Mindfulness en eetstoornissen

 

Zelf heb ik tijdens het herstel van mijn eetstoornis veel gehad en nog steeds dagelijks heel veel aan Mindfulness. Maar wat is het en waarom zou je het kunnen gebruiken in het herstellen van een eetstoornis, een negatief zelfbeeld of een betere relatie met je lichaam? Ik deel graag mijn eigen ervaring met de denkwijze, oefeningen en leuke maniertjes waarop je Mindfulness kunt beoefenen. Wie weet heb jij er ook iets aan.

Mindfulness is voor mij een combinatie van Yoga oefeningen die prettig en goed haalbaar zijn, ontspannings- en ademhalingsoefeningen en brein- en bewustzijnstraining. In dit filmpje wordt duidelijk uitgelegd wat mindfulnes is.

Maar natuurlijk is het veel meer dan dat. Mindfulness is ook een manier van denken. Denken zonder te oordelen. Ervaren. Enkel ervaren. Zonder oordeel, reden, techniek, tactiek, oorzaak of resultaat. In ‘het nu' zijn, wordt het ook wel genoemd. En dat stilstaan bij jezelf en 'het nu' is niet enkel iets wat met je lichaam gebeurt, integendeel, mindfulness is eigenlijk ook wel een soort braintraining.

Maar waarom dan de link met het herstellen van je eetstoornis?
Tijdens mijn eetstoornis en eigenlijk al vanaf dat ik heel erg jong was, was ik erg hard naar mezelf toe. Ik veroordeelde mijn fouten, strafte mezelf en had een enorm laag zelfbeeld. Ik ergerde mij aan mezelf en vond dat ik het nooit goed deed. Het kon in ieder geval altijd mooier, beter, leuker, slimmer, slanker en strakker. Niet alleen mijn lichaam was nooit mooi zoals het was, ook ik zelf vond mezelf niet goed zoals ik was.

De essentie van mediteren is eigenlijk heel simpel te verwoorden; ‘'Het is zoals het is, en het is goed zoals het is.'' Alleen is die gedachte niet zo heel simpel om te geloven en toe te passen in je eigen leven. Toch kun je door het regelmatig beoefenen van deze vorm van mediteren, je brein trainen om meer te zijn in 'het nu', zonder te oordelen.

Ik heb door mindfulness veel geleerd. Het ging totaal van iets anders uit dan mijn negatieve zelfbeeld en de eetstoornis die ik toen had. Ik was namelijk wel goed zoals ik was. En ook de zin ‘Als het fout gaat is het ook goed' heeft mij geholpen mezelf te accepteren. Het leven kan soms tegenzitten, er gebeuren rottige dingen, je kunt je somber voelen, je doet domme dingen of verliest mensen waar je veel van houdt. En toch is het goed zoals het is.

mindfull

Dat klinkt natuurlijk veel te simpel en zo makkelijk sta ik er dan ook weer niet in. Maar dat het me steeds vaker lukt op deze manier te denken, betekent wel dat ik veel rustiger met heftige of moeilijke gebeurtenissen om kan gaan. Ik heb mezelf leren accepteren en het leven zoals het loopt. Het heeft geen zin om me eeuwig te blijven verzetten tegen wie ik ben en wat er in mijn leven wel of niet gebeurt.

Negatieve gedachtes leveren niets op. Daarom probeer ik ook zoveel mogelijk ruimte te maken voor positieve gedachtes en ervaringen en vooral dankbaar te zijn voor alle kleine dingen in het leven die zo fijn en mooi zijn. Uit de negatieve ervaringen probeer ik te leren. Het is er nu eenmaal en ik kan er heel bang voor gaan zitten zijn, tegenop zien of er door naar beneden te laten halen, maar ik kan er ook voor kiezen het te accepteren en er het beste mee te doen wat ik kan.

