Als iemand tegen je zegt dat je stoïcijns bent, of doet, voelt dat voor mijn gevoel niet zo positief. Alsof je toch een beetje bot, kil en onverschillig bent. Of doet. Terwijl stoïcijns zijn in de kern betekent dat je onverstoorbaar doorgaat. We verwarren dat denk ik vaak met emotieloos zijn, terwijl het eigenlijk het tegenovergestelde is. Een stoïcijn laat de emoties de vrije loop, maar op een manier die minder chaotisch is dan het nu klinkt. Iets waar ik - ten tijde van veel emoties en een hoop chaos - juist wat aan heb. 

Als ik er in het dagelijks leven niet uitkom, doordat ik veel op mijn bord heb of veel moet verwerken, probeer ik met filosofie een beetje luchtigheid en grip te terug te krijgen. Als ik dingen niet snap of moeilijk vind, biedt filosofie mij niet altijd antwoorden, maar vaak wél een manier om met het ontbreken van antwoorden om te gaan. Want natuurlijk zijn gebeurtenissen, emoties en gevoelens soms moeilijk en uitdagend. Maar wat het pas écht uitdagend kan maken, zijn de verhalen die ik mezelf hierover vertel. Het is vaak in mijn hoofd waar de meeste chaos en ellende zich afspeelt. De waarheden en overtuigingen die ik koppel aan bepaalde ervaringen of gevoelens, zijn vaak veel harder en vervelender dan de realiteit zelf. 

Bron: arthurbrognoli

Het stoïcisme leert mij dat je het eigenlijk helemaal niet op een denken hoeft te zetten, als je iets voelt. Niet makkelijk, wel het proberen waard. 

Emoties de vrije loop

Emoties zijn waar, die geven een duidelijk en nuttig signaal af. Niet altijd het signaal waar je op zat te wachten of waar je je op voorbereid had, maar wél een signaal waar je op mag vertrouwen. Ook als je - voor je gevoel - te veel voelt. Dat bepalen je emoties zelf wel. Het is waar, het is echt. Eigenlijk is dat 'alleen maar' wat het is, het is alleen maar wat je voelt. Wat ons soms zo angstig kan maken voor die emoties, is het verhaal dat we onszelf erover vertellen. Het lekker flink nadenken wat we vervolgens gaan doen, over die emoties, doet ons geen goed en doet onze emoties overigens geen recht.

Doe als een stoïcijn

Een stoïcijn laat de emoties de vrije loop, zonder dat daar een nieuwe waarheid aan gekoppeld hoeft te worden. Dus niet het wegmaken of negeren van je emoties. Integendeel: het er allemaal in volle overgave laten zijn. Maar er tegelijkertijd niet méér van maken dan nodig. Emoties zijn eigenlijk uitermate geschikt om de vrije loop te laten; want ze laaien op en zullen ook altijd weer afzwakken. Hoe bang, boos, ongelukkig of verdrietig je je ook voelt, het ebt altijd weer weg. Hoe intens gelukkig of blij je ook bent, het zal altijd schommelen. Het blijft in ieder geval nooit zoals het is, dat is de eigenschap van emoties. Tenzij je je gedachten hiermee aan de haal laat gaan.

Door het verhaal, blijf je erin hangen

Door de gedachtes die we over emoties hebben, door het verhaal dat we onszelf vertellen over die emoties, blijven we er onnodig lang in hangen. Bovendien wordt het vaak ook nog eens een stuk onaangenamer. We denken de boel nooit leuker of lichter. 

Door een heftige gebeurtenis of een slechte dag kun je je natuurlijk enorm verdrietig voelen. Door slecht nieuws of een misstap kun je je boos of even heel erg machteloos voelen. Dat hoort erbij, dat is echt. Het is bovendien een hele gezonde reactie op alles wat niet leuk is en in het leven desalniettemin op je af kan komen. Door de vragen die we onszelf hierover kunnen stellen, geven we de emotie eigenlijk onvoldoende de kans om ook gewoon weer af te zwakken. Diezelfde ongelukkige aanleidingen zijn vaak genoeg voor ons brein om dingen te vragen als 'waarom ben ik niet normaal?', terwijl we daar geen antwoord op hebben. 'Waarom moet mij dit weer overkomen?' of zelfs 'zie je wel, ik kan niets en ben een mislukkeling.' Elke vraag vertelt een verhaal dat, in een mega-complex en soms getraumatiseerd brein, genoeg voer zijn om die emoties eindeloos te kunnen blijven voelen. Om er eindeloos in te kunnen blijven hangen en er een nieuwe waarheid aan te koppelen.

Die slechte dag of die misstap is allang niet meer een enkele gebeurtenis waar je je gewoon rot over mag voelen. Die slechte dag is inmiddels het 'bewijs' dat je je hele leven al slechte dagen hebt en er waarschijnlijk ook niets meer van je terecht gaat komen. Nou, mijn emoties zwakken niet bepaald sneller af als ik mezelf dat blijf vertellen. Ik weet mezelf, en mijn emoties, hier vaak genoeg aan te herinneren om het - zeker vandaag, en waarschijnlijk ook nog morgen - telkens even levendig te voelen. 

Geen valse waarheden meer

Laat je emoties dus de vrije loop en bescherm jezelf voor de waarheden die je hier - onterecht - aan koppelt. Emoties zwakken af, die verhalen (en valse waarheden) daarentegen kun je oneindig blijven herhalen.

En kun je dat meteen stopzetten? Nee, helaas niet. Je kunt jezelf er wél bewust van zijn. Misschien kun je jezelf liefdevol tot de orde roepen, als je weer eens aan het denken bent geslagen bij het voelen van emoties. Voel maar gewoon. Voel maar lekker stoicijns door, want emoties horen erbij. Ze komen op en zwakken af, zonder dat er meteen bedachte conclusies aan verbonden hoeven te worden. 

♥

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.