelens te ervaren. Er zijn ook negatieve gevoelens waar we ons soms voor schamen of die we onszelf niet toestaan om te voelen. Toch horen deze gevoelens ook bij mens zijn.

Zelf vond ik het ontzettend lastig om toe te geven dat ik soms ook wel eens jaloers ben of iemand niet aardig vind. Ik vond het egoïstisch van mijzelf om jaloers te zijn op een vriendin. Gun ik haar dan geen geluk? Waarom kan ik niet gewoon alleen blij zijn voor haar? Waarom moet ik altijd aan mijzelf denken? Ik schaamde me voor het feit dat ik jaloezie voelde. Ook vond ik het heel erg moeilijk als ik iemand niet zo aardig vond. Ik kan mij over het algemeen goed inleven in anderen en vond dan ook dat ik altijd met iedereen overweg moest kunnen. Iemand niet aardig vinden hoort daar niet bij.

Soms is het moeilijk om aan jezelf toe te geven dat je gevoelens hebt die als minder positief zijn bestempeld. Toch horen al deze gevoelens bij het ‘mens zijn’ en ook jij mag ze voelen. Praten over dit soort gevoelens kan lastig zijn, hoewel dat vaak wel goed werkt. Zo ben ik erachter gekomen dat meer mensen gewoon wel eens jaloers zijn, dat dat bij het leven hoort. Ook kun je door te praten over deze gevoelens erachter komen waarom je ze hebt en hoe je er mee om kunt gaan. Soms ligt er ook een dieper gevoel of een herinnering achter dit soort gevoelens, waardoor het lastig kan zijn om er mee om te gaan.

Ik las een keer een mooie vergelijking over het onderdrukken van bepaalde gevoelens. Je kunt het zien als drijfzand. Als je tot je middel vast zit in het drijfzand en je probeert er uit alle macht bovenuit te klimmen, zak je alleen maar dieper weg. Er komt rust wanneer je stopt met vechten tegen het gevoel of het onderdrukken ervan. Je zult er niet meer in verdrinken. 

Jaloezie

Als ik jaloers ben, dan ben ik egoïstisch. Deze twee gingen voor mij altijd hand in hand en ik vond het dus heel erg van mijzelf als ik jaloers was op iets of iemand. Egoïstisch mocht ik ook niet zijn. Ik vond dat ik altijd iedereen het beste moest gunnen. Pas kort geleden kwam ik erachter dat jaloers zijn niet altijd betekent dat je iemand iets niet gunt en dat dit best samen kan gaan. Dit was voor mij een hele eye-opener. Het is wel belangrijk hoe je omgaat met de jaloezie. Praat je erover of niet? Je hoeft er niet altijd over te praten, maar soms kan dat wel helpen om de jaloezie naast je neer te leggen. 

Jaloezie komt vaak voort uit de angst dat jouw veiligheid in het geding komt of uit onzekerheid over jezelf. Als je jaloers bent betekent dat vaak dat iemand anders iets heeft wat jij niet hebt, maar wat je graag zou willen. Het kan goed zijn om bij jezelf na te gaan waarom je jaloers bent. Wat is het dat jij mist en waarom zou je het graag willen? Het is niet altijd gek om iets te willen wat je niet hebt, dat is zelfs heel logisch. Het gaat er vooral om hoe je er mee omgaat naar degene toe op wie je jaloers bent. 

Boosheid

Zelf vond ik het ontzettend lastig om boos te zijn en eigenlijk vind ik dat nog steeds wel lastig. Als ik boos ben op iemand en dat uit, ben ik bang dat ik diegene wegduw en dat ik dan alleen overblijf. Ik ben bang dat ik diegene kwijt raak en ook dat diegene eigenlijk boos is op mij, in plaats van andersom. 

Boosheid is eigenlijk een heel belangrijke emotie om te voelen en om naar te luisteren. Door te voelen wanneer je boos bent, voel je beter wat je eigen grenzen zijn en daarmee kun je deze ook leren aangeven. Het is ok om het niet overal mee eens te zijn. Daarbij is boosheid ook een heel krachtige emotie. De grootste bewegingen en veranderingen in de geschiedenis zijn ontstaan, omdat mensen ergens boos over waren. Het laat vaak ook zien dat je ergens om geeft. Je wordt niet zo snel boos om iets wat je verder niks interesseert. In plaats van jouw boosheid onderdrukken kun je het beter toelaten en inzetten. Je kunt het gebruiken om jouw grenzen aan te geven of om ergens voor te vechten. Je kunt het gebruiken om jezelf in je recht te zetten. 

