Kritische ouders, kritische kinderen

 

Al sinds ik me kan herinneren zijn mijn ouders gericht op presteren en op de zaken zo goed mogelijk doen. Op zich is daar niets mis mee, want het heeft er aan bijgedragen dat ik goede cijfers haalde op school, dat ik heel ver kwam in diverse sporten en veelal het beste uit mezelf haalde. Maar bij een beetje kritisch zijn bleef het echter niet. Ik kreeg als kind sterk het gevoel dat ik nooit goed genoeg was. Dit kwam niet alleen door mijn opvoeding, maar ook door mijn eigen persoonlijkheid.

Haalde ik een acht, maar mijn vriendinnetje een 9, dan was ik teleurgesteld in mijzelf. Won ik een keer een sportwedstrijd niet, dan baalde ik daar dagen van. Omdat ik thuis het gevoel kreeg dat ik met name gewaardeerd werd wanneer ik presteerde, werd in mijn hoofd die koppeling langzaam ook zo gemaakt. Ik kon mezelf enkel waarderen wanneer ik iets bereikte. Natuurlijk kon ik niet iedere dag iets bereiken en dus ging ik me steeds slechter voelen over mezelf.

meisje wereldbol

Op school werkte het eigenlijk op dezelfde manier. Veel docenten vonden hun leerlingen leuk en goed wanneer ze hoog scoorden binnen hun vak. Ik was jaloers op klasgenoten die bij Frans altijd een acht over hoger haalden. De docent was altijd zo trots op hen. Ik wilde ook dat docenten trots op mij waren, want dan kon ik weer trots zijn op mijzelf.

Mijn ouders waren niet alleen kritisch omdat ze gericht waren op presteren, maar ook omdat veel exact op hun manier moest. Had ik leuke kleding aan, maar zat mijn haar niet op de manier die mijn moeder beviel, dan werd er kort iets gezegd over mijn kleding, maar ook direct iets als '...maar jammer dat je haar nou niet leuk zit'. Eigenlijk was er altijd wel iets niet goed aan mij en dat was met name ook hetgeen wat ik onthield. Ik herinnerde me niet de positieve woorden, maar de negatieve bleven dagen hangen. Als ik iets nieuws kocht voor mijn studentenkamer en dit trots op een foto toonde, dan was de reactie altijd als volgt 'Nou, dat staat erg mooi, maar je kan dit en dat wel beter weghalen want dat ziet er een beetje lelijk uit'. Dit soort reacties konden me zo frustreren. Keer op keer hoopte ik weer op een enthousiaste reactie, maar keer op keer werd ik hierin weer teleurgesteld.

Nuttig bezig zijn ging boven leuk bezig zijn. Alles wat ik deed moest een nut hebben, had het dit niet, dan kon ik er beter mee stoppen. Ik moest me richten op mijn toekomst, op het volgen van een goede studie waar ik later een baan mee zou kunnen vinden waar ik goed kon verdienen. Natuurlijk is dit belangrijk, maar doordat ik niet meer kon onderzoeken wat nu werkelijk bij mij pastte koos ik vervolgens telkens de verkeerde studie. Ik had altijd gedaan wat er van mij verwacht werd, waardoor ik helemaal niet wist wat ik zelf eigenlijk wilde.

perfect

Het gevoel dat ik nooit goed genoeg was zat inmiddels verankerd in mij. Het enige wat ik kon doen om me goed te voelen over mijzelf was presteren. Ik volgende na een tijd twee studies, had een interessante bijbaan en woonde in een luxe kamer. Allemaal dingen om trots op te zijn en toch was ik niet tevreden. Want ik had dit allemaal al bereikt en ik moest nieuwe dingen blijven bereiken wilde ik tevreden over mijzelf blijven. Hierdoor had ik nooit rust.

Omdat ik me ben gaan realiseren dat deze manier van leven me nooit gelukkig ging maken, ben ik aan mezelf gaan werken. Ik ben gaan onderzoeken waar die prestatiedrang vandaan kwam en hoe ik meer vrede met mezelf kon krijgen. Ik heb leren accepteren en tevreden zijn en dat heeft me veel rust en positiviteit opgeleverd. Mijn moeder is nog steeds erg kritisch en nog altijd heeft ze altijd wel iets op me aan te merken. Soms brengt me dit nog wel eens van mijn stuk, maar meestal laat ik het nu en reageer ik er niet meer op. Zolang ikzelf maar tevreden ben met mijzelf, dat is het belangrijkste.

perfect

bron foto

Herken je dingen in mijn verhaal?
Dan heb je misschien iets aan de volgende tips:

Het is belangrijk om ook kleine dingen die goedgaan te zien als successen. Je hoeft geen wereldprestatie of iets heel bijzonders te bereiken om iets als succes te zien. Iets hoeft niet helemaal perfect te zijn voordat je er positief over mag zijn. Kleine dingen die door de dag heen goed gaan zijn ook dingen om trots op te zijn.

