Wanneer je last hebt van dwanggedachten, ook wel bekent als OCD, kan het erg lastig zijn om te zien hoe je omgeving daarop reageert. Voor iemand die geen last heeft van dwanggedachten kan het moeilijk zijn om werkelijk te begrijpen wat het allemaal inhoudt en hoe het er in jouw hoofd aan toe gaat. Om daar wat meer duidelijkheid in te scheppen schrijf ik deze blog met 10 dingen die je moet weten over dwang.

1. Ik kan het niet uitleggen
Zelf heb ik in meer of mindere mate ook last gehad van dwanggedachten. Ik liep soms wel tien keer de straat op en neer om te kijken of de deur wel dicht was en ik de lichten wel echt uit had gedaan. Hierdoor kwam ik soms te laat op afspraken en ik schaamde me dood tegenover de mensen die dit bij mij meemaakten. Wanneer ik met iemand bij mij thuis de deur uit ging werd ik gek aan gekeken als ik de deur nog tien keer open en dicht deed. Ik keek dan even om het hoekje om te checken of de stekker van de waterkoker er wel echt uit was. Die persoon vroeg zich af waarom ik dat deed en of ik er niet gewoon mee kon stoppen. Ik had het immers al 9 keer gezien, die 10e keer zou echt niks uit maken. Ja, ergens wist ik dat ook wel. Ik wist het heel goed zelfs, maar ik kon het niet uitleggen.

"Ik weet niet waarom ik het doe, maar ik kan er niet mee stoppen. De angst wordt gewoon te groot en die spanning kan ik niet aan. Ik kan het niet zomaar even uitleggen, hoe graag ik dat ook zou willen."

2. Ik ben niet mijn dwanggedachten
Ik vertelde eigenlijk bijna niemand hierover. Mijn eetstoornis was al één ding en veel mensen wisten ook wel van m'n ADHD. Ze hoefden niet ook nog van mijn dwanggedachten te weten, vond ik. Ik had dan wel geen officiële diagnose, toch was ik bang om een stempel te krijgen. Mijn dwanggedachten zijn mij overkomen, maar ik zou nooit willen dat mensen daardoor zouden vergeten wie ik was. Ik kan nog steeds genieten van zo veel dingen. Ik ben niet ineens zielig. Ik ben niet mijn dwanggedachten.

"Mijn heb last van dwanggedachten, maar ik ben niet mijn dwanggedachten. Ik ben gewoon Irene. Mijn gedachten of een eventuele diagnose veranderen niks aan mij als persoon."

3. Neem het niet persoonlijk
Wanneer m'n dwanggedachten heel sterk waren had dat best wel wat invloed op m'n dag. Ik kwam te laat of bewoog me spastisch in gezelschap van andere mensen om maar niet op te vallen. Dit resulteerde vaak in een hoop irritatie van mijn kant wat voor andere mensen weer vervelend was. Ze begrepen niet waarom ik zo deed en wanneer het iemand was die dicht bij me stond, zochten ze wel eens de schuld bij zichzelf.

"Je doet niks verkeerd, ik vind de situatie gewoon lastig vanwege mijn dwanggedachten. Neem het asjeblieft niet persoonlijk, ik vind het ondanks alles juist fijn dat je er bent."

4. Ik ben geen aandachtstrekker
Wanneer ik wel de moed had verzameld om iemand erover te vertellen, mede omdat ik op gegeven moment echt mijn ei kwijt moest, voelde dat onwijs dubbel. Wat nou als ze het eigenlijk toch raar vonden? Wat nou als ze dachten dat ik alleen maar aandacht probeerde te trekken? Vaak reageerde zo iemand dan toch niet helemaal zoals ik had gehoopt en dat bracht mij aan het twijfelen. Niet zo gek dat de reactie niet was wat ik ervan verlangde, want stiekem hoopte ik dat iemand me dan op magische wijze kon genezen van mijn dwanggedachten, helaas was dit niet het geval. Ik moest hier echt zelf uit zien te komen, maar dat betekende niet dat ik niet soms mijn ei kwijt moet of steun nodig heb. Het is echt niet om interessant te doen.

"Ik doe het niet expres of om aandacht te trekken. Ik zou hier zo graag geen last van hebben."

5. Het is geen grapje
Het doet pijn wanneer ik zie of hoor dat mensen grapjes maken over dwanggedachten. Ik ben best iemand waarde hecht aan een beetje zelfspot, maar ergens trek ik wel een grens. Sommige grapjes of opmerkingen kunnen namelijk best onbegripvol overkomen of pijnlijk zijn. Alsof het allemaal niks voorstelt en het beetje gek en grappig is. "Ja, sorry hoor, ik heb echt even last van m'n OCD!" Lacht de barvrouw terwijl ze de vluchtig wat koffievlekken van de bar veegt en een kopje terug op de plank zet. Ik kijk haar sceptisch aan… Je moest eens weten hoe het m'n leven beheerst. Aan dwanggedachten is niks leuks. Het heeft niet slechts te maken met opgeruimd zijn of schoon willen maken. Het is een gedachte waar je naar móet handelen, omdat de angst het anders overneemt en de spanning te groot wordt.

