Heb je op speciaal onderwijs gezeten, een leerachterstand opgelopen, een verstandelijke beperking, gedragsproblemen of andere diagnose? Of heb je ooit te horen gekregen dat je lager begaafd bent dan gemiddeld? Dat kan best wat invloed hebben op je zelfbeeld. Dat je voor je gevoel ‘anders' bent en ook op een andere school hebt gezeten of behandeling hebt gevolgd. Dat je een diagnose hebt gehad als kind kan je een gevoel geven dat je niet goed genoeg bent. Dat je niet snel, slim of leuk genoeg bent. Heel naar, want je bent helemaal niet minder waard dan iemand zonder leerachterstand, stoornis of die hoger begaafd is!

Een negatief zelfbeeld, bijvoorbeeld omdat je het gevoel hebt dat je minder waard bent omdat je een stoornis of lager IQ hebt, kan ook een oorzaak zijn van het ontwikkelen van een eetstoornis, gedragsproblemen, depressie, somberheid, zelfbeschadiging of een heel laag zelfbeeld.

Bron

Uit werkervaring tijdens stageperiodes, mijn studie en de werkervaring die ik daarna heb opgedaan, merkte ik wat een invloed een diagnose kan hebben op een kind, jongvolwassene of volwassene. Je weet dat je niet net als de andere kinderen even snel kunt leren, niet evenveel dingen zelfstandig kunt doen en hebt soms meer moeite om dingen te doen die voor andere mensen heel gewoon zijn. Super lastig, want je bent waarschijnlijk wel een heel leuk, lief en vrolijk mens. Toch heeft die worsteling met je zelfbeeld en je gedragsproblemen, verstandelijke beperking of leerachterstand grote invloed op hoe jij je voelt elke dag.

Het geeft je een rotgevoel. Misschien heb je wel het idee dat je minder waard bent dan andere mensen. Dingen zijn regelmatig fout gegaan, omdat je het bijvoorbeeld niet goed begreep, meer uitleg nodig had of omdat je niet snel genoeg klaar was. Super frustrerend! Dat kan je boos maken. Misschien word je boos op de leraar, die niet genoeg tijd neemt om het uit te leggen of de toetstijd heel kort maakt. Maar dit soort problemen hebben vaak niet alleen invloed op jou als je op school bent. Ook daar buiten kan het heel lastig zijn.

Zo kende ik een jonge vrouw met autisme. Ze had een IQ test gehad toen ze nog jong was, en deze was laag uitgevallen. Dat vond ze heel vervelend. Ze voelde zich heel dom en een minder leuk kind voor haar ouders dan haar zus, die wel een gemiddeld-hoog IQ had en geen stoornis. Ze wilde graag haar rijbewijs halen, maar had daar speciale begeleiding bij nodig en haalde deze uiteindelijk de 5e keer. Daarom was ze niet trots op het behalen van haar rijbewijs. Ze vond het slecht dat ze hem niet in minder pogingen had gehaald en voelde zich dom. 

Als ik naar haar verhaal luisterde, vond ik het eigenlijk enorm knap dat zij, ondanks die hindernissen van haar begaafdheid en autisme, toch gewoon haar rijbewijs had gehaald. En ja, ze had er wat langer over gedaan. Maar sommige mensen die geen beperking hebben, hebben ook meerdere keren nodig om te slagen. Ik vond het juist heel knap dat zij, met die uitdagingen, toch gewoon doorzette en nu achter het stuur zit! 

Toch kijk je vaak anders naar jezelf, als je dit soort ‘beperkingen', ‘problemen' of ‘uitdagingen' hebt, of hoe ik het ook kan noemen. Je wilt juist heel graag ‘normaal' zijn, snel kunnen leren, veel kennis hebben, zodat je makkelijk mee kunt praten en niet altijd als laatste klaar bent met een taak. Je wilt geen extra begeleiding, je wilt het zelf kunnen, ook al weet je dat het dan misschien niet goed zou gaan.

Bron

Ik kan me dat best voorstellen. Want wie wil er niet op eigen benen staan? Zelf zijn leven inrichten op zijn eigen manier en ook vertrouwen hebben in zichzelf? Iedereen, ook iemand die te maken heeft met een probleem zoals hierboven. Het is niet zo makkelijk om dan maar te accepteren dat je hulp nodig hebt bij bepaalde dingen. Of dat je nooit de studie kunt doen die je eigenlijk zou willen. Dat je het gevoel hebt dat je beperkt wordt in je dromen, omdat je helaas geen Einsteijn bent.

