Doe ik het wel. Doe ik het niet. Doe ik het wel. Doe ik het niet. Wat gaan mensen tegen me zeggen? Of vooral, óver me zeggen. Vinden ze me raar? Kijken ze anders naar me? Kan ik het niet beter voor me houden? In mijn eigen veilige wereldje blijven? Maar misschien hebben ze al wel iets gemerkt en kunnen ze het beter van mij horen dan van een ander.

Ik ben Sophie, 20 jaar oud en woon in een klein dorpje in de mooie Achterhoek. Tot vorig jaar studeerde ik nog. Rond de vierde klas van de havo begonnen mijn psychische klachten. Dit uitte zich in problemen met eten, negatief denken en zelfbeschadiging. Ik heb dit zoveel mogelijk voor mezelf proberen te houden, omdat ik me schaamde. Ik merkte al snel dat er over me gepraat werd. "Ik hoorde dat de buurvrouw van mevrouw X zei dat jij jezelf snijdt." Er waren een paar mensen die ik vertrouwde met mijn gedachtes. Ik ben toen ook gestart bij een psycholoog, maar het klikte niet en ik ben hier ook weer snel mee gestopt. Mijn havo diploma heb ik gewoon netjes in vijf jaar gehaald met prima cijfers. Na een tussenjaar ben ik begonnen met de opleiding HBO Social Work.

In mijn eerste jaar overleed een vriendin van mij. Dit was (uiteraard) heel zwaar voor mij en mijn vriendinnengroep. Met zulke dingen heeft iedereen begrip voor je. Als je je een keer ziek meldt op je werk of je bent er niet op school is het logisch. Het heeft tijd nodig om zoiets te verwerken en mensen zijn er voor je. Ondanks dat heb ik mijn propedeuse gehaald en daar was (ben) ik heel blij mee!

Mijn klachten bleven en werden in mijn tweede jaar steeds erger en erger, totdat ik helemaal niet meer naar school ging. Dat jaar ben ik ook via school naar Oeganda geweest om vrijwilligerswerk te doen. Dit gaf me weer kracht en hoop, maar dat was helaas voor korte tijd. Ik zat of thuis of ik werkte, want dat gaf me wel wat afleiding. Totdat ik uiteindelijk met veel bemoedigende woorden en hulp van mensen om me heen de stap heb gezet om hulp te zoeken. Ik heb net na zeven maanden een vierdaagse dagbehandeling afgerond bij GGNet. Binnenkort start er een diagnose onderzoek en daarna zal ik een vervolg behandeling starten bij een andere instelling.

In zo’n dorp waar bijna iedereen elkaar wel kent, hebben veel mensen een mening. Als er een meisje zwanger is, dan wordt daar over gepraat. Als een meisje anorexia heeft, wordt daarover gepraat. Mensen denken hier vaak dat het allemaal zo simpel is, want ze zijn over het algemeen erg nuchter. Een mooie eigenschap misschien, maar ook niet altijd makkelijk. "Dan ga je toch gewoon weer eten?" Gelukkig heb ik hier zelf geen problemen (meer) mee, maar ik heb ook best wel een aantal opmerkingen om me heen gehoord als het gaat om bijvoorbeeld zelfbeschadiging.

Ik denk dat het in zo’n dorpje niet echt begrepen wordt. "Mensen doen het voor aandacht. Als je echt dood wilde dan deed je dat wel" Zulke opmerkingen zorgen ervoor dat mensen minder snel hulp zoeken, omdat ze zich schamen. Er zijn veel vooroordelen zonder te weten wat er speelt en zonder dat je iemand kent. Het voorbeeld dat ik eerder vertelde over een vriendin die overleden is; er zijn de gekste verhalen rond gegaan over de manier waarop ze is overleden. Verhalen die totaal niet waar zijn, maar iedereen kent iedereen en iedereen praat over iedereen.

Of de vraag: "Ga je niet meer naar school? Wat doe je dan? Doe je überhaupt iets met je leven?" Je moet je vaak verantwoorden tegenover anderen. Nou is moeten misschien een groot woord, maar anders gaat op zo’n plek een ander verhaal rond wat zijn eigen leven gaat leiden. Ik heb hier vaak over gelogen, omdat ik me schaamde om te vertellen dat ik gewoon thuis zat of therapie had vier dagen per week in plaats van school.

Door mezelf te verstoppen merk ik steeds meer dat ik zelf het taboe wat er heerst rondom zelfbeschadiging en andere psychische problemen in stand houd en dat is wat ik niet meer wil! Ik wil me niet meer schamen, omdat ik soms wat anders denk dan andere mensen. Dat ik wat anders voel dan andere mensen. Dat ik van heel geïrriteerd naar heel blij kan gaan en andersom in minder dan een minuut. Dat ik andere manieren heb om met spanning om te gaan dan anderen en dat ik aan het leren ben beter voor mezelf te zorgen.

Dat is ook wat ik anderen mee wil geven. Je bent niet minder waard dan iemand die zichzelf geen pijn doet. Je bent niet minder waard dan iemand die geen last heeft van psychische klachten. Je mag er zijn. Met of zonder littekens. Met of zonder eetstoornis. Met of zonder stemmingswisselingen. Met of zonder psychische problemen. Jij mag er zijn.