Een op de vier Nederlandse en Vlaamse jongeren beschadigt zichzelf weleens opzettelijk. Dat blijkt uit een recent onderzoek van de KU Leuven. Het onderzoek werd gedaan onder ruim 1000 Vlaamse en Nederlandse jongeren tussen de 12 en 19 jaar. Zelfbeschadiging wordt hier gedefineerd als ‘sociaal onacceptabel gedrag waarbij een fysiek letsel opzettelijk en op een directe manier wordt toegebracht zonder een aanwezige intentie tot zelfdoding’.
“Het zijn alarmerende, maar geen uitzonderlijke cijfers. Mensen verwonden zichzelf vaak om met negatieve gevoelens of stress om te gaan. Het kan ook worden gedaan om een gevoel van controle te ervaren, te ontsnappen aan eisen uit de omgeving of om aandacht te krijgen.”, aldus klinisch psycholoog Glenn Kiekens.
Voor het onderzoek dat werd gedaan in samenwerking met de Universiteit van Nijmegen, werden 1013 Vlaamse en Nederlandse jongeren tussen 12 en 19 jaar ondervraagd. Bijna 1 op de 4 van deze jongeren geeft aan zichzelf weleens opzettelijk pijn te hebben gedaan. Internationaal worden dezelfde soort cijfers gerapporteerd, wat dit geen uitzonderlijk aantal maakt. Jongens en meisjes beschadigden zichzelf ongeveer evenveel, enkel de methode verschilt. Bij de jongens zag je dat zij vaker dan meisjes met hun hoofd bonkten als manier om zichzelf pijn te doen.
Uit het onderzoek blijkt verder dat de jongeren zichzelf vooral beschadigen om te dealen met negatieve gevoelens en/of stress. Ook wordt het gedaan om een gevoel van controle te krijgen, te ontsnappen aan eisen van de maatschappij en als manier om aandacht te krijgen. Dit maakt dat het zelfbeschadigende gedrag op de korte termijn dus voelt als nuttig, terwijl het op middellange termijn zorgt voor negatieve gevoelens en schaamte. Deze negatieve gevoelens kunnen er weer voor zorgen dat iemand zichzelf beschadigt. Zo komt deze terecht in een negatieve spiraal.
Er is uit onderzoek nog niet veel bekend over de gevolgen op de lange termijn, waaronder de invloed op het sociale leven, schoolprestaties en psychische gezondheid. Er bestaat een link tussen zelfbeschadiging en suïcidaal gedrag, maar of dit op de lange termijn ook later daadwerkelijk zorgt voor een verhoogd risico op suïcide, moet verder onderzocht worden. Op Proud2Bme kan je in diverse blogs, waaronder ‘Snijden om niet te hoeven voelen‘, wel lezen dat op de lange termijn het ook nog kan zorgen voor veel schaamte, zeker als er sprake is van blijvende, zichtbare littekens.
“Je wilt niet ieder moment van een nieuwe positieve dag geconfronteerd worden met een negatief verleden. Je wilt niet als je naar de huisarts gaat je hoeven schamen omdat hij ook wel ziet hoe je aan al die littekens komt. Je wilt niet met een kleintje in je buik naar de gynaecoloog gaan en daar de blik van hem zien terwijl je met benen vol littekens naar de stoel loopt. Je wilt niet onzeker met je grote liefde naar bed gaan en je hoeven schamen voor alle littekens op je lichaam. Je wilt niet op het strand lopen en horen dat kinderen aan hun moeder vragen waar jij last van hebt. Je wilt niet op je trouwdag een jurk met lange mouwen hoeven dragen. Je wilt niet in de zomer dag in dag uit geconfronteerd worden met je verleden… je wilt dit niet. Echt niet.”
In de meeste gevallen wordt gestart met zelfbeschadiging in de puberteit. Volgens het onderzoek gaf meer dan de helft aan zichzelf voor het eerst te hebben beschadigd tussen de leeftijd van 12 en 15 jaar. De oorzaak van dit gedrag bestaat meerstal uit meerdere factoren. Er is veelal niet maar één oorzaak. Risicofactoren zijn bijvoorbeeld verwaarlozing, misbruik, moeilijkheden in seksuele oriëntatie, gepest worden, scheiding van de ouders, etc.
Risicofactoren die meer persoonsgeboden zijn, zijn volgens het onderzoek: een grotere neiging hebben om negatieve emoties te ervaren en zichzelf meer terughoudend en angstig opstellen. Daarnaast scoren jongeren die zichzelf verwonden lager op persoonlijkheidstrekken zoals optimisme, vriendelijkheid en gewetensvolheid. Verder ervaren ze hun leven meer onvoorspelbaar en oncontroleerbaar, waardoor ze meer stress hebben dan leeftijdsgenoten zonder dergelijk gedrag. Tenslotte blijken jongeren met zelfverwondend gedrag anders om te gaan met stressvolle gebeurtenissen in hun leven. Ze gaan minder op zoek naar sociale steun en reageren eerder depressief dan jongeren zonder zelfverwondend gedrag.
Meer onderzoek is belangrijk om de preventie en behandeling van zelfbeschadigend gedrag te verbeteren.
Bron: ggznieuws.nl & telegraaf.nl
Geef een reactie