Dit heeft heel veel te maken met het toelaten van gevoelens. Durven ervaren, pijn durven voelen en dit toelaten zonder dit meteen weg te duwen, op te lossen of te veranderen. Het is zoals het is en het is goed zoals het is. En natuurlijk is het weer leren toelaten van gevoelens eng, maar mindfulness kan je daar goed bij helpen.

Ook hebben de oefeningen mij geholpen weer in contact te komen met mijn lichaam. Een lichaam waar ik enorm aan moest wennen nadat ik was aangekomen tot een gezond gewicht. Ik wilde het niet kennen en deed alsof het gewoon niet bestond. Bewust zijn van mijn lichaam, de functies, de mogelijkheden en daar dankbaar voor zijn is daarin heel erg belangrijk voor mij geweest. Dit is mijn lichaam, ik heb er maar eentje en het is een prima lichaam. Ik hoef niet ieder detail te be- en veroordelen.

Voordelen van Mindfulness:
Gezondheid: mindfulness kan stress verlagen
Concentratie: je kunt je beter richten op wat jij belangrijk vindt
Chaos in je hoofd: je leert stilstaan of dingen op een rij zetten
Depressie: de negatieve spiraal doorbreken, loslaten 

Emoties toelaten/reguleren: leren voelen zonder oordeel; ervaren
Angst verminderen: zorgen om iets los leren laten, gevoelens laten komen en gaan
Paniek verminderen: bij paniek kun je oefeningen doen om je' te aarden' of ademhalingsoefeningen gebruiken
Zelfbeeld: leren kijken naar jezelf zonder oordeel, meer positieve gedachtes
Verslaving: inzicht in je eigen gedachtes en keuzes
Genieten: je leren richten op dingen die je gelukkig maken

Ik heb mindfulness gevolgd bij PsyQ als module toen ik daar behandeling volgde jaren geleden. Maar je kunt tengewoordig op veel plekken zo'n cursus doen. Mediteren, Yoga of Pilates bevat ook veel aspecten van mindfulness. Zelf kun je er thuis ook mee aan de slag met bijvoorbeeld een CD van Noud de Haas of de App Headspace die je gratis kunt downloaden en waar ik groot fan van ben. Er is ook een App die heet Stop Breathe Think, maar deze meditaties gaan mij iets te rap. 

Probeer het eens een paar dagen of gebruik het wanneer je het nodig hebt. Mindfulness kan je een heleboel vrede brengen in de strijd die je misschien met jezelf of je lichaamsbeeld aan het voeren bent. Misschien voel je je in het begin juist onrustig wanneer je het doet, ook dat is niet erg. Het is een hele verandering met hoe je normaal gesproken met jezelf om gaat. Wat je er ook uit haalt, het is vast nuttig.

Misschien denk je nu dat Mindfulness zweverig is, maar er is niets meer down to earht dan mindfulness. Mediteren heeft wetenschappelijk bewezen een positief effect op je brein en welzijn. Natuurlijk is mindfulness geen behandeling tegen eetstoornissen, maar het kan wel als onderdeel van de behandeling gebruikt worden. Zo komt het bijvoorbeeld ook vaak terug in Psycho Motore Therapie (PMT) en kun je workshops of modules aan je behandeling toevoegen bij sommige instellingen.

Heb jij weleens mindfulness gedaan?

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Valerie - Zaterdag 26 april 2014 12:40
Ik zit nu elke ochtend in 't zonnetje met een kopje koffie en daarna 10 minuten mindfulness. Het is echt een aanrader :-).
J - Zaterdag 26 april 2014 12:42
Tijdens mijn opname was mindfulness een onderdeel van het therapieprogramma. Het heeft mij heel erg geholpen.
N. - Zaterdag 26 april 2014 13:13
Ik ben dat boek " buddhist bootcamp" nu san het lezen en ik hoop dat dat een beetje inzicht zal geven :)
PeanuttButterfly - Zaterdag 26 april 2014 14:11
Ik heb nog nooit aan mindfulness gedaan, maar ik vind dit een fijne blog en denk dat ik het maar moet gaan proberen. (:
Anouk - Zaterdag 26 april 2014 14:14
Hee,
wat lijkt mij dit ideaal
Heeft iemand tips voor goede filmpjes of apps die je leren hoe je goed kunt leren ontspannen?

