Wanneer je een x aantal kilo weegt zegt dat eigenlijk niets. Twee personen met hetzelfde gewicht kunnen er echt heel anders uitzien. Pas als je ook gaat kijken welke lengte je bij dat gewicht hebt en of je een man of een vrouw bent (en zelfs hoe oud) kan je iets zinnigs zeggen over dat gewicht. Door je gewicht met je lengte te vergelijken kan je je BMI berekenen. Door je BMI te berekenen kan je kijken of je een gewicht hebt dat goed bij jouw lengte past. Best handig dus! Hét bewijs of jij te veel of te weinig weegt, maar toch zegt je BMI niet alles.

BMI bij een eetstoornis

Toen ik een eetstoornis had was het getal op de weegschaal echt heilig, evenals mijn BMI (Body Mass Index). In de begintijd van mijn eetstoornis was ik trots op mijn ondergewicht. Hoe lager dat was, hoe beter ik het vond. Best krom eigenlijk, want het staat gewoon zwart op wit dat je geen gezond gewicht hebt en waarom zou je dat willen nastreven? Ik was alleen nog maar daar mee bezig. Aan de ene kant was ik inderdaad trots, maar aan de andere kant was het eigenlijk ook nooit goed genoeg en ik moest er zo veel voor inleveren. Een eetstoornis is zo iets vreemds, het verandert je hele kijk op de realiteit en dat gaat allemaal ten koste van jouw fysieke en mentale gezondheid. Ondergewicht is niet goed voor je, maar overgewicht is dat natuurlijk ook niet.

Toen ik herstellende was van mijn eetstoornis wilde ik wel accepteren dat onderwicht niet iets was om na te streven, maar dan wilde ik wel graag het minimale van een gezond gewicht. Net aan dat onderste randje van een gezond BMI zitten. Een BMI lager dan 18,5 zou betekenen dat je ondergewicht hebt en een BMI hoger dan 25 zou betekenen dat je overgewicht hebt. Voor mij was dat wel duidelijk, zo ver mogelijk bij die 25 vandaan blijven en lekker 'veilig' rond die 18,5 hangen. Toch koste dit me ontzettend veel moeite.

Intussen weeg ik meer dan ik mezelf ooit had toegestaan in de tijd dat ik een eetstoornis had. Die magische grens waarop ik dacht dat mijn leven totaal waardeloos zou worden heb ik echt al lang overschreden en nog nooit heb ik zo lekker in m'n vel gezeten. Ik vind mezelf nu ook helemaal niet te dik. Bizar hoe je lichaamsbeleving ook echt kan veranderen wanneer je zelfbeeld positiever wordt en je niet meer door een eetstoornis bril in de spiegel kijkt.

Wat zegt mijn BMI over mij?

Misschien was dat lage, gezonde BMI dan toch niet een gewicht dat bij mij paste. Om dat gewicht te kunnen behouden moest ik namelijk zo weinig eten dat ik steeds honger had en dat lokte weer eetbuien uit. Toen ik mezelf toestond om wat meer te wegen was mijn eetstoornis niet direct over, maar het bracht wel ontzettend veel rust met zich mee. Ik hoefde niet meer zo restrictief te eten en kreeg voldoende binnen waardoor ik niet steeds honger had en genoeg energie had om te leven in plaats van te overleven. Energie voor m'n studie, m'n werk, m'n vrienden, m'n sport, mijn leven.

Een gezond gewicht heb je wanneer je BMI ergens tussen de 18,5 en de 25 zit. Dat is dus een behoorlijk grijs gebied en het is voor iedereen verschillend. Het ligt echt aan je lichaamsbouw en levensstijl. Sommige mensen zijn veel smaller gebouwd dan anderen en van nature slanker. Wanneer je wat breder bent gebouwd betekent dat absoluut niet dat je meteen dik bent, maar wel zal hetzelfde gewicht als bij iemand met een smallere lichaamsbouw er heel anders uitzien en ook moeilijker te onderhouden zijn. Probeer je daar echt niet blind op te staren. Jij bent gewoon zoals jij bent en dat is prima. Een smallere of bredere bouw maakt je geen beter of slechter persoon.

Ook wordt er geen onderscheid gemaakt tussen vet of spieren wanneer je je BMI berekent. Zo heeft een gespierder iemand een hoger BMI, omdat spieren gewoon meer wegen dan vet. Sommige bodybuilders hebben zelfs overgewicht volgens het BMI terwijl ze geen grammetje vet hebben!

Daarnaast is het een gemiddelde en dat mag je best met een korreltje zout nemen. Zo wordt je leeftijd ook meegenomen in je BMI en kan je BMI dus ineens veranderen op het moment dat je 19 of 30 geworden bent. Toch is het onmogelijk dat je dan ineens dikker of dunner bent geworden.

Wat is gezond?

Zonet stelde ik al dat je volgens het BMI best overgewicht zou kunnen hebben terwijl je eigenlijk gewoon heel erg gespierd bent, maar ook een gezond BMI betekent niet per se dat jij gezond bent. Misschien heb je wel een prima gewicht, maar dat wil niet zeggen dat je direct gezond bent en dat je eetgewoontes goed zijn.

Zo kan het best zo zijn dat je een volgens het BMI gezond gewicht hebt, maar eet je bijvoorbeeld heel eenzijdig waardoor je niet al je voedingsstoffen binnen krijgt. Of je dieet nu helemaal uit sla of uit patat bestaat, een gebrek aan variatie kan er voor zorgen dat je niet genoeg vitamines en mineralen binnen krijgt. Het is ook belangrijk om daar goed op te letten.

Zo zegt je BMI ook niks over de ernst van je eetstoornis. Ondergewicht of overgewicht is iets dat voor kan komen wanneer je een eetstoornis hebt, maar het hoeft niet. Uiteindelijk gaat het niet om dat getal op de weegschaal, maar om dat wat er zich in je hoofd afspeelt. Ontzettend veel mensen met een eetstoornis hebben gewoon een gezond gewicht. Denk bijvoorbeeld aan mensen met boulimia of eetstoornis NAO, maar ook wanneer je anorexia of BED kan je gewoon een gezond gewicht hebben, dat wil dus niet zeggen dat je ook gezond bent.

Een eetstoornis is echt heel schadelijk voor je lichaam ook al zijn die gevolgen niet altijd direct zichtbaar bij een gezond gewicht. Daarnaast zegt je gewicht niks over die innerlijke strijd, over je lage zelfbeeld, over je dubbelleven en over de zelfhaat die bij een eetstoornis komt kijken. Het zegt niks over de nachten die jij wakker ligt, te piekeren over of je wel goed genoeg bent. Het zegt niks over het trauma waar jij mee rondloopt of de gevoelens die je probeert weg te stoppen. Het zegt niks over jouw geluk.

Het berekenen van je BMI is dus niet altijd betrouwbaar en zeker als je een eetstoornis hebt kan je beeld hierover vertekent zijn. Het hebben van een bepaald BMI is geen streven. Het is enkel een middel om een eenvoudige schatting te maken van of jouw gewicht gezond is. Of jij écht gezond bent hangt van veel meer dingen af. Neem jezelf en je gezondheid serieus. 

Hecht jij veel waarde aan je BMI?

fotografie: pexels