Zaterdag ochtend, mijn man en ik komen thuis met zes tassen boodschappen van de markt en onze favoriete supermarkt. Daarna het weekendritueel, waarbij de rozijnen, de kaas, de pindakaas en het brood moeiteloos hun weg vinden naar de koelkast en de voorraadkast. Nog even snel een kopje koffie, voordat we naar onze middelste dochter rijden. Dan gebeurt er iets dat wel vaker in ons gezin gebeurt: een mededeling van de jongste dochter, tussen boodschappen en koffie, geheel onschuldig én met een enorme impact. “Ik had trouwens deze week een hoorcollege van een neuropsycholoog. Hij vertelde over conversiestoornissen.”

In één keer stonden we allebei op luisteren. Al zeven maanden kampt onze middelste dochter met een conversiestoornis (psychische problemen kunnen dan op een onbewuste wijze worden omgezet in lichamelijke problemen). Afgelopen week had ze ons nog in paniek opgebeld dat ze niet meer kon lopen en volledig verlamd was. De conversiestoornis had alle varianten al laten zien. Van een maand niet kunnen praten tot drie weken lang aan één stuk door tics, van ‘wegrakingen’ tot instorten met haar hoofd op de tafel met een lichte hersenschudding tot gevolg. En ja, de varianten doof, blind en verlamd hadden we inderdaad nog niet gehad. Maar op deze zaterdagavond was ook ‘verlamd’ aan de beurt.

“Heb jij voor mij in het thema conversie de verlamming?”
“Ja hoor die heb ik.”

Terwijl ze een slok van haar koffie nam, ging mijn jongste dochter verder met haar mededeling, zich nog niet geheel bewust van de impact die dit verhaal over conversiestoornissen op mij had. “Geen van de studenten had echt interesse, omdat niemand er ooit van gehoord had, maar ik ging natuurlijk direct ‘aan’ en vroeg waardoor een conversiestoornis kan ontstaan. De neuropsycholoog vertelde dat, naast seksueel misbruik in de jeugd, één van de oorzaken een langdurige ziekte van een familielid kan zijn, waardoor iemand geen ruimte voelt voor zijn eigen stress en verdriet rondom deze situatie. Weggedrukt verdriet en stress kunnen dus leiden tot het ontwikkelen van een conversiestoornis.” We hebben precies tien minuten de tijd tussen onze croissant en koffie om deze mededeling samen een plek te geven. 

Ergens had ik het al die tijd geweten; de aandoeningen van onze dochters stonden niet op zichzelf. Het was geen toeval dat onze middelste dochter een conversiestoornis kreeg zodra haar jongste zusje herstelde van haar eetstoornis en weer terug het leven in stapte. Ik had al die tijd geweten dat het niet ‘zomaar ergens uit het universum kwam’ en dat wij dit ‘toevallig’ allemaal op ons bord kregen, omdat we het ‘dragen konden’. Zes jaar eetstoornis en deze psychosomatische ziekte hadden direct met elkaar te maken.

In de auto op weg naar Leiden stonden mijn man en ik stil bij wat we zojuist gehoord hadden. Ik realiseerde me maar al te goed wat de eetstoornis, die zes jaar lang bij ons aan tafel had gezeten, voor impact had gehad op ons gezin. De systeem therapeut bij de Bascule had het mooi verwoord: “Als het maar lang genoeg motregent, word je vanzelf nat.” Maar dat dit bij onze middelste dochter voor zoveel stress had gezorgd, dat had ik niet gezien. Al reflecterend merkte ik dat er gedachten opkwamen. Was ik er al die jaren wel voldoende geweest voor de andere twee dochters? Had ik wel genoeg ruimte gegeven voor verdriet en zorg, terwijl ik bezig was ons hele gezin door de storm te loodsen en ook nog aan het proberen was optimaal in verbinding te blijven met mijn man?

Ik zou mijzelf kunnen verwijten dat we de afspraken met de systeemtherapeut niet hadden voortgezet. Mijn middelste dochter had tenslotte regelmatig aangegeven dat ze hier graag mee door wilde gaan. En tegelijkertijd wist ik dat dit een bewuste keuze was geweest. Ik zag ons nog zitten met z’n vijven. De systeemtherapeut, een hippe man met knot en een brilletje, zat stevig te pennen in een groot schrift. Af en toe stelde hij een kritische vraag. De jongste dochter met eetstoornis, helemaal murw van alle therapie en onderzoeken die ze wekelijks onderging, was geestelijk geëmigreerd en keek uit het raam. De oudste dochter, die zich niet op haar gemak voelde bij de provocerende aanpak van de peut, kreeg nauwelijks de tijd om zichzelf voor te stellen en kreeg de eerste belediging al voor haar voeten geworpen: “Wat studeer je? Ah psychologie, ja dat merk ik wel aan je reactie, echt zo’n hulpverleners antwoord.”

Toen de tweede dochter zich voorstelde, was het antwoord van de peut met knot: “Zo, hebben je ouders jou die naam gegeven? Daar zal je blij mee zijn”. En toen ik op een opmerking van hem reageerde met: “Wat ik zo grappig vind om op te merken aan ons gezin is…” Richtte hij zich tot de jongste dochter die uit het raam keek en zei: “En je moeder vindt alles alleen maar grappig.”

Na anderhalf uur liep ik beurs naar buiten. Ik had geen behoefte aan een provocatieve therapeut die uit de verslavingszorg kwam. Ik wilde met iemand praten die een beetje lief was en ons erkenning gaf voor het zware weer waar wij inzaten. We zijn nog twee keer bij deze systeem therapeut geweest en daarna deed ik geen moeite meer om in onze drukke agenda’s een moment te vinden dat paste in de nog drukkere agenda van de therapeut. Had ik het maar wel gedaan. Op dat moment overheerste bij ons alle vijf het gevoel van 'Wir schaffen das'. Want wij kunnen goed communiceren en wij durven open en eerlijk te zijn naar elkaar. Wij komen er ook wel zonder provocerende therapeut. Helaas, we hebben het niet geschaft en mijn middelste dochter is daar wellicht de dupe van.

Lieve ouders, wat een opgave. Naast zorgen voor je kind met de eetstoornis moet je zorgen dat je zelf overeind blijft. Je moet zorgen dat je je partner niet kwijtraakt in het donker, doordat je allebei een andere uitweg aan het zoeken bent. Daarnaast vraagt het ook nog van je dat je alert blijft op je andere kuikens, hoe goed je ook voor elkaar zorgt, hoe vaak je ook met elkaar praat, hoe veel je ook van elkaar houdt en hoe liefdevol je elkaar ook troost én met elkaar lacht én met elkaar danst.

Rest mij hier om te accepteren en compassievol te kijken naar dit proces. 

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.