Een goed begin is het halve werk. Maar wat nou als je ochtend meteen al slecht verloopt? Je doet je ogen open en denkt: 'Nee. Ik kan niet, ik wil niet, ik durf niet. Het is te veel.' Ik vreesde voor dat soort ochtenden. Soms kon ik de avond van tevoren al opzien tegen dat eventuele gevoel. Het kon me overspoelen met angst en wanhoop. Hoe moet je de dag nou doorkomen als je bij het openen van je ogen al weet dat het een slechte start is? In deze blog geef ik een aantal tips.

♥ Leg je kleding alvast klaar
In de tijd dat ik een eetstoornis had, kon kleding uitkiezen in de ochtend echt een hele toestand zijn. Niks stond leuk of goed genoeg. Hoe langer ik in de spiegel keek, hoe stommer ik alles vond staan. Ik kon zomaar een uur bezig zijn met het uitzoeken van mijn kleding, met als resultaat huilend op te grond te eindigen tussen een berg topjes, truien en broeken. Om mezelf dit leed te voorkomen, kon het me echt helpen om mijn kleding de avond van tevoren al uit te kiezen en de spiegel op die dag een beetje te mijden. Ook wanneer je worstelt met angstige of depressieve klachten kan zo'n simpele taak al een hele uitdaging zijn en maak je het op deze manier iets makkelijker voor jezelf.

♥ Zorg dat je ontbijt in huis hebt
Hetzelfde geldt eigenlijk voor het ontbijt. Om welke reden je dat ook lastig kan vinden; als je dat al een beetje klaar hebt staan, scheelt het een hoop gedoe in de ochtend. Kies voor een makkelijk en voedzaam ontbijt. Dat kan je meteen een energie-boost geven voor de rest van de dag. Je zou zelfs je ontbijt de avond van tevoren kunnen maken. Bijvoorbeeld door een simpele boterham al met kaas te beleggen, om maar wat te zeggen. Maar ook door het maken van overnight oats of chiapudding. Deze ontbijtjes moeten juist een nachtje in de koelkast blijven staan en dat scheelt jou keuzestress en bereidingstijd in de ochtend, maar dan heb je tóch iets lekkers en bijzonders dat je juist een fijn gevoel kan geven. 

♥ Zet je wekker op tijd
Als je niet zo lekker in je vel zit, heb je al snel de neiging om de snooze button nog een keer in te drukken en zo lang mogelijk te blijven slapen. Dat herken ik super goed, maar meestal snijd je jezelf daarmee juist in de vingers. Zelf word ik door het snoozen juist vermoeider. Maar het is vooral heel vervelend dat je op een gegeven moment moet gaan haasten. We hebben ongeveer een kwartier nodig voordat we echt wakker zijn, dus in dat eerste kwartier ben je nog niet helemaal scherp. Als je in dat kwartier je klaar moet maken om de deur uit te gaan, is het meestal niet zo'n lekkere en soepele start. Plan dat kwartiertje dan ook zeker in om rustig wakker te kunnen worden. Dat voelt fijner, maar haalt ook de druk en haast er een beetje af. Daardoor heb je wat meer tijd om even tot jezelf te komen.

♥ Kom in beweging
Dit sluit eigenlijk wel bij het kopje hierboven aan. In bed blijven liggen kan je op gegeven moment echt verlammen. Voor mij kan dit een beetje zijn als het snel eraf trekken van een pleister; meteen uit bed en in beweging komen, want dan heb je het maar gehad. Hiermee bedoel ik niet dat je meteen moet gaan sporten of als een gek allemaal dingen moet doen, maar dat je in ieder geval opstaat zodat je lichaam en hoofd een beetje wakker kunnen worden. Een dansje in de ochtend is optioneel. Voor mij kan dat echt fijn zijn, maar ik begrijp goed dat dit niet voor iedereen fysiek en geestelijk mogelijk is.

♥ Zet fijne muziek op
Muziek kan een hoop doen voor je stemming. Bijvoorbeeld voordat je gaat slapen, zodat je met een fijn gevoel de nacht in gaat, maar ook als je wakker wordt. Heb je wel eens stilgestaan bij het geluid dat je wekker maakt? Zelf maak ik gebruik van een wake-up light die uiteindelijk heel naar gaat piepen. Gelukkig ben ik door het licht vaak wel wakker voordat hij daadwerkelijk afgaat, maar je hebt ook wekkers die fijne vogelgeluidjes of andere prettige geluidjes maken. Als je je telefoon als wekker gebruikt, kan je natuurlijk zelf een muziekje instellen waar je mee gewekt wilt worden. Naast de standaard geluidjes kan je ook zelf een nummer kiezen waar jij een fijn gevoel van krijgt. Misschien iets rustigs met mooie klanken of iets met een tekst die jou moed en kracht geeft.

