‘'Wat ben jij druk, heb je ADHD ofzo?'', ‘'Jij bent zo mager als een anorexiapatient'' of ‘'Zij is zo'n emo, echt een borderliner'' zijn voorbeelden van opmerkingen die soms worden gemaakt door mensen om je heen. Grappig, sarcastisch, zou je het kunnen noemen. Maar dit soort dingen kunnen ook heel kwetsend of spottend overkomen. ‘'Daarnet zat je nog te lachen en nu huil je alweer, ben je bipolair ofzo?'' Een beetje persterig kan het overkomen en soms zijn de opmerkingen misschien ook zo bedoelt. Vaak weten mensen die zulke grappen maken niet eens precies wat zo'n stoornis precies inhoudt.

Opmerkingen maken over psychische ziektes kunnen grappig bedoeld zijn, maar kunnen vooral heel kwetsend zijn. Misschien herken jij het wel dat er grappen gemaakt werken over zelfbeschadiging of eetstoornissen, terwijl je erbij staat en weet dat je zelf kampt met deze problemen. Dat voelt vaak heel eenzaam. Je hebt het gevoel dat mensen zulke stoornissen of problemen niet serieus nemen of zelfs stom vinden. Het lijkt alsof ze er niets van begrijpen.

Mensen hebben soms geen idee wat ze eigenlijk zeggen. Ze hebben het ergens gehoord, praten een ander na of nemen hun eigen opmerking niet eens echt serieus. Ze bedoelen er niets lelijks mee of wel, maar willen helemaal niet discrimineren. Ze weten eigenlijk niet over welke stoornis ze het precies hebben of weten dit wel, maar hebben het al gezegd voor ze er over nagedacht hebben. Bedoelt iemand het wel echt onaardig, dan is het misschien goed om die persoon deze blog te laten lezen.

Als je dit soort opmerkingen om je heen wel eens gehoord hebt, kan het moeilijk zijn om jouw verhaal op tafel te leggen. Misschien praten jouw ouders ook wel op zo'n manier. Wij maakten vroeger wel eens grapjes over dat mijn broertje ‘schizofreen' was of meerdere persoonlijkheden had. Dat vond hij zelf ook heel grappig. Hij zat vaak hardop te kletsen tijdens het spelen of deed reclames na als hij zat te lego'en. Wij vonden dat heel grappig en hij ook. We bedoelden er niets mee tegenover mensen die daadwerkelijk stemmen horen, maar ik zou de grapjes nu niet meer zomaar maken.

Opmerkingen zoals ‘zij ziet er echt uit als een anorexiapatient' of ‘wat een emo, zij snijdt zichzelf vast'', kunnen de drempel om jouw verhaal te delen met de mensen om jou heen heel hoog maken. Dat is best wel lastig. Je bent misschien bang dat je dan ook zo'n grof grapje naar je hoofd geslingerd krijgt of hebt van te voren al het idee dat je vrienden of ouders het niet zullen begrijpen, omdat ze er op die manier over praten.

Dat mensen er op zo'n manier over praten kan gewoon onwetendheid zijn, maar soms hebben mensen er ook nog weinig respect voor. Juist omdat ze er niets van weten of ervaring hebben met iemand die zo'n stoornis had, maar dan op een hele negatieve manier bijvoorbeeld. Jouw ervaring is niet te vergelijken met een grap of hun negatieve ervaring en 9 van de 10 keer zullen ze het dan ook echt heel anders zien. Misschien zullen ze zich zelfs schamen als ze na jouw bekentenis nadenken over hun opmerkingen of grappen.

Laat je in ieder geval niet tegenhouden als mensen dit soort ‘'grapjes'' maken. Je vindt het misschien niet zo respectvol of kunt er niet over meelachen, maar dit soort opmerkingen worden nu eenmaal soms gemaakt. Probeer toch het lef te verzamelen er over te praten. Misschien kun je dan ook benoemen dat je het moeilijk vond om het te zeggen, omdat je soms zulke opmerkingen hoorde.

Je mag er ook altijd iets over zeggen, wanneer vrienden van jou zulke grappen maken. Dat kun je op een hele rustige, begripvolle manier zeggen. Bijvoorbeeld door te vertellen dat je iemand kent of zelf worstelt met zulke problemen. Of het niet zo grappig vindt om opmerkingen te maken over psychische stoornissen. Dat is gewoon jouw mening en die mag je gerust uiten wanneer je de grappen hoort.

Maar laat ze ook een beetje je ene oor in en andere oor uit gaan. Maak het niet te groot. Mensen weten niet altijd wat ze precies zeggen. Dat leren ze vaak pas als ze er zelf of in hun nabije omgeving mee te maken krijgen. En ook dan kan het maken van zo'n opmerking niet resectloos bedoelt zijn, maar is het meer het uiten van frustratie, omdat hun oom, vader, of broertje misschien zo'n stoornis heeft en ze daar eigenlijk gewoon heel erg van balen.

Zie zulke grappen los van serieuze gesprekken over psychische problemen. Dat staat vaak los van elkaar en laat het ook geen drempel zijn om je mond te houden over je problemen. Praten over problemen is de weg naar herstel.

Hoor jij wel eens zulke opmerkingen om je heen en wat doet dat met jou?