Soms zou ik willen dat ik ook medailles mocht uitreiken, net als bij de Olympische Spelen. Of zo'n afsluitingsceremonie mag organiseren voor al die meiden en jongens die topsport leveren in hun strijd tegen de eetstoornis.

Het is ook soms net een wedstrijd: jij tegen je eetstoornis. En naast af-en-toe die enorme pittige wedstrijd, elke dag oefenen, oefenen, oefenen. Met vallen en opstaan, met nieuwe dingen proberen en ervoor gaan en soms een baaldag.

Het is vaak in het begin een oneerlijke strijd. De eetstoornis is een straatvechter die continu de regels aanpast om maar te kunnen scoren, de meiden (en jongens ook natuurlijk) vaak onzeker en precies volgens de regels willen spelen en dus altijd achterlopen en nauwelijks aan verdediging toekomen.

Net als die topsporters, heb je mensen nodig in je omgeving die je helpen je doel te bereiken. Een vriend als persoonlijk verzorger, een ouder als coach, een opa als hardcore fan. Zonder dit, is het een eenzame wedstrijd.

Ik verklaar me ook altijd onmiddellijk fan van iedere client die bij mij in behandeling komt. Samen met de belangrijke anderen van die client gaan we het "spel" in kaart brengen.

We tekenen een voetbalveld (of hockey, of beachvolleybal) met daarin mijn topspeler en zijn of haar tegenstander, de eetstoornis. Dan zetten we de fans om het veld. We kijken wie er allemaal hardcore fan zijn, wie vaste toeschouwers zijn en wie af-en-toe even komt juichen langs de lijn. Soms is het nog een wedstrijd achter gesloten deuren en mogen fans niet komen kijken. Meestal zijn dan bij eerdere wedstrijden incidenten geweest waardoor de toegang verboden wordt. We gaan dan kijken hoe ze weer binnen mogen komen. Soms is het ook nodig dat fans een stadionverbod houden.

We kijken of er soms ook fans per ongeluk terechtgekomen zijn in het vak van de tegenstanders en de eetstoornis toejuichen, (en hoe ze daar weer uit kunnen komen). Ik herinner me een vader die aan marathon lopen deed en enorm trots was dat zijn dochter ging meetrainen. Hij stimuleerde haar, stelde trainingschema's op........ en had totaal niet door dat zij het deed uit bewegingsdrang.

We kijken ook hoe die fans laten zien dat ze fan zijn. Opvallend vaak is oma een boe-roepende fan die het heel goed bedoelt, maar precies de verkeerde dingen zegt. Zo was er een oma die alles aanbood met commentaar op het aantal calorieën. Het gezin had het zinnetje van haar "Hier een aardbei, daar zit niets in dus die kun je eten" al als grapje opgenomen om aan elkaar te laten weten als er iets niet-helpends gezegd werd.

Dan is er ook de fan die het niet kan aanzien hoe het spel verloopt en als scheidsrechter gaat optreden, ongevraagd. Die fan krijgt het voor zijn kiezen, dat kan ik je beloven. Deze fan wordt onmiddellijk met veel irritatie, geprikkeldheid en soms grof geweld weer van het veld afgewerkt door de beide spelers.

Vaak zijn het ouders die in deze rol stappen en regelmatig te horen krijgen dat ze zich er niet mee mogen bemoeien.

Toch zitten er onder die fans ook hele goeie trainers, coaches, persoonlijke verzorgers, strategen, wedstrijd-planners en scheidsrechters. Het is echter een kunst om ze eruit te vissen en in de bij hen passende rol te zetten. Dit moet ook nog op een manier dat zowel speler als degene die ingezet wordt om te steunen precies weten wat het doel is van de inzet. Hieronder een aantal voorbeelden bij de verschillende rollen

De coach: M. wilde weer zelf kunnen opscheppen en boterhammen smeren. Haar moeder werd haar coach en moedigde haar aan, gaf feedback en evalueerde de stappen. Ze zouden dit 3 weken doen en dan kijken of het coachen nog nodig was.

De persoonlijk verzorger: F. had veel last van braakdrang na het eten. Haar vader bood aan om elke keer na het eten een half uur te gaan wandelen. F. wilde hier even over nadenken en nam uiteindelijk het aanbod aan. Ze had echter geen behoefte aan praten tijdens het lopen en deed muziek in haar oren. Voor vader was dit ok omdat het duidelijk afgesproken werd.

De planner: J. had een eetbuistoornis en veel moeite om zich te houden aan een eetschema en zeker als er teveel eten in huis was. Boodschappen doen, lukte haar niet zonder ook eetbuivoedsel te kopen. Zij vroeg haar man om de boodschappen te gaan doen, afgestemd op het eetschema. Hij stelde voor dit op dagelijkse basis te gaan doen voor een maand ipv weekboodschappen te doen, plande de menus en zorgde dat er niet meer eten in huis was dan nodig.

De strateeg: C. was een meisje dat totaal niet overzag wat logische stappen waren om te nemen. Dan nam ze op een dag 3 moeilijke tussendoors en de volgende dag was er dan weer paniek. Haar vriendinnen wilden haar graag helpen en bedachten een strategie hiervoor. Ze stelden een doos samen met een weekvoorraad aan tussendoortjes en daarin zaten verschillende soorten; van hele makkelijke tot een of twee moeilijke. Dat gaf rust.

De scheidsrechter: Dit is geen geliefde rol omdat de ook de scheidsrechter te maken heeft met die straatvechter die steeds de regels wil veranderen en dat achter de rug omdoet van de scheidsrechter. Vaak heeft de scheidsrechter ook maar weet van een beperkt aantal regels die hij/zij kan naleven. De kans dat de beide spelers zich op de scheidsrechter richten is groot. Wanneer iemand in deze rol stapt, dan is het om heel tijdelijk één of twee regels na te leven. De broer van I. heeft een tijdje die rol gepakt. 2 weken lang gaf hij een time-out teken en zei "dakpan" op het moment dat moeder en dochter gingen kibbelen over eten. In de afspraak stond dat het dan aan moeder en dochter waren om het gesprek af te breken en te bedenken wat ze werkelijk wilden zeggen tegen elkaar.

Als laatste kijken we altijd nog naar vraag en aanbod. Vaak is de speler zo geconcentreerd bezig op het veld, dat er geen aandacht is voor de fans en er al helemaal niet nagedacht wordt over steunvragen. Heb je als fan wel iets te bieden? Biedt het dan aan, vraag expliciet of je mag meespelen en in welke rol. Net eigenlijk als die vader die zelf aanbood om mee te gaan lopen bij braakdrang.

Wil je jezelf eens uitdagen? teken dan ook zo'n voetbalveld en breng je fans in kaart. Ben je een fan? onderzoek dan eens hoe vaak je ongevraagd op het veld staat in welke rol en hoe vaak je gevraagd op het veld staat en in welke rol.

Die medaille? Die gaat dan geheid komen.

Marjolein, gezinstherapeut