Wanneer je in behandeling gaat kom je terecht bij een psycholoog. Hij of zij bezit over kennis die jou kan helpen op weg naar herstel. Een psycholoog is vaak je steun en toeverlaat. Maar hoe word je eigenlijk psycholoog? Hoe ziet die opleiding eruit, wat zijn valkuilen en wat volgt na het behalen van je diploma? Ik deel graag mijn ervaringen met jullie!

Ik heb de opleiding psychologie gekozen omdat ik het heel interessant vond om meer te weten te komen over hoe het menselijk brein in elkaar zat en hoe je iemand kan helpen.

Wanneer je deze studie kiest kan je zowel op hbo-niveau als op universitair-niveau de studie doen. Een HBO studie is vaak meer praktijkgericht. Je zal meer stages lopen bij verschillende instelling en ook de manier van lesgeven is gericht op de praktijk.

Op de universiteit ligt de nadruk veel meer op theorie. De lesvorm is anders dan op de middelbare school. Je volgt colleges waarin een docent een soort presentatie geeft over een bepaald onderwerp. In colleges worden dus allerlei psychologische theorieën uitgelegd en in werkgroepen ga je hiermee aan de slag. Praktijkervaring doe je de eerste jaren van je studie niet of nauwelijks op. Een stage is namelijk niet verplicht vanuit je studie.

De eerste drie jaar van je studie heet een bachelor, deze sluit je af met een bachelor diploma. In Nederland is het gebruikelijk daarna nog een master te volgen. Een master is een verdieping op je bachelor. Met het kiezen van je master, kies je ook voor de richting die je later op wilt.
Bij de Universiteit van Leiden is het mogelijk om te kiezen uit de volgende masters:

• Toegepaste cognitieve psychologie = Deze master is gericht op de denkprocessen, geheugen en alles wat met cognities (gedachten) te maken heeft. Je leert deze vermogens bij mensen te verbeteren of aan te passen. Je kunt met deze master bijvoorbeeld de effecten van drugs op iemands prestatie meten.
• Kind en adolescent psychologie = De nadruk ligt hier op kinderen en jongvolwassenen. Je leert tijdens deze master alles over de psychologische en leerproblemen van die doelgroep. Zo leer je een ongebruikelijke ontwikkeling herkennen en leer je hoe je hiermee om kan gaan.
• Klinische neuropsychologie = Neuro betekent alles wat met je hersenen te maken heeft. Als neuropsycholoog leer je alles over processen in de hersenen, hoe je deze beoordeelt en behandelt.
• Economische en consumenten psychologie = Iedereen is consument en mensen hebben een bepaalde manier van kiezen voor verschillende producten. In deze master leer je hoe mensen kiezen voor een product en hoe je hier invloed op kan uitoefenen.
• Gezondheidspsychologie = Tijdens deze master leer je alles over gezond gedrag en hoe je dat bij anderen kan promoten. Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat iemand stopt met roken?
• Methoden en statistiek in psychologie = Statistiek staat in deze master centraal met nadruk op onderzoek doen.
• Gezondheid op het werk psychologie = In deze master leer je hoe je een werkplek veilig, gezond en prettig voor de werknemer kan maken. Wat komt allemaal kijken bij arbeidsomstandigheden?
• Sociaal en organisatie psychologie = Hoe functioneert een groep of een organisatie? In deze master leer je alles over de dynamiek van groepen, hoe beslissingen van invloed kunnen zijn op een groepsproces.
• Klinische psychologie = Deze master heb ik gevolgd. In deze master word je klaar gestoomd tot behandelaar. Je leert iemand beoordelen en behandelen en doet kennis op over verschillende stoornissen.

Voor mij was statistiek een groot struikelblok. Psychologische theorieën worden gebaseerd op onderzoek. Wanneer je onderzoek doet en daarbij proefpersonen gebruikt, wil je graag iets zeggen over de resultaten van dat onderzoek. Hierbij gebruik je statistiche wiskunde. Toen ik de studie koos had ik de hoeveelheid statistiek misschien wat onderschat. En laat wiskunde nou niet mijn sterkste punt zijn... Ik heb er dan ook voor gekozen om veel bijlessen te volgen wat mij veel heeft geholpen. Wanneer je dus kiest voor deze studie is het goed om te bedenken of je dat wat lijkt. Is wiskunde niet je sterkste kant? Weet dan dat er altijd een mogelijkheid tot bijles volgen is, vaak georganiseerd vanuit de universiteit. De stof die in colleges wordt besproken is belangrijk maar het toepassen van die kennis is voor velen lastig. Hulp vragen hierbij is niet gek, veel van mijn medestudenten hadden net zoveel moeite met statistiek als ik!

Na de bachelor heb ik gekozen voor de master klinische psychologie. Tijdens deze master leer je hoe je iemand beoordeelt en behandelt. Het eerste half jaar heb ik vakken gevolgd waarin ik heb geleerd hoe je als psycholoog iemand behandelt. Zo was er bijvoorbeeld een vak 'Basic therapeutic skills', ook wel therapeutische basisvaardigheden. Hier leerde ik in de vorm van een werkgroep door met medestudenten te oefenen hoe je als behandelaar reageert op iemand en wat jou invloed op je cliënt is. Tijdens het vak 'Clinical interviewing and assessment' leerde je hoe je een intake afneemt. Acteurs kwamen langs en speelde iemand met bijvoorbeeld huwelijksproblemen. Als psycholoog in opleiding was het dan je taak alle informatie in te winnen die belangrijk is om een diagnose te kunnen stellen.

Tijdens de klinische master moet je ook een stage lopen bij een passende instelling. Ik heb 9 maanden stage gelopen bij Centrum voor Eetstoornissen Ursula. Hier mocht ik intakes doen, leerde ik cognitieve therapie geven en nam ik testen af bij cliënten om hun voortgang te meten. Tijdens deze stage pas je dus alle kennis van de voorgaande jaren toe en leer je hoe het is om behandelaar te zijn.

Ook heb ik een scriptie geschreven waarbij je onderzoek doet naar iets wat je interessant lijkt. Hier komt statistiek dus weer om de hoek kijken!

Wanneer je de studie psychologie hebt gedaan kan je veel kanten op! Hieronder een paar beroepen:

Trainer, coach, loopbaanadviseur, gezondheidsvoorlichter, onderzoeker, bedrijfspsycholoog, seksuoloog, relatietherapeut, systeemtherapeut.

Nu ben ik afgestudeerd en mag ik mijzelf basispsycholoog noemen. Ik mag nu dus behandelen. Maar na het afronden van je studie psychologie kun je nog een specialisatie doen:

• Gezondheidszorg (GZ) psycholoog = Een professionele psycholoog die zelfstandig mag behandelen van psychische stoornissen en andere psychische problemen.  
• Klinische psycholoog = Een verdiepende opleiding na het behalen van je GZ-dimploma. Je leert nog meer behandeltechnieken en volgt aanvullende cursussen. Eventueel kan je ook managementtaken op je nemen. 
• Psychotherapeut = Een andere specialisatie na het behalen van je GZ-diploma. Een psychotherapeut behandelt de meer complexe casussen waarbij problemen meer oorzaak zijn van persoonlijkheidsproblematiek. 

Uiteindelijk hoop ik de tweejarige Gezondheidszorg (GZ) opleiding te doen waarin ik nog meer leer over behandelen en uiteindelijk de titel GZ-psycholoog behaal. Met deze titel ben ik dan een erkend psycholoog.

Lijkt psychologie jou een leuke studie?