In de wereld waar we op dit moment wonen, zijn bepaalde dingen ‘normaal'. Zo vinden veel mensen het normaal dat je naar school gaat, een diploma haalt, gaat werken, op jezelf gaat wonen, samen gaat wonen, kinderen krijgt en op vakantie gaat. De meeste mensen blijven niet zitten, gaan niet naar speciaal onderwijs en halen hun diploma gewoon tussen hun 21e en 27e. Maar als je niet zo snel, intelligent en ‘gemiddeld' bent, ben je dus al heel snel niet ‘normaal'. 

Maar wie heeft dat allemaal bedacht? Dat we onze diploma snel moeten halen? Dat we op onszelf, alleen moeten wonen? Dat we een relatie moeten hebben op ons 25e? Dat we een goed betaalde baan horen te hebben? Dat de meeste mensen dat hebben, betekent niet dat het een verplichting is en dat je niet goed genoeg bent, als je dat niet kunt. We hoeven toch niet allemaal hetzelfde te doen en hetzelfde te zijn?

Als we allemaal even slim, even snel en even mooi zijn, zou de wereld namelijk heel erg saai zijn. Dat veel mensen misschien heel ‘normaal' zijn, betekent niet dat wanneer jij niet ‘normaal' bent, niet goed genoeg bent. Ook als jij niet op de gemiddelde leeftijd afstudeert, of als je geen hoge diploma hebt, of niet op jezelf kunt wonen, maar begeleid woont, kun je een hartstikke leuk mens zijn! Een mens met eigen talenten, liefde die je te geven hebt en iemand die waardevol is. Net zoals iemand die wel een hoge diploma heeft.

Jij verdient liefde, hoe dan ook. Of je nu wel of geen hoge diploma hebt gehaald en of je nu wel of niet snel bent in rekenen. Of je nu wel of niet goed kunt lezen. En ook als je niets snapt van aardrijkskunde. Je bent vast goed in andere dingen. Dingen die je bij andere vakken op school leert of dingen die helemaal niks met school te maken hebben, zoals lief zijn, koken, creatief denken of humor.

Mocht jij merken dat je toch heel boos bent of negatief denkt over wie jij bent, omdat je gedragsproblemen zoals ADHD, autisme, PDD-nos hebt, een leerachterstand of een verstandelijke beperking hebt, dan is dat onwijs rot. Want je bent helemaal niet stom en minder waard. Je bent hartstikke waardevol. Maar je bent niet zoals de gemiddelde Nederlander, nee. Maar kan dat jou ook niet juist heel bijzonder maken?

Zie het hebben van die stoornis of dat probleem wat je hebt als een uitdaging. Haal eruit wat er in je zit. Probeer te genieten van grote en ook de kleine dingen. Dat is iets wat veel mensen niet kunnen, omdat ze zo druk bezig zijn met hun baan, studie, werkstress, geld of gezin. Geniet van wat je WEL goed kunt. En heb je nog geen idee wat je wel goed kunt, ga dan op onderzoek uit. Zoek het in kleine dingen, zoals je huis inrichten, iets maken, iets doen voor een ander, een taart bakken, lief zijn voor anderen, sporten of iets met kunst. Er is echt wel iets wat jij goed kunt en te geven hebt waar anderen blij van worden en jij zelf dus ook.

Bron

En onthoud ook; er is altijd wel iemand die beter, sneller, mooier of slimmer is. Maar daarom mag jij toch ook gewoon genieten van het leven en blij zijn met wie je bent? Probeer jezelf niet teveel te vergelijken. Jij bent jij. En hoe slim, snel, mooi of goed jij ook bent in dingen, dat is helemaal niet belangrijk. Liefde is het aller belangrijkste. En als jij liefde leert hebben voor jezelf, kun je ook meer liefde geven. Liefde is veel belangrijker dan welke studie, baan of talent dan ook.

De een leert nu eenmaal snel, de ander kan weer snel rennen. En de een kan nu eenmaal goed uit boeken leren, terwijl de ander liever iets met zijn handen doet. We zijn allemaal anders. Ook wat leren, zelfstandigheid en studie betreft. Dat je niet goed bent met woorden, betekent dat niet dat je minder waard bent dan iemand die er wel goed in is!

Heb je toch moeite om van jezelf te houden of doe je zelfs dingen die helemaal niet goed zijn voor jezelf dan is het goed om daar over te gaan praten. Vertel iemand dat jij moeite hebt om positief over jezelf te denken. Bespreek dat met begeleiding, je leerkracht, je ouders, een tante, broer, zus of je huisarts. Misschien helpt het om er wat vaker over te praten en over te schrijven.

Of je nu grote of kleine leerproblemen of gedragsproblemen hebt, laat je niet beperken in de dromen die je hebt. Doe wat je kunt, haal uit het leven wat erin zit. Laat die verstandelijke beperking of welke stoornis dan ook jou niet tegenhouden te genieten van het leven. Want dat kan, ondanks de extra hulp die je soms nodig hebt echt nog steeds! Blijf positief! ♥