Jimmy - Zaterdag 26 april 2014 14:21
Een app die ik kan aanraden is De Mindfullnes App. Een Nederlands programatje met een aantal begeleidende meditaties, waarbij een (vrouwelijke) stem zegt wat je moet doen en waar je op moet letten.

De app kost helaas wel geld: € 1,79. Maar het is het waard.
soppie - Zaterdag 26 april 2014 15:01
ik gebruik die headspace app sinds een tijdje en ik merk nu al wel wat verschil! ik merk het vooral in het accepteren van dingen, en dat is heel fijn :)
Black Rose - Zaterdag 26 april 2014 16:45
Oeh, lijkt me héél fijn om te doen! ik laat het eens aan mijn moeder lezen, vragen of dit mag, aangezien mijn moeder niet van Yoga houdt. Maar hele fijne blog!
Prue - Zaterdag 26 april 2014 18:57
Ja, heb Mindfulness training gedaan, en regelmatig geoefend, maar vind vipassana denk ik toch fijner.
Nikki - Zaterdag 26 april 2014 19:07
Wat een fijne blog, ik denk dat het wel iets voor mij kan zijn, aangezien ik heel graag mezelf zou kunnen willen accepteren en m'n hoofd niet stilstaat met denken.

Nouska, ik zou het zeker fijn vinden als je vaker blogs schrijft over dit thema. Ik denk dat het ook voor anderen een goed thema is voor op proud.
dancer! - Zaterdag 26 april 2014 19:39
ik heb in therapie ook mindfullness gehad en ook emdr trouwens!
S_90 - Zaterdag 26 april 2014 21:48
Dankzij deze blog heb ik me zonet ingeschreven voor een aantal sessies mindfulness :) maandag begin ik, ben erg benieuwd hiernaar!
Liza - Zondag 27 april 2014 08:45
Hoi Nouska, wat een fijn artikel!
Ben erg geinspireerd geraakt!
Zijn er een aantal boeken die je kan aanraden om te beginnen met mindfulness?
Groetjes!
lunetha - Zondag 27 april 2014 10:22
Bedankt voor deze blog nouska!
Ik heb meteen die app gedownload :)

Groetjes
Nouska - Zondag 27 april 2014 11:34
Wat een leuke reacties allemaal. Goed om te lezen!

@Liza
Een serieus boek is De Kracht van het Nu van Eckhart Tolle, een wat luchtiger en leuk boekje is Buddhist Boot Camp van Timber Hawkeye:)

Liefs!
-Loved- - Zondag 27 april 2014 18:20
Yoga, mindfullness, het kan werken, maar ik geloof niet dat die uitwerkingen van God komen. Ik zoek mijn rust en acceptatie liever bij God zelf.
Mellow - Woensdag 14 mei 2014 17:04
Ik ben ook aan het oefenen met mindfulness en doe er nu nog yoga bij op les want om die oefeningen zelf te doen vind ik lastig. Ik heb een goed infoblaadje gevonden om te gebruiken als je last van eetbuien hebt en dat mee wilt nemen met je mindfulness. Ik kopieer even het belangrijkste hieronder!
Misschien kan iemand het gebruiken...

Inleiding
Eetdrang is een impuls die vaak niet wordt weerstaan, ondanks de beste bedoelingen. Het belangrijkste principe bij het weerstaan van (negatieve) impulsen - zoals eetdrang – volgens deze methode is “verdeel en heers”.
Verdelen: eetdrang wordt ontleed in een aantal basale verschijnselen.
Heersen: elk verschijnsel is op zich is hanteerbaar.


