Op papier is alles goed. Ik ben opgegroeid in een liefdevol gezin. Ik doe een leuke studie. Ik heb lieve vrienden. Ik heb hobby's die ik graag doe en een sportgroep die als een familie van me voelt. En toch, toch voel ik me niet goed. Toch worstel ik met een eetstoornis, omdat ik blijkbaar worstel met achterliggende problematiek. Blijkbaar, want ik vind het ontzettend lastig om mijn vinger erop te leggen. Alles is namelijk goed; waarom heb ik dan toch een eetstoornis?

Een aantal jaren terug, nog voordat ik bij Proud2Bme werkte, schreef ik eens de gastblog 'Geen recht op een eetstoornis'. Deze blog schreef ik met de gedachte dat ik het niet erg genoeg zou vinden, maar ook omdat ik niet echt een reden had om een eetstoornis te ontwikkelen voor mijn gevoel. Ik had het toch altijd goed gehad? Echter besef ik nu hoe allerlei kleine oorzaken de ziekte in jouw hoofd kunnen triggeren wanneer je daar aanleg voor hebt. Daar hoeft geen enorm trauma aan vooraf te zijn gegaan.

Sinds ik bij Proud2Bme werk, heb ik ontzettend veel over mijn eetstoornis geschreven. Dat doe ik voor de lezers. Ik hoop door mijn ervaring te delen een ander te kunnen helpen. Maar ook merk ik dat ik mezelf steeds beter leer kennen door zo veel over mijn eetstoornisverleden te schrijven. Er zijn best nog wel wat puzzelstukjes op z'n plek gevallen en ik ben steeds beter geworden in het verwoorden ervan. Met deze blog hoop ik de ervaring te kunnen delen over het gevoel dat je geen goede reden hebt voor je eetstoornis. En te benoemen wat voor mij die subtiele aanleidingen waren tot het ontwikkelen van mijn eetstoornis. Zelf heb ik ook nooit een 'echt heftig trauma' meegemaakt, toch had ik een eetstoornis. Hoe kwam dat dan?

Aanleg voor een eetstoornis

Hoe lullig het misschien ook is, een gevoeligheid voor eetstoornissen is genetisch bepaald. Ik ben niet de enige in mijn familie die met een eetstoornis of eetproblemen heeft gekampt, dus voor mij is die erfelijkheid ook best duidelijk zichtbaar. Het hoeft niet altijd zo te zijn dat het vaker voorkomt in een familie, maar erfelijkheid kan zeker wel een rol spelen. Dat wil overigens ook niet zeggen dat je het dan altijd krijgt, maar de kans is gewoon groter. En bij mij was dat zo! Daar kon niemand iets aan doen.

Een eetstoornis door opvoeding

Wanneer iemand een eetstoornis of andere psychische problematiek ontwikkeld, wordt al snel naar de ouders gekeken. Is het wel goed gegaan met de opvoeding van je kind die nu met deze problemen worstelt? Opvoeding speelt zeker een rol in het ontwikkelen van een eetstoornis, maar dat hoeft niet altijd te betekenen dat je het thuis dan ook echt slecht had. Sterker nog; ik kom uit een heel fijn gezin, met ouders die hun uiterste best voor mij deden en hun kinderen met veel liefde opvoedden. Er waren geen ruzies, geen geldproblemen, geen ziektes, verslaving of rouw.

Toch ontwikkelde ik een eetstoornis. Ik heb het hier nog wel eens over met mijn moeder. Zij wilde mij zo graag gelukkig zien dat ze mij wilde behoeden voor de dingen waar zij zelf ongelukkig van was geworden. Ze heeft zelf altijd geworsteld met eten en haar lichaam, dus bewust of onbewust lag de focus er toch een beetje op dat dat in ieder geval goed moest gaan. Ook heeft zij altijd spijt gehad haar studie niet af te hebben gemaakt (waar ze nu - weer jaren later - toch weer anders over denkt), dus wilde ze koste wat het kost dat ik mijn school wel goed deed. Dit legde misschien toch een hoop druk op mij. Wat in combinatie met die genetische aanleg toch in een eetstoornis kon resulteren.