Wraak

'Het liefst wilde ik bij haar langsgaan en een steen door haar ruit gooien of haar auto bekrassen. Als ik haar in de stad zou tegenkomen, wilde ik haar een mep verkopen. Ik schaamde me hier wel voor. Ik zou hier toch boven moeten staan. Ja, ze had mij enorm gekwetst, maar dat mocht ik toch niet met geweld oplossen? Pas toen ik erachter kwam dat die agressieve gevoelens na zo'n gebeurtenis heel normaal waren, kon ik ook weer milder naar mijzelf worden. Vanaf dat moment keek ik allerlei films waarin dat soort wraakacties werden uitgevoerd. Grappig genoeg werden die agressieve gevoelens toen ook een stuk minder.' - Sara

De behoefte om wraak te nemen lijkt heel negatief en soms is het heel lastig om toe te geven dat je wraakgevoelens hebt. Ondanks dat het leuk kan zijn om (fictieve) wraakacties te bepsreken op een feestje, is het vaak niet iets waar je serieus over praat als je met deze gevoelens rondloopt. Uit onderzoek is echter gebleken dat wraak een van de sterkste gevoelens is die wij kunnen ervaren; alleen wraak kan ons aanzetten tot de meest ondenkbare dingen. Ieder mens heeft een instinctieve neiging tot het ervaren van wraakgevoelens, maar ook tot vergeving. 

Wraakgevoelens komen meestal voort uit het gevoel enorm gekwetst te zijn of onrecht te zijn aangedaan. Je zou het kunnen zien als een soort verdedigingsmechanisme. Wraak nemen is een manier om recht te zetten wat jou is aangedaan. Om voor jezelf, of iemand van wie je heel veel houdt, op te komen. Wel is het zo dat handelen naar wraakgevoelens niet de beste oplossing blijkt te zijn. Mensen die hun wraakplannen hadden uitgevoerd leken zich uiteindelijk minder goed te voelen dan de mensen die dat niet hadden gedaan. Het blijkt beter te werken om te vergeven. Wanneer je kunt vergeven, zal het makkelijker zijn om verder te gaan en het negatieve niet meer te laten overheersen. 

Angst

Soms is het ontzettend moeilijk om toe te geven dat je ergens bang voor bent. Voor mij stond angst vaak gelijk aan zwakte. Mijn angsten waren niet realistisch. Dat wist ik ergens ook wel en daarom mocht ik ze ook niet voelen. Daarbij vond ik het ook genant. Ik was bijvoorbeeld iedere keer als ik in de trein zat bang dat deze zou ontsporen of ik dacht continu dat mijn moeder dood zou gaan. Ik vond het kinderachtig van mijzelf. Ik was te oud om bang te zijn. Ik wist dat deze dingen niet echt zouden gebeuren, maar toch kon ik het gevoel niet uitschakelen. 

Het heeft mij heel erg geholpen om uiteindelijk toch aan iemand toe te geven dat ik deze angsten had. Die persoon kon mij toen helpen om mijn angsten te relativeren. Ook het bespreken van mijn angsten met mijn therapeut heeft mij nieuwe inzichten gegeven. Het is vervelend wanneer het de overhand neemt en het je beperkt in de dingen die je wilt doen. Vaak zijn je angsten terug te leiden naar dingen die je (vroeger) hebt meegemaakt. Angst beschermt je ook. Het bereidt je voor op eventuele situaties die komen gaan en het maakt je alert. 

Niemand is altijd blij. Ieder mens heeft wel eens gevoelens waar hij of zij zich voor schaamt of niet bij durft te komen. Ik ook. Grappig eigenlijk, want wij hebben al deze gevoelens allemaal en vaak hebben ze een functie. Ook als ze geen functie lijken te hebben is het vaak nog steeds goed om er over na te denken waar de gevoelens dan vandaan komen. Alles wat jij voelt is deel van wie je bent. Wanneer je niet voor je gevoelens uit durft te komen, of ze niet durft toe te laten, onderdruk je eigenljk een deel van jou als persoon. Dat is zonde. Iedereen mag er zijn, met alle positieve en negatieve gevoelens die daarbij horen. 

Heb jij gevoelens waar je je voor schaamt? 

Fotografie: Toni Oprea, Thomas Lipke