"Na anderhalf jaar ging ik gisteren voor het eerst weer naar de tandarts. Ik had nergens echt last van dus hoopte snel weer buiten te staan. Ik had wel van een vriendin gehoord, die ook regelmatig over gaf, dat de tandarts soms kan zien dat je vaak overgeeft, maar dat zou bij mij vast wel mee vallen. Eénmaal in de tandarts-stoel sprak het gefronsde gezicht van de man met blauw mondkapje en pulkend haakje boven mijn mond boekdelen: het was niet in de haak.

Na een dik uur stond ik weer buiten met 4 gevulde gaatjes, een verplichte afspraak bij de mondhygiëniste en een vervolgafspraak om de drie andere gaatjes te vullen en om twee kiezen af te dekken om nog meer slijtage te voorkomen. Had ik nu maar een aanvullende verzekering afgesloten dacht ik bij mezelf. Een stomme gedachte, want eigenlijk had ik natuurlijk moeten denken: was ik maar nooit begonnen met overgeven."

Tanderosie, het oplossen en terugtrekken van tandvlees, gaatjes, afbreken van tanden en glazige & gelige tanden...  Dit zijn allemaal gevolgen voor je tanden en mond door regelmatig overgeven en eetbuien. In je maag zitten een heleboel zuren die erg slecht zijn voor je tanden. Als je over geeft komen deze zuren in je mond en daardoor treden bovenstaande klachten op. Deze klachten treden ook op als je vaak last hebt van maagzuur wat omhoog komt.

Fotografie: Yagui7

Het effect van overgeven
De meeste dingen die ik hierboven heb genoemd spreken voor zich, maar wat is tanderosie? Tanderosie is het oplossen van tandglazuur door inwerking van zuren. Je glazuur wordt iedere keer aangetast als je overgeeft maar het wordt echt ernstig aangetast als je regelmatig overgeeft. Hoe vaker je spuugt, hoe meer er tanderosie optreedt. Door tanderosie kun je erg last krijgen van warm of juist heel koud eten of drinken. Als je ernstige tanderosie hebt kan het zijn dat er stukken van je tanden af gaan breken en dat uiteindelijk je zenuwen bloot komen te liggen. Ook is het zo dat je gemakkelijker gaatjes krijgt door de vele zuren. Doordat je glazuur uitgebeten wordt, wordt het voor bacteriën gemakkelijker om je tanden aan te tasten. 

Behalve dat je tanden worden aangetast door de zuren uit je maag worden je tanden ook aangetast door de zuren uit je voedsel. In ieder eten en drinken zitten zuren die je tanden aan kunnen tasten, denk aan frisdranken, breezers, mixdrankjes, vruchtensappen en ijsthee. Alleen in zwarte koffie, thee zonder suiker, water en melk zitten erg weinig zuren. De zuren uit ons voedsel tasten onze tanden aan en kunnen ook voor tanderosie en tandvleeserosie zorgen. Als je bijvoorbeeld jaren lang liters cola per dag drinkt, dan ga je dit na een lange tijd aan je tanden zien. Maar als je het bij 8 eetmomenten op een dag houdt dan blijven je tanden gezond. (als je ze tenminste goed verzorgd)

N.b. de De zuurgraad van een vloeistof wordt uitgedrukt in pH. De pH van een neutrale vloeistof ligt rond de 7. Zure oplossingen hebben een pH lager dan 7. Maag zuur is één van de meest zure oplossingen (net zo zuur als citroenzuur): pH 2. Cola komt hier echter naarstig dicht bij in de buurt: pH: 2,8! Alleen zwavelzuur en zoutzuur hebben een hogere pH.

Als je regelmatig grote hoeveelheden voedsel achter elkaar eet (niet bij een normale maaltijd als ontbijt, lunch of diner voordat je misschien denkt dat je dit beter kunt laten;)) worden je tanden aangetast door de suikers en zuren uit het voedsel. Bij vele eetbuien heb je meer kans op gaatjes door de suikers die je glazuur aantasten.