"Je moest eens weten hoe vaak ik huilend op straat heb gestaan in een intense tweestrijd. Ik wilde niet terug lopen naar de voordeur. Niet alweer. Ik moest ervandoor, maar wat als ik hem open had laten staan? Dat had ik niet. Ik had het gecheckt. Ja, maar wat als… Angst. Het is mijn raadgever. Ik kan er niet om lachen."

6. Het is een stoornis
Dwanggedachten waren niet slechts een vreemd karaktertrekje van me. Het was een (wellicht niet gediagnostiseerde) stoornis en bij sommige mensen kan dit echt extreme vormen aannemen. Dwanggedachten nemen je hele leven over, maken de dagen ondraaglijk en vullen uren vol met angst. Ongewenste gedachten teisteren je geest. Je wilt hier niet aan denken! Wanneer je merkt dat jij of iemand in jou omgeving last heeft van dit soort dwanggedachten en/of dwanghandelingen doe je er goed aan om een dokter te raadplegen. Je kan hiervoor geholpen worden. Accepteer die hulp. Je kan beter worden.

"Ik kan hiervan herstellen, hier mee om leren gaan. Schrijf me hier niet op af. Ik doe m'n best. Jouw vertrouwen in mijn gezonde gedachten zijn belangrijk voor mij."

7. Ik schaam me ervoor
Ik schaamde me voor mijn dwanggedachten. Wat moeten de buren wel niet gedacht hebben als ze mij voor de 10e keer de straat op en neer zagen lopen? Ik kon er niks aan doen. Ik wilde het niet. Het voelde zwak en idioot. Ik wist zelf heus wel hoe irrationeel het was en dat niemand anders dit zo deed. Ik wist heus wel dat het niet nodig was, maar de angst was gewoon te sterk. Ik heb gedacht dat ik gek was en ben er te lang alleen mee blijven rondlopen terwijl ik eigenlijk hulp nodig had.

"Dat ik dit nu aan jou vertel betekent niet dat ik dat makkelijk vind om te doen. Hopelijk vind je me niet raar nu..." 

8. Ik heb geduld nodig
Herstellen gaat stapje voor stapje. Het is niet iets dat van de één op de andere dag gebeurt. Vertrouwen in jezelf en in de wereld om je heen is iets dat opnieuw gewonnen moet worden en dit kost tijd. 

"Wel 100 x heb je me verteld dat het niet nodig is. Dat ik me niet zo druk moet maken. Dat ik me er gewoon overheen moest zetten. Dat ik gewoon door moest gaan en niet toe moest geven. Dat het dan vanzelf minder zou worden. Ik begrijp heel goed dat je dat zei, maar zo makkelijk was het voor mij niet. Ik moest hier overheen zien te komen, stapje voor stapje. Ik moet hier over blijven praten, het relativeren, dag na dag. Het spijt me als je er soms moe van wordt, maar ik heb dit wel nodig." 

9. Niet al mijn angsten zijn irrationeel
We zijn allemaal wel eens ergens bang voor. Het is helemaal niet gek om een keertje te kijken of je de deur wel goed dicht hebt gedaan of dat het gas niet nog aan staat. Het is niet gek om zenuwachtig te zijn wanneer spannende gebeurtenissen voor de deur staan. Het is niet gek als je soms veel aan iets denkt. Het is niet gek om af en toe bang te zijn. Niet al mijn angsten hadden te maken met mijn dwanggedachten. Het is niet nodig of helpend om het groter te maken dan het in werkelijkheid is. 

"Niet al mijn gedachten zijn dwanggedachten. Angst is iets dat wij allemaal kunnen ervaren. Ik vind het fijn als je mijn angsten serieus kan nemen, wat de aard daarvan ook mag zijn."

10. Ik vind het fijn als je naast me staat
Vaak voelde het alsof ik gek geworden was. Ik dacht dat mijn gevoelens niet op hun plek waren en dat ik iemand anders er alleen maar lastig mee zou vallen. Het was onwijs fijn dat er iemand was die naar me luisterde. Sommige personen herkenden het, maar niet iedereen kon zich altijd in me inleven. Toch kon diegene dan wel begrip tonen en dat was eigenlijk al genoeg. Ik voelde me niet meer zo alleen. Ik was niet gek geworden. Ik mocht er zijn.

"Dankjewel dat je er voor mij bent, al kan je het niet altijd begrijpen."

♥

Fotografie: Pexels