Sinds mensen weten dat ik bij Proud werk en openlijk over mijn ervaring met psychische klachten spreek valt het me op dat die mensen zelf ook veel opener naar mij zijn over hun ervaringen met psychische klachten. Er vindt herkenning plaats. Of het nou om heel grote of kleine zaken gaat en wat mij opvalt is het volgende: Iedereen heeft wel wat.

Ben ik wel normaal?

Onlangs moest ik een paar uur lang in de trein zitten. Ik had een boek bij me waarvan ik heel veel zin had om het te lezen. Zo veel zin dat ik hem binnen no time uit had. Ik kan me altijd ontzettend verdrietig voelen wanneer ik een goed boek net uit heb. Kon ik het maar uit m'n geheugen wissen en opnieuw lezen. Soms voelt het haast als een lichte vorm van liefdesverdriet. Heel licht dan, want echt liefdesverdriet is hartverscheurend, dat is het uitlezen van een boek niet, maar toch, ik vraag me wel eens af: Ben ik de enige die dit heeft?

Dat heb ik niet alleen met het uitlezen van een boek. Soms kan ik van de meest onwaarschijnlijke dingen al in huilen uitbarsten. Of ik kan me juist idioot euforisch en dankbaar voelen terwijl anderen denken: Hallo, ga je lekker? Ik had een eetstoornis, heb ADD, ben gevoelig voor paniekaanvallen en dwangmatige trekjes. Ik ben perfectionistisch, gevoelig en ik vind het verstrijken van de tijd soms enorm melancholisch en verdrietig. Ik vind het lastig om dingen achter me te laten en soms heb ik het gevoel dat het leven veel sneller gaat dan ik, zonder dat ik er grip op heb. Dat is nogal wat, vind je niet? Natuurlijk is het niet allemaal mega groot of altijd aanwezig, maar toch heb ik me wel eens afgevraagd of ik wel normaal ben... 

Psychologie Magazine: Feiten en cijfers over psychische klachten

Omdat mijn boek al uit was en ik ook nog een terugweg in de trein te gaan had kocht ik bij de Kiosk het Psychologie Magazine met het themanummer: Iedereen heeft wel iets. Mijn vraag werd beantwoord, want Psychologie Magazine vertelde mij dat ik best normaal was. Dat er veel meer mensen met diagnoses rondlopen dan we denken. Dat ontzettend veel mensen soms wel eens het gevoel hebben het psychisch allemaal niet meer aan te kunnen. Dat het niet uniek is om irrationele angsten te hebben. Dat heel veel mensen die iets naars mee maken daar nog maanden last van kunnen hebben. Dat het niet ongewoon is om dingen te zien die er niet zijn. Dit alles in meer of mindere maten, maar toch aanwezig.

Ik sloeg de bladzijde om en daar stonden kopjes met cijfers. Een derde van de Nederlanders is wel een bij de psycholoog geweest, meldde zich ziek van school of werk vanwege psychische redenen, had last van zenuwtrekjes als nagelbijten en krabben, had het gevoel dat niemand hem begreep en/of vertelde niet hoe hij zich echt voelde uit angst erom veroordeelt te worden. Een kwart van de mensen sprak zichzelf of zijn uiterlijk te kritisch toe, vroeg zich af of hij wel normaal was of vroeg zich af of het leven nog wel zin had. Één op de vijf mensen kreeg te horen dat hij een moeilijk mens is, had last van perfectionisme of was bang voor iets 'normaals' zoals autorijden of bellen.

Één op de zes Nederlands heeft wel eens gedacht dat hij te gevoelig was voor deze wereld of was bang dat hij zichzelf niet in de hand had. Één op de zeven mensen fantaseerden dat hij geweldig of beroemd was, geloofde in iets dat niet waar was of voelde zich vervreemd van de werkelijkheid. Één op de tien was bang dat hij gek zou worden, ging krampachtig om met eten of was zo gespannen dat hij alcohol nodig had om het aan te kunnen. Één op de 20 heeft zichzelf pijn gedaan, zag dingen die niet waren of heeft stemmen in zijn hoofd gehoord. Dat zijn nogal wat mensen en nogal was stellingen. Waarom weten we dat dan niet van elkaar?

