Met een verdoofd gevoel keek ik naar de snoeppapiertjes en lege verpakkingen om me heen. Inmiddels kon ik begrijpen dat een eetbui om de hoek kwam kijken bij emoties en stress, maar waarom voelde dat dan vaak niet zo? Vóór mijn eetbui leek ik niet gestrest of verdrietig, maar ik moest wel eten en erger nog... Ik kon niet meer stoppen. Het was alsof ik over werd genomen door een andere versie van mijzelf en werd gedwongen om versuft toe te kijken hoe ik mijzelf volpropte. De roes maakte dat het allemaal even niets meer uitmaakte. Misselijk en vol schaamte kwam ik uit de roes. Een storm van negatieve, zelfhatende gedachten kwam op in mijn hoofd, met uiteindelijk het verbod op eten voor de rest van de dag. Hoe ik zo snel van nul naar honderd kon gaan, kon ik met mijn hoofd niet bij, maar keer op keer gebeurde het.

Bij de VERS-groepstraining (Vaardigheid Emotie Regulatie Stoornis) leerde ik dat er wel degelijk wat tussen nul en honderd gebeurde, maar dat ik het pas opmerkte als ik al tegen de honderd zat. In mijn vorige blog 'Mijn eetbuien leren begrijpen' vertelde ik dat één van de functies van mijn eetstoornis emotie regulatie was. In deze blog vertel ik wat de VERS-training mij gebracht heeft op het gebied van emotie regulatie.

De vijf pannetjes op het vuur

De VERS-methodiek werkt met 'het pannenmodel'. Hiermee oefen je om bewust te worden van je emoties en hoe hoog ze oplopen gedurende de dag of een moment. Het pannensysteem bestaat uit pan één tot en met pan vijf. Visualiseer vijf pannen met melk op een gasstel. Elke pan staat symbool voor de hoogte van je emotionele spanning.

Pan 1: Het vuur onder de pan staat uit. Je bent rustig en ontspannen

Pan 2: Er is een klein vlammetje onder de pan. Emoties komen op in een lage intensiteit.

Pan 3: De vlam onder de pan is hoger. De intensiteit van de emoties lopen hoger op.

Pan 4: De vlam is nog hoger, de melk wordt sterk verhit en komt in beweging. Je raakt in de ban van je hoger opgelopen spanning.

Pan 5: De vlam onder de pan staat maximaal open en de melk kookt over. Je raakt compleet overspoeld door emoties en verliest het zicht op de realiteit.

Hoe ga je hiermee aan de slag? Op minimaal drie momenten van de dag maakte ik mijzelf bewust van mijn emoties en in welke pan dat ik mij bevond. Direct viel het me op dat ik mij nooit in pan één bevond en dus nooit ontspannen was. Maar wat mij nog meer opviel, was dat ik ook nooit in pan drie of vier leek te zitten. Regelmatig leek ik van pan twee door te schieten naar pan vijf. Van het ene op het andere moment kookten mijn emoties over en had ik geen grip meer op mijn gedrag, wat zich meestal uitte in een eetbui. De therapeuten van de training legden uit dat dit vaak voorkwam bij mensen met emotie regulatie problemen. In werkelijkheid sloeg ik pan drie en vier niet over, maar voelde ik de signalen er niet van.

Tijdens de training leerde ik welke van mijn lichamelijke signalen, gedachten en gedragingen bij elke pan hoorde. Daardoor merkte ik gaandeweg op dat ik wel degelijk met momenten in pan drie en vier zat. Ik kon bijtijds de vaardigheden van de training inzetten om te voorkomen dat ik in pan vijf belandde. Gedurende de training werkte ik aan mijn eigen 'emotie hanteringsplan' en werd daarin begeleid door de therapeuten. Voor iedereen ziet zo’n plan er anders uit en het kan na verloop van tijd ook veranderen. Het is een soort tabel waarin je terug kan lezen welke signalen bij welke pan horen en welke vaardigheden je toe kan passen om je spanning te verlagen, om zo zelfdestructief gedrag te voorkomen of verminderen.

Eetstoornisgedachten uitdagen

Het feit dat ik mijn emoties beter kon adresseren, maakte helaas niet dat ik geen last meer had van mijn eetstoornis. Ik had duidelijk erg veel last van negatieve gedachten over eten, mijn lichaam en mijn eigenwaarde. Eén van de VERS-vaardigheden was bedoeld om dat soort gedachten uit te dagen, door ze uitvoerig te interviewen en nieuwe, helpende gedachten te formuleren. In mijn Bullet Journal maakte ik het uitdagen van mijn negatieve gedachten tastbaar door er een tabel van te maken. Die kon ik erbij pakken op de momenten dat ik gevangen zat in negatieve gedachten en ik niet meer helder kon nadenken. Het teruglezen van de tabel was voor mij alsof mijn 'heldere zelf' mij een steuntje in de rug gaf.