♥ Maak een plan voor je medicatie
In de ADHD-medicatiegroep waar ik in zat, waren er wat mensen die het prettig vonden om hun wekker iets vroeger te zetten, hun medicatie te nemen en dan weer even in bed te gaan liggen. Op deze manier konden ze gemakkelijker hun dag opstarten. Ik weet niet of het voor iedereen en voor elke soort medicatie zo werkt, maar het kan een fijne manier zijn om de inwerktijd te overbruggen en op deze manier met een wat sterker gevoel op te staan.

♥ Creëer een fijn ochtendritueel
Zelf sta ik altijd minstens anderhalf uur voordat ik de deur uit moet op. Op deze manier kan ik rustig wakker worden, mijn ontbijtje maken, GTST terugkijken, me aankleden en tandenpoetsen. En heb ik ook weer een kwartier de tijd om daadwerkelijk de deur uit te gaan. Het klinkt misschien een beetje suf, maar iets als GTST terugkijken vind ik echt iets fijns in mijn ochtendritueel. Zodra ik wakker word, hoef ik nog even niets. Ook wel fijn om op deze manier wat afleiding te hebben en iets ontspannends te doen voor als je met een rotgevoel bent opgestaan. Dat kwartiertje om de deur uit te gaan, is voor mij ook een belangrijk onderdeel van mijn ochtend. Als ik op de minuut dat ik de deur uit moet besluit mijn spullen te pakken, voel ik altijd tijdnood en is de kans groter dat ik dingen vergeet. Een kwartier lijkt misschien lang om je schoenen aan te trekken en je tas te pakken, maar ik vind die ruimte zelf heel fijn.

♥ Ga een frisse neus halen
Iets wat niet standaard in mijn ochtendritueel zit, maar waarvan ik wel weet dat het heel fijn kan zijn, is het halen van een frisse neus. Het is niet zo dat je kei vroeg op moet staan om een hele wandeling te doen. Nee, al ga je maar even bij de voordeur of in de achtertuin staan om de frisse ochtendlucht in te ademen. In mijn slaapkamer kan het bijvoorbeeld best warm worden en hangt gevoelsmatig de (misschien wel vervelende) nacht nog in de lucht. Even naar buiten om een klein luchtje te scheppen, te voelen wat voor weer het is en wat licht en zuurstof te nuttigen kan echt even fijn zijn. Zelfs als het bewolk is, is het licht toch net even anders. Vind je niet?

♥ Maak er geen gevecht van
We voelen nu eenmaal wat we voelen, hoe graag we dat soms ook niet zouden willen. Mijn ervaring is: hoe meer ik vervelende gevoelens weg probeerde te drukken, hoe groter dat gevecht werd en hoe rotter ik me ging voelen. Nee, het is geen leuk gevoel. Maar probeer, hoe moeilijk ook, om er geen oordeel aan te hangen. Het lijkt lekker makkelijk gezegd om gevoelens te accepteren en ze er te laten zijn, maar toch kan dat een hele hoop schelen. Het wil niet zeggen dat je het dan een fijn gevoel moet vinden, want dat is het niet en dat mag je zeker zo benoemen. Maar het niet mogen voelen van jezelf werkt je vaak alleen maar tegen.

Probeer het op zo'n ochtend maar eens hardop te zeggen: "Oke, ik voel me rot/verdrietig/bang." Misschien dat je weet waarom, misschien ook niet. Dat kan je ook benoemen. Laat het er zijn, maar laat het je niet tegenhouden. Want ook met een rotgevoel mag jij aan je dag beginnen. Zorg goed voor jezelf door mild te zijn, maar ook door te doen wat nodig is. Vaak zal je zien dat je daarna wat meer zelfvertrouwen krijgt. Zo niet, dan is het ook goed. Morgen weer een nieuwe dag.

♥ Neem je (mentale) gezondheid serieus
Hopelijk heb je iets aan de bovenstaande tips. Hopelijk kan je ze integreren in je avonden en ochtenden, waardoor het misschien wat dragelijker of zelfs aangenamer voor je is. Leg de lat niet te hoog voor jezelf, dat scheelt vaak al een hoop. Toch kon het me moedeloos maken, zelfs al wist ik redelijk voor mezelf te zorgen of mijn gevoel te relativeren. Want wat nou als het me toch elke keer weer zou overvallen? 

Blijf daarom goed voor jezelf zorgen door te kijken naar struikelblokken als een lastige ochtend, maar ook door te kijken naar wat er speelt in het grotere geheel. Waarom voel je je zo? Praat erover met je omgeving, een arts en/of psycholoog. Je regelmatig niet fijn voelen is iets om serieus te nemen, zelfs al heeft een ander het volgens jou tien keer erger. Net als je fysieke gezondheid is je mentale gezondheid iets belangrijks om voor te zorgen. Hoe groot of klein de klacht in jouw ogen ook is. Je staat er niet alleen voor. Zorg goed voor jezelf.

Wat helpt jou op lastige ochtenden?