Taboes doorbreken en praten over je gevoel

We weten het niet van elkaar, omdat we er niet over durven te praten. Ontzettend veel mensen hebben last van psychische klachten, maar er zijn maar weinig mensen die er echt over durven te praten. We willen anderen niet belasten met onze problemen. We willen niet dat anderen ons zwak of raar vinden. We zijn als de dood om buiten de boot te vallen en niet langer geaccepteerd te worden. We zijn bang niet goed genoeg meer te zijn en afgewezen te worden. Niet zo gek dat we het dan voor ons houden, want dat is ook helemaal niet iets dat je wilt voelen.

Toch werkt het juist averechts om alles maar voor je te houden. Doordat je er niet met elkaar over praat krijg je het gevoel dat jij als enige gek bent. Er niet over praten kan er tevens voor zorgen dat je niet de juist hulp krijgt. Of dat nou hulp vanuit je omgeving of professionele hulp is. Je blijft alleen rondlopen met je problemen en hebt ook nog eens het gevoel gek te zijn. Je kan je voorstellen dat dat elkaar versterkt en de situatie alleen maar erger maakt. Zonde eigenlijk, zeker als je je bedenkt dat het juist positief werkt om er wel over te praten.

Praten helpt. Dat schrijven wij hier op Proud ontzettend vaak en ik heb het dan ook zelf ondervonden. Ik denk dat ik voor de gehele redactie mag spreken als ik zeg dat wij hebben ervaren dat praten helpt. Ook Psychologie Magazine stelt dat 62% van de Nederlanders aangeeft dat het helpt om je hart te luchten. Wanneer je iets uitspreekt wordt het vaak al tastbaarder en minder groot dan je het in je hoofd had gemaakt. Ook kan je samen naar een oplossing kijken en de juist hulp vinden, maar daarnaast zal je ook merken dat je niet de enige bent die met dit soort klachten rondloopt. Natuurlijk hoef je het niet aan jan en alleman te vertellen of van de daken te schreeuwen. Dat is logisch, maar probeer het in ieder geval te vertellen aan iemand die je vertrouwd. Je zal zien hoe het oplucht. 

We zijn niet perfect, dat maakt ons menselijk

Wanneer je kan accepteren dat ups en downs bij het leven horen maakt dat het meteen al zo veel lichter. We zijn niet perfect en dat maakt ons juist menselijk. Misschien zijn al die heftige gedachtes toch niet zo heftig als je zou denken. Het hoort min of meer bij het leven. Natuurlijk zijn daar wel allemaal verschillende gradaties in, maar zelfs als het bij jou erger lijkt dan bij een ander betekent dat niet dat jij gek bent of niet goed genoeg zou zijn. We hebben het allemaal in ons zitten om ons psychisch niet oké te voelen, echter ligt het aan verschillende omstandigheden in hoeverre we daar last van krijgen. Overal valt aan te werken, dat geloof ik echt.

Mijn eetstoornis is heel erg geweest en daar heb ik mij uit weten te vechten met de juiste hulp. Toch was het niet allemaal kommer en kwel. Ik kon heus nog wel genieten van dingen en het is ook belangrijk om dat te blijven zien. Je bent niet je psychische toestand. Die hebt je. Toch voel ik me op sommige dagen nog steeds wel eens niet helemaal fijn daarboven in mijn hoofd, maar het is niet zo dat ik me de hele tijd alleen maar super rot voel en alles zwaar vind. Nee, meestal niet, ik kan wel stellen dat ik een gelukkig mens ben. De meeste tijd voel ik me gewoon goed en waardevol, maar ik ben wel een mens en bij mens zijn hoort ook dat je niet altijd even lekker in je vel zit.

Dat niet lekker in je vel zitten kan zich op verschillende manier uiten. Gelukkig weet ik steeds beter hoe ik voor mezelf kan zorgen en weet ik het wel te relativeren. Het is oké om je af en toe wat minder weerbaar te voelen. Ik probeer mijn hoofd te zien als mijn lijf. Ik heb ook wel eens een griepje, omdat ik minder weerbaar ben, maar dat maakt mij niet minder waard en het maakt ook niet alle fijne dingen weg. Niemand is perfect en dat is oké. Je staat er niet alleen in. We zijn allemaal mens. Zelfs de koning voelt zich wel eens klote of onzeker. Daar durf ik een wedje op te leggen. Dat maakt mijn problemen niet minder belangrijk, maar dat zet het wel in perspectief. Je hoeft je nergens voor te schamen en je staat er niet alleen in.

fotografie: pexels