Perfect bestaat niet. Want wat is nou perfect? Iets dat jij perfect vindt, kan een ander wel helemaal niet perfect vinden. Niemand is perfect, ookal lijkt dit van de buitenkant wel het geval te zijn. Focus je niet op perfectie, want dat leidt gegarandeerd tot mislukking en teleurstelling.

Leer te relativeren. In plaats van je vreselijk druk te maken over het wel of niet halen van een goed cijfer of het bereiken van dat ene, vraag jezelf af wat er zou gebeuren als je geen hoog cijfer haalt of datgene niet bereikt? Stel daarna steeds de vraag 'En dan?' De wereld vergaat niet als jij een keer een onvoldoende haalt. Jij gaat niet dood als je die wedstrijd niet wint of dat ene niet bereikt. Er zijn veelal belangrijkere dingen in het leven.

Probeer in plaats van jouw leven te zien als een aaneenschakeling van examens, het te zien als avontuur waarin je allerlei nieuwe dingen zult ontdekken en ervaren. Het leven hoeft niet te bestaan uit een aaneenschakeling van prestaties. Focus je op het volledig ervaren van het leven en op genieten, dat is veel meer waardevol.

Fouten maken mag. Het is niet erg om fouten te maken. Juist van fouten en mislukkingen leer je. Pas wanneer je durft te experimenteren en fouten durft te leren maken, kan je dingen leren. Sta jezelf dit dus toe, want het levert je juist wat op.

Je hoeft niet in één keer de mount everest te beklimmen. Je kunt ook eerst een kleine heuvel bewandelen en daarna een eerste berg. Doe de dingen stap voor stap en geef jezelf de tijd om iets te leren en om iets te bereiken.

Denk niet zwart of wit, goed of slecht. Het is niet alles of niets, er zit zoveel tussenin waarmee je ook blij en tevreden mag zijn. Probeer daarom eens een tijdje woorden als 'nooit' en 'altijd' te vermijden. Probeer richting jezelf en je omgeving wat meer te nuanceren.

Eis niet te veel van jezelf. Probeer zinnen die starten met 'Ik zou ...moeten...' eens een tijdje te vermijden en wees wat flexibeler richting jezelf.

Vergeef jezelf dingen die minder goed gingen. Je hebt je best gedaan en ieder mens maakt fouten, dat hoort bij het leven. Blijf niet dagenlang boos op jezelf, daar help je niemand mee.

Van presteren en een perfect uiterlijk word je niet gelukkig. Liefde, mensen om je heen en vrede met jezelf zullen je veel meer geluk opleveren.

Foto's: weheartit.com

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

marleen2502 - Vrijdag 17 januari 2014 12:44
ik herken bijna alles in je verhaal...
Lisa - Vrijdag 17 januari 2014 12:55
Hele herkenbare blog, bedankt! x
Jimmy - Vrijdag 17 januari 2014 13:03
Goede blog! Als ik ooit een kind krijg, dan ga ik die *niet* zo behandelen als in dit verhaal. Een middelbaar schooldiploma is handig, maar ik vind zesjes goed genoeg. Waar het mij om gaat is dat iemand een goed hart heeft, en zich op sociaal gebied goed kan redden. Op die manier ontdek je vanzelf waar je gelukkig van wordt.
Chananja - Vrijdag 17 januari 2014 13:05
Oke, dit had ik volgens mij van A tot Z kunnen schrijven...
Debbie - Vrijdag 17 januari 2014 13:11
ZUCHT zo HERKENBAAR...

Toch soms zo moeilijk als je zelf de dingen wel zo ziet maar mensen in je directe omgeving niet altijd... erg frustrerend en lastig soms...
Jufm - Vrijdag 17 januari 2014 13:31
Helaas kom ik dit in mijn werk té vaak tegen... ik heb zó te doen met deze kinderen...
Ik probeer 'mijn' kinderen altijd het gevoel te geven dat ze goed zijn zoals ze zijn. Dat 'je best doen' belangrijk is, maar dat je absoluut ook fouten mag maken en dat het niet gaat om 'de beste', 'de snelste', 'de mooiste' etc.
Justmarr - Vrijdag 17 januari 2014 13:38
Een hele herkenbare blog, dank je wel!