Verdelen
Wat zijn de verschillende onderdelen van eetdrang die we kunnen leren onderscheiden?
1. Gedachten, dat wil zeggen: herinneringen, plannen, oordelen, fantasien, wensen en overtuigingen. Gedachten kunnen de vorm aannemen van een interne dialoog. Of het kunnen beelden zijn.
2. Lichamelijke sensaties en emoties. Sommige lichamelijke verschijnselen lijken meer fysiek, zoals spanning, pijn, een leeg gevoel of onrust. Andere lichamelijke verschijnselen zijn meer emotioneel bepaald, bijvoorbeeld verdriet, irritatie, angst, ongeduld, opwinding, etc. Sta stil bij deze gevoelens.
3. Eetdrang heeft ook altijd een asssociatie (herinnering, fantasie) met het prettige van eten. Sta stil bij de plezierige kant van eten, ook dit is onderdeel van je eetdrang. Sta stil bij het lichamelijk genot dat geassocieerd is met eten.
4. Eetdrang verandert voortdurend. Sta stil bij deze veranderingen. Sensaties worden sterker en zwakker; zij veranderen van vorm, van inhoud, van plaats in het lichaam, ze worden duidelijker of vager, aangenamer of aversiever.


Heersen
Iedereen weet dat het toegeven aan eetdrang niet in het belang is van onszelf, onze gezondheid en onze naaste omgeving. Hoe komt het dan toch dat deze impulsen zo’n enorme (vernietigende) kracht kunnen uitoefenen? En wat kunnen we daar tegen doen?

Bekend is dat gedachten en gevoelens meestal sterker worden, naarmate je harder probeert ze tegen te houden. Door je aandacht te richten op je eetdrang en ze als gedachten en gevoelens de vrije loop te laten, kun je jezelf waarnemen, terwijl de eetdrang er is.
Door jezelf te observeren, neemt je automatisch wat afstand en de eetdrang verliest hierdoor wat van zijn kracht en zal langzaam verzwakken.
Met andere woorden: hou het niet tegen, want dan gaat het je uiteindelijk overspoelen, maar kijk er naar met enige afstand. Eetdrang hoeft niet in een eetbui te eindigen.

Eetdrang zal altijd terugkomen, dus wees bereid deze gedurende de dag bij jezelf waar te nemen, te observeren en te volgen totdat het voldoende is verzwakt om onze dagelijkse bezigheden te hervatten.
Dus: wordt niet kwaad op je zelf omdat je eetdrang hebt, probeer het niet te ontkennen of vermijden; maar geef het de aandacht waar het om vraagt.

Niet-beoordelend observeren.
We kunnen gedachten en gevoelens niet tegenhouden. We kunnen wel leren gedachten en gevoels bij onszelf waar te nemen, er bewust van te zijn en onszelf er niet in te verliezen. Belangrijk is dat je je gedachten en gevoelens en je eetdrang niet beoordeeld of veroordeeld. De gedachten zijn van jou en mogen er zijn. Neem ze waar.
Dit is een vaardigheid die je kunt leren. Het lijkt in een aantal opzichten veel op meditatie.

Samenvatting
• Heb aandacht voor de verschillende aspecten van eetdrang
• Geef alle aspecten aandacht
• Merk hoe gedachten en gevoelens komen en gaan.
• Beschouw gedachten en gevoelens als feitelijkheden, zonder ze te beoordelen of veroordelen, zonder ze te willen sturen
Als je dit vaker oefent zullen gedachten en gevoelens je minder hinderen en zullen ze steeds makkelijker verdwijnen…

Tot slot:
Elke nieuwe toename van eetdrang is een mogelijkheid om deze vaardigheid verder te oefenen.
Shinzen Young schrijft: na langdurige oefening zul je in staat zijn om eetdrang te ervaren als een bron van energie, als de wind door de bladeren van een boom of de rimpels in een stille plas.