Bouwstoffen, brandstof en opslag: Ik hoor vaak terug dat er veel angst is voor vetten in voeding. Dit zou meteen in het lichaam opgeslagen worden. Bovendien zou je het ook direct terugzien in je gewicht en op je lichaam. Maar is dat wel een reële gedachte?

Ten eerste wil ik iets uitleggen over bouwstoffen, brandstoffen en opslag van voeding in je lichaam. Ik zal op een wat eenvoudige manier proberen dit toe te lichten, hoewel in het ‘echt' dit natuurlijk wat ingewikkelder gaat.

Er zijn 3 belangrijke energieleveranciers voor je lichaam. Dit zijn eiwitten, vetten en koolhydraten. Alle 3 leveren energie, ofwel brandstof voor je lichaam. Dit gebruikt je lichaam voor je stofwisseling, om warm te blijven, om te kunnen lopen en bewegen, maar ook voor de aanmaak van cellen, hormonen etc. Er is nog een 4de leverancier die ook energie levert en dat is alcohol. Dit is een beetje een vreemde eend in de bijt maar noem ik toch even kort.

Maar wat is het verschil tussen de bouwstoffen?
Eiwitten en koolhydraten leveren minder energie dan vetten. Dus je kan zeggen, 1 gram koolhydraten en 1 gram eiwitten leveren iets minder energie dan 1 gram vet. 1 gram alcohol zit precies tussen de koolhydraten en vetten in.

Maar hoe zit het dan met opslag, worden alleen vetten opgeslagen als ‘vet'?
Nou dat is dus niet zo. Je lichaam slaat een teveel aan energie, ofwel brandstof die het lichaam nu even niet nodig heeft op in je lichaam. Dat is handig, want stel je moet opeens rennen voor de bus, dan is het fijn dat je nog een beetje energie hebt om een sprintje te trekken. Of je wordt ziek en je weerstand is laag, dan is het fijn dat je nog reserves hebt die je lichaam kan gebruiken zodat je toch snel weer beter kan worden. Maar deze opslag komt niet alleen van vetten. Ook koolhydraten en eiwitten kunnen opgeslagen worden als vet.

Maar wat misschien nog wel belangrijk om te vertellen is: Je lichaam heeft niet alleen vetreserves maar ook koolhydraat reserves in de vorm van glycogeen. Dit is een moeilijk woord maar betekent dus dat er ook een opslag van koolhydraten is. Deze zit voornamelijk in je spieren en in je lever. Je hebt dus reserves nodig om ook 's nachts of als je het druk hebt goed te kunnen blijven functioneren.

Maar als je zoveel andere bouwstoffen hebt, dan kan je toch ook zonder vetten?
Nee, dat kan niet. Er is ook een aanbevolen hoeveelheid vet die je op een dag nodig hebt. Dit heb je niet alleen nodig omdat dit energie levert, maar omdat vetten ook vetzuren leveren. Bepaalde vetzuren zoals linolzuur en alfalinoleenzuur heb je nodig, maar kan je lichaam niet zelf maken, dus die moet je uit je voeding halen. Hetzelfde geldt voor vet oplosbare vitamines. Ook deze komen alleen voor in vetten en moet je dus ook uit je voeding halen. Een ander voordeel van vet is dat dit langer in de maag blijft waardoor je langer een verzadigd gevoel hebt, dus minder snel trek krijgt.

Maar door veel vet te eten wordt je toch sneller dik?
Dat is dus niet zo. Je wordt te zwaar, ofwel je hebt kans op overgewicht als je regelmatig meer ‘energie' binnen krijgt dan je verbruikt. Dat kan dus energie zijn uit alle bouwstoffen. Omdat vet per gram meer energie levert is het belangrijk om er ook op te letten dat je van deze bouwstof niet te veel binnen krijgt. Niet alleen vet, maar alle bouwstoffen tellen dus mee.