Ik heb (ook) voor mijn strenge eisen in behandeling gezeten, schema therapie gehad en dat heeft wel een beetje geholpen.
Alleen ben ik er zelf nog niet helemaal over uit wie die stenge stem in mijn hoofd is. Mij ouders zijn het niet want die waren tijdens mijn jeugd meer met drank en met zichzelf bezig.
Ik denk zelf dat de stemmen in mijn nog steeds mijn eigen stem is. Als alles perfect is word ik misschien wel de perfecte dochter die ze willen hebben en niet Eem die verlegen en introvert is.
Nu weet ik dat die gedachten niet kloppen, maar lang hebben ze de overhand gehad... Dat kritische blijft in mijn hoofd maar minder heftig.

Take care!
Star* - Vrijdag 17 januari 2014 16:07
mooi gezegd jimmy!
EBlommetje - Vrijdag 17 januari 2014 16:11
Woh ... alsof dit mijn woorden in de blog. Super confronterend, dat wel maar ook alsof eindelijk iemand begrijpt dat het wel zo kan werken.
Het wordt bij mij helemaal ingewikkeld nu mijn ouders gaan afwijken van die stelligheid dat het altijd beter kan en anders moet dan ik had gewild. Ze geven mij de kans om te doen wat goed is voor me en te doen wat ik wil, maar dat is nu knap lastig want ik ben het niet gewend.

Succes allemaal!
Anoniem - Vrijdag 17 januari 2014 17:14
Heel herkenbaar. Maar de tips in de trant van:
'jezelf vergeven' is idd heel mooi, maar als je omgeving dat niet doet.....Tja, dan moet je toch Dalai Lama heten ofzo om daar rustig om te blijven.....
MIO - Vrijdag 17 januari 2014 18:14
Klinkt wel herkenbaar... In mijn geval komt mijn stem voort uit de onbedoelde desinteresse van mijn ouders... ze bedoelen geen druk op te leggen maar juist daardoor heb ik het idee heel hard te moeten werken om opgemerkt te worden...
Kimgaatervoor - Vrijdag 17 januari 2014 20:20
Heel herkenbaar, ik loop hier zo vaak tegen aan, iedere keer als ik iets maak denk ik bij mezelf "is dit wel goed genoeg" zo gaat de lol er vanaf.
Ik studeer aan een kunst academie en je wordt continu bekritiseerd ...
Klein Veertje - Vrijdag 17 januari 2014 22:04
Herkenbaar.. Bedankt :)
-Loved- - Vrijdag 17 januari 2014 22:50
Wauw, wat een herkenning...
L - Zaterdag 18 januari 2014 08:45
Ik herken het ook erg. Alleen mijn ouders zeiden dat juist nooit tegen me, het ging veel onbewuster. Ik zag meer hoe zij in het leven stonden en tegen de wereld aankeken en daarop ben ik me gaan aanpassen. Ook lag het gedeeltelijk bij mijn eigen karakter, ben van mezelf al heel perfectionistisch. Nu heb ik hele grote angsten en ben ik altijd bang om te falen en niet goed genoeg te zijn.
Jillie - Zaterdag 18 januari 2014 10:34
Deels herkenbaar, meer zoals MIO hierboven ook beschrijft. Gevoel hebben niet gezien te worden, dus maar presteren voor complimentjes of wat dan ook (die je nooit kreeg, hoe hard je ook je best deed, waardoor de lat steeds maar hoger ging).
chineserose - Maandag 24 maart 2014 16:36
Erg herkenbaar! Vooral die "..., maar ...".
Mijn ouders zijn ook zo, meer focussen op wat niet goed ging, dan focussen op de dingen die wel goed gingen. En ik merk dat ik dat zelf ook doe (vaak onbewust).
Bedankt voor je tips!
Daantje - Dinsdag 19 april 2016 10:36
Heel herkenbaar. Vooral wat MIO ook zegt. Gewoon negeert worden zonder dat ze er erg in hebben. Ze doen het onbewust maar het is zo kwetsend. Daarnaast accepteren ze me niet zoals ik ben. Ik ben zwaar en dat kan niet in hun ogen. Ik ben dus 'niet goed'. Hoe hard ik ook mijn best doe, ik wordt steeds gekwetst.
Simone - Zaterdag 11 juli 2020 08:45
Ik herken dit verhaal en zo knap omdat hier te vermelden. Presteren an sich vind ik helemaal niet zo gek, ook al heb ik er zelf nog op volwassen leeftijd veel last van gehad. Als ouder wil je het beste voor je kind. Ik vind het belangrijk dat mijn kind leert zichzelf te zijn, leert zichzelf te ontdekken inclusief fouten maken en leert te kijken wat ze al bereikt hebben en niet denken "Wat als...". Ik leer mijn kinderen wel goede cijfers te halen. Ik geef ze aan dat een cijfer iets zegt over hoeveel je weet van dat onderwerp. Ik word alleen niet boos als ze een lage voldoende of onvoldoende hebben.