Je komt bij de huisarts en wordt doorverwezen naar een psychiater. Op het forum van Proud2Bme of om je heen heb je eigenlijk alleen nog maar gelezen en gehoord over psychologen. Waarom word jij dan doorverwezen naar een psychiater? Wat is het verschil eigenlijk tussen een psycholoog en een psychiater? Ga je alleen naar een psychiater als je echt gek bent of is dat een fabeltje? In deze blog zal ik je wat meer vertellen over wat een psychiater doet en voor je kan betekenen. Ik zal tenslotte ook wat zeggen over wat mijn ervaring is met psychiaters. 

Een psychiater is opgeleid en geregistreerd als arts, psychiater en psychotherapeut en kan behandeling uitvoeren in de tweede of derde lijn. Een psycholoog is opgeleid tot basispsycholoog. Hierna kan de psycholoog zelfstandig of onder supervisie behandelingen uitvoeren in de basis GGZ. Door middel van aanvullende studies kunnen diverse titels en registraties behaald worden zoals GZ psycholoog, klinisch psycholoog of psychotherapeut.

bron foto

Het grootste verschil tussen de basis GGZ en gespecialiseerde GGZ is de duur van de behandeling, de vergoeding en de zwaarte van de behandeling. Hoe meer gespecialiseerd, hoe 'zwaarder' de problematiek en hoe langer de behandelduur.

"Mijn ervaring met psychiaters is dat deze vaak wat rationeler en praktischer ingesteld zijn dan een psycholoog. Ik vond het vroeger vaak wel prettig om een afspraak te hebben bij een psychiater. Deze was lekker nuchter, daadkrachtig en ik wist precies waar ik aan toe was. Ik heb vooral positieve ervaringen met psychiaters. De gesprekken met een psycholoog voelden voor mij toen vaak wat minder down to earth." Scarlet

• Psychiater of psycholoog
Een psychiater is dus niet hetzelfde als een psycholoog. Een psychiater heeft als basis namelijk geneeskunde gestudeerd. Dit is een 6-jarige opleiding. Hierna heeft een psychiater zich gespecialiseerd in de psychiatrie. De specialisatie tot psychiater duurt 4,5 jaar. Tijdens deze opleiding doe je als arts assistent in opleiding tot specialist kennis en ervaring op in de klinische psychiatrie, de ambulante psychiatrie, de spoedeisende psychiatrie, de consultatieve psychiatrie en de ziekenhuispsychiatrie. Een psycholoog volgt in eerste instantie een 4-jarige opleiding psychologie. Hierna kan deze zich specialiseren tot klinisch psycholoog. De opleiding tot klinisch psycholoog is een specialistische vervolgopleiding van 4 jaar. 

Op basis van opleiding zou je dus kunnen zeggen dat een psychiater over het algemeen vooral geïnteresseerd in is mentale stoornissen en hoe dit via een medische behandeling, veelal met medicatie, verbeterd kan worden. Een psycholoog is over het algemeen meer geïnteresseerd in al het menselijk gedrag en de onderliggende hersen-processen en hoe deze veranderd zouden kunnen worden vanuit verschillende invalshoeken. Een psycholoog zal zich dus vaker bezig houden met gedrags- en relatieproblemen dan een psychiater. Een psychiater houdt zich daarentegen weer vaker bezig met medicatie dan een psycholoog, deze is hier ook niet toe bevoegd.

Dit alles betekent niet dat je niet in therapie zou kunnen zijn bij een psychiater. Er zijn zeker wel psychiaters die dit doen, echter je zult voor behandeling vaker terechtkomen bij een psycholoog als je lijdt aan een bepaalde psychische stoornis. 

"Toen ik een gesprek had met de psychiater vond ik dat heel erg spannend. Het was ook heel anders dan de gesprekken die ik had met mijn vertrouwde psycholoog. De psychiater stelde veel vragen over medische onderwerpen, mijn gezondheid, familie en ging diep in op gedachtes of ervaringen die ik had op een andere manier. Hij vroeg bijvoorbeeld of ik stemmen hoorde, of ik wel eens paniekaanvallen had gehad, of ik geloofde ik een hogere macht en of er in mijn familie psychiatrische stoornissen voorkwamen. Dat vond ik wel lastig en soms ongemakkelijk. Ik denk dat hij dit moest vragen, het hoort er een beetje bij. Een psychiater is wat meer een arts dan een gesprekspartner, waar een psycholoog soms vooral op lijkt. Iemand die met je mee denkt, vragen stelt of je aan het denken zet. Dat is met een psychiater anders. Hij keek veel meer naar mijn gezondheid, ook die in mijn hoofd en bedacht daarna of en hoe hij mij daarmee kon helpen en of hij dat nodig vond. Het was verder een aardige man, maar het was een wat zakelijker gesprek dan met andere hulpverleners." Nouska

• Medicatie
Een psychiater is opgeleid als arts en mag daarom ook medicatie voorschrijven. Het is daarom altijd raadzaam om bij medicatie voor psychische problemen mee te laten kijken door een psychiater, in plaats van enkel jouw huisarts. Je kunt hierbij denken aan medicatie als antidepressiva, slaapmedicatie en medicatie bij psychoses of ADHD. Een psycholoog is niet bevoegd om medicatie voor te schrijven. 

Bron foto

"Ik kreeg vooral in tijden van crisis te maken met psychiaters. Toen ik erg depressief was en het leven niet meer zag zitten, werd er tijdens mijn behandeling vaak een psychiater ingeschakeld die in moest schatten in hoeverre het veilig was om mij naar huis te laten gaan. Ik vond dit vervelend en voelde me vaak niet gezien en gehoord. Ik kreeg hierdoor het gevoel dat het een psychiater niet interesseerde hoe het écht met mij ging en dat hij of zij enkel bezig was met het indekken van zichzelf en de instantie door te willen voorkomen dat ik mezelf wat aan zou doen omdat hij of zij eindverantwoordelijk. Dit gevoel zorgde ervoor dat ik in mijn behandelingen later me nooit open kon stellen voor een psychiater. Psychiaters waren voor mij de mensen die de pillen schreven en bij wie ik moest doen alsof het wel prima ging omdat ik anders problemen kreeg. Achteraf gezien erg jammer, want door deze houding verliepen de gesprekken vrij moeizaam, wat ik ook altijd terug hoorde van de psychiaters zelf of via mijn therapeut." Sandra

• IBS of RM
Een psychiater is als enige bevoegd om je per direct op te laten nemen als de situatie zeer dreigend is: je bent een gevaar voor jezelf of de omgeving. Deze is ook als enige bevoegd om een In Bewaring Stelling of Rechterlijke Machtiging aan te vragen. Binnen een GGZ instantie zal dus altijd een psychiater aanwezig zijn. Een psycholoog is hier niet toe bevoegd.

Wat is jouw ervaring met de psychiater?