Met m'n vader heb ik het hier niet zo veel over dus hoe dit voor hem zit, weet ik niet. Ik zeg dit vooral omdat ik niet wil zeggen dat het door m'n moeder komt. Met haar kan ik er gewoon het meest over praten en heb ik er veel op gereflecteerd, wat ik overigens ontzettend fijn en waardevol vind. Maar daarom zijn daar denk ik ook de meeste puzzelstukjes op z'n plek gevallen.

Een eetstoornis door karakter

Ook je karakter speelt een rol in het verhaal. Ik ben vanuit mezelf al niet zo'n dappere dodo. Een beetje onhandig, een beetje een angsthaas. Ook ben ik later gediagnosticeerd met ADD, dat zal ongetwijfeld ook een rol hebben gespeeld in het negatieve oordeel dat ik over mezelf had. Op school werd regelmatig aangegeven dat ik niet echt aan het opletten was of beter m'n best moest doen. Doe ik het niet goed? Kan ik het niet goed? Ben ik dom? Ik gaf vooral mezelf de schuld, maar begrijp nu beter hoe niet elke leermethode voor mij was en waar mijn krachten wél liggen.

Denkfouten en een eetstoornis

Niet heel lang geleden, toen mijn eetstoornis al ruime tijd overwonnen was, ben ik nog eens in behandeling gegaan om uit te zoeken wat dat labeltje ADD nou voor mij betekent. Ergens wist ik het al, maar ik ben er tijdens die behandeling pas écht achter gekomen hoezeer moeilijkheden die ik vroeger heb ervaren, hebben geleid tot hardnekkige denkfouten en overtuigingen. Het idee dat ik iets niet zou kunnen, te dom zou zijn, te onhandig zou zijn of te sloom zou zijn, zat er bij mij ontzettend diep in.

Dit is er niet van de één op de andere dag met één heftige gebeurtenis ingeslagen. Nee, dit is erin gesleten. Door telkens weer tegen ogenschijnlijk kleine zaken aan te lopen, liep ik steeds meer deukjes in mijn zelfvertrouwen op tot het een hele grote deuk werd. Dit heeft zeker weten een grote rol gespeeld in het ontwikkelen van mijn eetstoornis. Hoe je die overtuigingen dan weer kan veranderen, daar schrijf ik over in de blog 'Hoe verander je kernovertuigingen?'.

Beginnen met lijnen

Een andere trigger voor mijn eetstoornis was toen ik begon met lijnen. Ongetwijfeld had het schoonheidsideaal - dat vaak benoemd wordt als boosdoener op gebied van eetstoornissen - hiermee te maken. Als je gevoelig bent voor eetstoornissen kan een lijnpoging dit zeker triggeren. Het is niet zo dat ik spontaan een eetstoornis kreeg doordat ik dunne modellen zag, maar het (onrealistische) schoonheidsideaal speelde er voor mij absoluut een rol in. Het was ook iets waar ik me tijdens mijn eetstoornis meer en meer op ging focussen. Alsof ik het onbewust opzocht vanuit die eetstoornis, waardoor ik steeds zieker werd. 

Een eetstoornis is een optelsom

Al die aparte kopjes hadden op zichzelf misschien niet voor een ernstige eetstoornis gezorgd, maar alles bij elkaar wel. Een eetstoornis heeft vrijwel nooit maar één aan te wijzen oorzaak. Het is vaak een opeenstapeling van soms kleine en soms grote triggers. En zelfs dan sluipt een eetstoornis erin. Die is er ook niet van de ene op de andere dag. Als je die gevoeligheid hebt en het niet zo snel herkent (wat ook heel lastig is), wordt die eetstoornis langzaam maar zeker steeds een beetje sterker.

De oorzaak van een eetstoornis

Meer lezen over de oorzaak van een eetstoornis doe je hier. Dit linkje brengt je naar de oorzaak van de eetstoornis anorexia, maar deze (mogelijke) oorzaken zijn bij elke eetstoornis hetzelfde. Wie in het menu van onze infopagina rondklikt, zal ook zien dat het tabblad oorzaken bij elke eetstoornis er hetzelfde uitziet. 

Geen reden voor een eetstoornis

Een eetstoornis heeft altijd een reden, maar over die reden hoeft nooit geoordeeld te worden. Er bestaat niet iets als 'een goede reden' of 'een slechte reden'. Eetstoornissen komen in alle vormen en maten en dat geldt ook voor de achterliggende problematiek. In plaats van daarover te oordelen, kan je daarin beter goed voor jezelf zorgen. 

♥

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2020

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.