In beide gevallen (spugen en/of eetbuien) is het belangrijk dat je niet direct erna je tanden gaat poetsen. Door de zuren en suikers wordt je glazuur minder hard en als je dan je tanden gaat poetsen, poets je je glazuur makkelijker weg en/ of wrijf je het zuur er extra in.

Je denkt misschien nadat je dit hebt gelezen "ik heb helemaal geen last van mijn tanden dus voor mij geldt het niet" maar niets is minder waar. Tanderosie zie je pas in een ver gevorderd stadium, als je tanden dus al heel erg zijn aangetast. In het begin zie je niets aan je tanden, maar er kan wel degelijk iets aan de hand zijn. Ga dus regelmatig naar de tandarts!

Speeksel
Je lichaam zorgt er zelf ook voor dat tanderosie voorkomen wordt d.m.v. je speeksel. Speeksel zorgt voor een natuurlijke bescherming tegen tanderosie en gaatjes. Speeksel spoelt voortdurend de mond zodat etensresten niet kunnen aanplakken en dat voorkomt gaatjes. Ook zorgt speeksel ervoor dat de zuren uit je voedsel een minder hoge zuurgraad krijgen.

Als er weinig speeksel in je mond is worden de tanden niet goed beschermd en kan er eerder tanderosie optreden. Bij een minder goede werking van hart en bloedvaten kan de speekselhoeveelheid afnemen en kan de samenstelling ervan veranderen. Een verminderde aanmaak van speeksel komt regelmatig voor bij mensen met een eetstoornis door de verminderde werking van het hart en bloedvaten.

Ook is het zo dat bij sommige medicijnen je speeksel aanmaak vermindert. Dat betekent dat sommige medicijnen dus indirect tanderosie en gaatjes kunnen veroorzaken. Medicijnen die worden gebruikt om psychoses, angst of depressies te behandelen veroorzaken vaak een verminderde aanmaak van speeksel. (antidepressiva & antipsychotica)

Voorkomen?

• Probeer wat te minderen met frisdranken en vruchtensappen als je dit de hele dag door drinkt.
• Drink frisdrank met een rietje
• Stop met overgeven
• Voorkomen van eetbuien
• Ga regelmatig naar de tandarts
• Poets niet direct na het eten of spugen je tanden. Wacht hier liever een uur mee.
• Gunstig werkt het gebruik (niet het overmatig gebruik!) van een suikervrije kauwgom en nog beter een gebufferde kauwgom: kauwgom die carbamide bevat dat zuur neutraliseert.

Voeding die bijdraagt aan het sterker worden van je tanden:

• Melk en melkproducten zoals kaas - deze voedingsmiddelen zijn rijk aan calcium en fosfor die essentieel zijn voor versterking van het tandglazuur.
• Donkergroene bladgroenten (zoals boerenkool, broccoli, paksoi) bevatten vitamine K, dat kan worden betrokken bij de botvorming, en calcium. Spinazie heeft een hoge voedingswaarde en is zeer rijk aan antioxidanten, vitamine A, vitamine C, vitamine K, magnesium, calcium en fosfor, die belangrijk zijn om je tanden te versterken.
• Vis met eetbare botten - sardientjes hebben eetbare botten, deze zijn een goede bron van vitamine D, calcium en fluoride.
• Graan - deze bevatten magnesium, helpt bij botvorming en de productie van tandglazuur.
• Tofu - het is relatief hoog in eiwit en afhankelijk van de fabrikant ook hoog in calcium en / of magnesium.
• Oesters - een uitstekende bron van verschillende mineralen, waaronder calcium.
• Sojamelk - sojamelk is een goede bron van calcium, en is een gezond alternatief voor koemelk voor mensen die allergisch zijn voor melk of lactose-intolerantie hebben.
• Eiwitrijke voedingsmiddelen - vlees, gevogelte, vis, eieren en andere eiwitrijke voedingsmiddelen bevatten fosfor, die een belangrijke component zijn van botten en tanden.
• Thee - alle thee bladeren bevatten fluoride die het tandglazuur helpen te versterken en de tanden beschermen tegen verval.

Moraal van dit verhaal: zorg goed voor je tandjes!