Langzaam verving ik al mijn strenge eetregels met slechts één eetregel: als ik in pan vier of vijf zat, moest ik eerst mijn aandacht verplaatsen alvorens ik wat zou eten. Ik verbood het mijzelf niet meer om te eten of om een eetbui te hebben, ik stelde het enkel uit tot ik in pan drie of lager zat en meer grip had op mijn emoties en gedrag. Na veel en lang oefenen met deze nieuwe regel merkte ik dat de grootte van mijn eetbuien afnam, omdat ik al op een andere manier gehoor had gegeven aan mijn emoties. Bovendien had ik irreële en negatieve gedachten weten te ontmantelen, waardoor ik de eetstoornis gedachten steeds minder als een waarheid ging zien.

Aandacht verplaatsten

'Aandacht verplaatsen' is één van de VERS-vaardigheden waarbij je een lijstje hebt gemaakt met manieren van aandacht verplaatsen, die je in kan zetten wanneer je emotionele spanning oploopt. Dat kunnen dingen zijn die je plezier, voldoening of ontspanning geven, of activiteiten die je concentratie vragen. Vaak voelde mijn lichaam mega zwaar wanneer ik in pan vier zat. Daarom hielp het mij om het fysiek laagdrempelig te houden en dingen te doen. Knuffelen met mijn hond bijvoorbeeld. Of constructieve video’s op Youtube zoeken van mensen in herstel, zoals de video's van 'What Mia Did Next'. Ook helpende quotes verzamelen op Instagram, onder andere dit Instagram account.

Ook had ik een muziek-playlist samengesteld met nummers die mij kracht geven. Verder is geur voor mij een prikkel die helpt me te ontspannen. Ik heb ooit van iemand een doosje wierrook stokjes gekregen. Deze persoon geeft me altijd het gevoel dat ik helemaal oké ben zoals ik ben, zelfs als het niet goed met me gaat. De geur van deze wierrook deed me automatisch denken aan haar, waardoor ik beter kon ontspannen. In de VERS-training werd dit een 'verbindingsschakel' genoemd.

Toch een eetbui

Als ik dan toch een eetbui had, volgde er direct een volgende uitdaging: niet compenseren. De drang om eetbuien te compenseren was enorm, want ik had altijd sterk het idee dat ik kilo’s aan zou komen als ik zou stoppen met compenseren voordat ik helemaal van mijn eetbuien af was gekomen. De harde waarheid was echter dat het compenseren van de eetbuien één van de grootste triggers vormde voor de volgende eetbui. Die waarheid had ik al honderd keer gelezen in blogs met titels als '5 stappen om van je eetbuien af te komen'. Het heeft lang geduurd voordat ik eraan wilde geloven en achteraf wens ik dat het stoppen met compenseren één van de eerste dingen was geweest die ik deed, in plaats van één van de laatste dingen. Ik gebruikte de helpende gedachten die ik voor mijzelf had opgesteld, om te voorkomen dat ik de eetbui ging compenseren.

"Ik heb het moeilijk gehad en mag mijzelf positieve aandacht geven om daarvan te herstellen."

In mijn vorige blog legde ik uit hoe jezelf isoleren hand in hand gaat met je eetstoornis, dus op het moment dat ik grote drang had om maaltijden over te slaan, voelde ik ook enorme drang om mijzelf terug te trekken van de mensen die om mij geven. Op zo’n moment was connectie enorm van belang, zonder dat iemand je overhaalt of dwingt om te eten. Daarom geloof ik erin dat het ontzettend helpend is om tenminste één persoon in vertrouwen te nemen die weet hoe jij in elkaar steekt en die regelmatig contact met je opneemt. Daar dacht ik aan het begin van mijn therapie overigens heel anders over, maar ik heb ervaren hoe belangrijk het is.

"Ik ben niet de enige met deze problemen die ervan herstelt"

Intuïtief eten

Gedurende mijn eetstoornis periode had ik mijzelf gewend gemaakt om hongersignalen te negeren, maar daarentegen gaf ik juist toe aan de eetbuidrang. Dat was voor mij zo gebruikelijk geworden dat het stabiliseren van mijn eetpatroon niet zonder slag of stoot ging. Los van het feit dat het emotioneel een behoorlijke uitdaging was, vergat ik normale maaltijden regelmatig te eten en heb ik moeten leren voelen welke portiegrootte voor mij juist was. Door het pannenmodel van de VERS-training en zeven soorten honger in mijn eetdagboek te integreren leerde ik langzaam maar zeker opnieuw te eten op intuïtie. Hoe ik dat deed vertel ik jullie graag in mijn volgende blog! Laat me in de reacties gerust weten of mijn ervaringen helpend zijn en of jullie ook ervaringen hebben met de VERS-training en intuïtief eten.

 "Elk moment is een moment om mijzelf te herpakken."

Liefs,
Keshia

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.