Misschien ken je de bekende quote van Peter Pan wel: "Just think of happy thoughts and you will fly." Gewoon aan blije dingen denken en je zweeft. Ha, die ziet ze vliegen. Was het maar zo makkelijk. Natuurlijk begreep ik dat het geen zin had om overal het negatieve van in te zien, maar soms kon ik ontzettend moedeloos worden van maar positief blijven denken. Het werkte namelijk niet. Hoe hard ik ook probeerde. Wat moet je dan?

♥ Stel je niet zo aan

De term 'positief denken' kon bij mij onwijs in het verkeerde keelgat schieten. Het stond in mijn ogen gelijk aan de woorden 'stel je niet zo aan'. In plaats van een goed bedoeld advies voelde het als een persoonlijke aanval op mij en mijn gevoelens. Ik voelde me gewoon even helemaal niet positief. Mag dat er ook even zijn?! Het is toch ook helemaal geen leuke situatie? Of vind je soms dat ik me aanstel? Vind je soms dat ik het verkeerd doe? Dat ik verkeerd denk? Verkeerd ben? Tot last ben? Zie je wel, niemand moet mij. Ik trok meteen allerlei conclusies, terwijl het misschien helemaal niet zo slecht bedoeld was?

Achteraf gezien had ik best wat milder kunnen zijn wanneer iemand me aanmoedigde om positief te blijven denken. De ander probeerde me vaak alleen maar op te beuren. Of kon helemaal niet begrijpen dat ik zo streng was naar mezelf. Maar ik zat al niet zo lekker in m'n vel, dus het was niet moeilijk om het snel als een aanval te zien. Terwijl wat positiever denken soms best wel op z'n plek had kunnen zijn. Ik maakte me ook wel heel erg druk om dingen die misschien helemaal niet zo veel uitmaakten of waarvan het helemaal geen zin had om me druk over te maken. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk, maar misschien geen reden om echt boos te worden en me daar dan weer in te verliezen. Dat ging z'n doel voorbij.

♥ Negatieve gevoelens accepteren

Toch wil ik hiermee niet zeggen dat negatieve gevoelens er niet mogen zijn. Soms zijn dingen ook gewoon heel stom, oneerlijk, verdrietig of eng. Hoe rot dat ook is, het hoort bij het leven. Helaas bij die van de één wat meer dan bij die van de ander. Het is helemaal oke om je dan zo te voelen. Soms was het achteraf gezien niet nodig, maar op dat moment voel je dat nu eenmaal. Omdat je iets op een bepaalde manier hebt geïnterpreteerd, omdat je teleurgesteld bent, omdat iets pijn doet of omdat je zo streng bent voor jezelf. Het zou best kunnen dat je dit later vanuit een ander daglicht kan bekijken, maar op dit moment voel je het zoals het is en dat is niet voor niks. Daar hoef je jezelf niet over te veroordelen.

Het accepteren of laten zijn van deze negatieve gevoelens kan helpen om ze te verwerken en uiteindelijk ook weer los te laten. Gevoelens zijn niet goed of slecht. Iets voelen maakt jou niet goed of slecht. Maar vervelend kan het wel zijn. Toch is het belangrijk om het te verdragen. Want als het er mag zijn, zonder oordeel, voelt dat uiteindelijk beter dan wanneer je er over in gevecht gaat met jezelf. Juist als ik mijn gevoel probeerde te veranderen naar iets positiefs, deed ik mezelf tekort door er niet naar te luisteren. Dan kan je jezelf namelijk ook niet geven wat je nodig hebt. Zoals het hebben van een flinke huilbui, even lekker klagen of zelfs voor jezelf opkomen.

♥ Het kan naast elkaar bestaan

Ik wilde graag wat positiever denken. Positiever en zelfverzekerder in het leven staan. Ik verwachtte dat ik daarmee geen, of in ieder geval minder, negatieve gedachten had. Alsof er in mijn hoofd maar plek was voor één soort gedachte, hoopte ik dat het een het ander kon inruilen. Dit viel best tegen en dat ontmoedigde mij enorm. Tot ik bedacht dat die soorten gedachten best naast elkaar konden bestaan. Kan iets positief zijn, maar negatieve aspecten hebben? Kan iets negatief zijn, maar positieve aspecten hebben? Zitten ergens zowel voor- als nadelen aan? Bestaat er iets als geluk bij een ongeluk? Gaat er een deur open waar een ander sluit?

Ja. Positieve en negatieve dingen kunnen eigenlijk heel goed naast elkaar bestaan. Ik had vaak de neiging om alleen maar het negatieve te zien en dat veel zwaarder te laten wegen. Maar het positieve telt misschien wel net zoveel. Wellicht dat het niet mogelijk of overtuigend genoeg was om compleet positief te denken, maar dat hoeft ook helemaal niet! Deze gedachte scheelt voor mij in ieder geval wel een hele hoop. Het maakt het minder zwaar, maar niet onrealistisch.

♥ Zie het als een onderzoek

In therapie heb ik aan de hand van G-schema's meer zicht leren krijgen op mijn gedachtenpatronen en (kern)overtuigingen. Op een gegeven moment zitten bepaalde patronen en overtuigingen over jezelf en de wereld om je heen er zo diep in, dat het logisch is dat je dat niet zomaar ombuigt. Simpelweg 'positief denken' komt kracht te kort als het zo'n vaag begrip blijft. Mijn therapeut merkte op dat ik vaak naar negatieve bewijzen zocht. Vaak heel onbewust wist ik al het negatieve er zo uit te pikken. "Zie je wel, het niet negatief, niet positief." Ik trok mijn conclusie heel snel, maar mocht ik daar nog even mee wachten? En in het midden laten wat wel of niet waar was?

In plaats van een bevel om positief te denken, was het voor mij helpend om het te zien als een onderzoek. Alle opties waren nog open. Ik had de keuze om uit te gaan van het negatieve, dat was een optie; maar welke opties zijn er nog meer? Zonder ook maar iets af te keuren of bevestigen mocht ik leren om verder te kijken. Wat gebeurt er nu eigenlijk? Wat denk ik? Wat voel ik? Wat zou ik ook kunnen denken? Hoe voel ik me dan? Wat doe ik? Wat kan ik doen? Hoe kan ik dat veranderen? Wat werkt voor mij? En waar wil ik voor kiezen?

♥ Niet denken, maar doen

Tot slot een punt dat voor mij heel belangrijk is geweest. Namelijk: niet denken, maar doen. Denken leidde bij mij regelmatig tot overdenken. Ik hoopte ergens in mijn hoofd een oplossing te vinden, maar ik vond hem niet. Ik kon nog zo positief denken, maar als ik dat vervolgens niet doorzette in mijn gedrag, veranderde er eigenlijk niet zo veel. Daarom is het voor mij ook heel zinvol geweest om dan maar niet te veel na te denken (of dat in ieder geval te proberen) en juist positieve dingen te doen. Dingen doen die mij gelukkig maken, dingen doen die nodig zijn, knopen doorhakken en keuzes maken. 

Wat werkt voor jou?