Dikke mensen zijn ongezond. Ze zijn lui, sloom, dom, ongedisciplineerd, vies, laks en zwak. Dit is het stigma dat op mensen met overgewicht lijkt te rusten. Niet een heel erg fijne associatie, dus ook geen wonder dat veel mensen met overgewicht niet lekker in hun vel zitten. Het is een feit dat overgewicht niet goed is voor je lijf. Dat is wel te merken aan de lichamelijke klachten die het met zich mee brengt, maar zijn mensen met overgewicht per definitie ongezonder dan mensen zonder overgewicht? Dat durf ik in twijfel te trekken.

Overgewicht is ongezond

Dat overgewicht ongezond is is een feit. Ik denk dat we ons daar allemaal wel van bewust zijn. Wanneer je meer weegt dan gezond voor je is loop je een verhoogt risico op hart- en vaatziekten, en hoge bloeddruk, suikerziekte, artrose, slaapstoornissen en spier- en gewrichtspijn. Niet een heel fijn lijstje. Dit zijn enkel de lichamelijke gevolgen, maar het brengt ook psychische gevolgen met zich mee. Gevoelens van schaamte, onzekerheid en zelfhaat kunnen er door versterkt worden.

Dit komt voornamelijk omdat de maatschappij er niet goed op is ingericht en omdat er een hoop vooroordelen heersen rondom overgewicht. Denk aan te kleine stoelen in het vliegtuig of de bios, maar ook leuke kleding die lastiger te vinden is. Op scholen zie je, helaas, dat kinderen met overgewicht vaak gepest worden. Ook op de werkvloer vindt discriminatie rondom overgewicht plaats. Hoe graag we het ook zouden ontkennen en hoe ruimdenkend we ook willen zijn, in de praktijk valt het helaas vies tegen.

Niet zo gek dus dat een hoop mensen zich hier hard voor maken. Je bent toch geen minder mens als je overgewicht hebt? Nee, zeker niet. Daar ben ik het helemaal mee eens. Je bent evenveel waard als ieder ander mens. Tegenhangers zullen zeggen dat het niet goed is om overgewicht onder het mom van #bodypositivity te promoten. Het is immers niet gezond. Echter ligt het naar mijn mening wel iets genuanceerder. Niemand zegt dat overgewicht gezond is. Ik denk dat het goed is om te streven naar een gezond lijf en een gezonde geest. Niet voor de ander, maar voor jezelf. Dat betekent alleen niet dat wanneer dat niet lukt of niet zo is je minder waard bent. Dat is wat mij betreft een heel ander verhaal.

Daarnaast kan je je afvragen of dat is waar bodypositivity om gaat. Nee, dat denk ik niet. Het gaat toch juist om elk gewicht? Elk persoon? Elke huidskleur? Elk type lijf? Nu goed, dat is weer een ander verhaal. "Dikke mensen zijn ongezond." Dat is het statement en ik denk dat het idee dat dikke mensen ongezond zijn en niet goed voor zichzelf zouden zorgen enorm bijdraagt aan het stigma dat erop zit. Dik lijkt automatisch verbonden te zijn met de woorden: Lui, sloom, dom, ongedisciplineerd, vies, laks en zwak. Zo iemand neem je natuurlijk niet aan bij een sollicitatiegesprek, om maar wat te noemen. Je kan je echter afvragen of dat terecht is.

Wat is ongezond?

Overgewicht is een ongezonde factor, maar het is niet allesbepalend. Er zijn nog ontzettend veel andere factoren die een negatief effect kunnen hebben op je gezondheid. Zo kan iemand met een gezond gewicht bijvoorbeeld veel ongezonder zijn dan iemand met overgewicht, terwijl die daar veel minder op afgerekend wordt. Overgewicht is iets zichtbaars. Iets dat meteen opvalt. Terwijl veel andere dingen helemaal niet zo zichtbaar zijn, maar misschien nog wel veel ongezonder.

Dit alles gaat over veel meer dan slecht eten en gewicht, maar laten we toch eerst beginnen over voeding. Kan het zijn dat iemand met een ongezond gewicht wel gezonder eet dan iemand met een gezond gewicht? Het is moeilijk om daar een eenduidig antwoord op te geven, want het heeft met verschillende factoren te maken, maar als je kijkt naar iemand met een gezond gewicht die heel eenzijdig eet (alleen niet zo veel) en iemand met overgewicht die een heel uitgebalanceerd dieet heeft qua voedingsstoffen (alleen wel te veel) is dat natuurlijk een heel ander verhaal.

Daarnaast zijn er veel meer factoren die ongezond zijn voor de mens. Denk aan roken, overmatig alcoholgebruik, te weinig beweging, te veel stress, chronisch slaaptekort, te weinig eten en ga zo maar door. Het zou best kunnen dat jij wat overgewicht hebt, maar verder nergens last van hebt, terwijl het ook kan zijn dat je geen overgewicht hebt, maar van veel andere dingen wel last hebt. Dit is natuurlijk heel zwart wit, maar het laat wel zien je enkel aan iemand gewicht niet alles over diegene z'n gezondheid kan zien. 

Is zwaar overgewicht jouw schuld?

Het is een gevoelig onderwerp. Eigenlijk is deze hele blog al een gevoelig onderwerp, maar juist daarom is het denk ik extra belangrijk om erover te schrijven en te praten. Eerder al schreef Daphne de blog 'Je bent dik en het is jouw schuld'. Hierin bespreekt ze het idee dat overgewicht iemands eigen schuld is. Kan je daar altijd zelf iets aan doen? We weten intussen toch allemaal wel wat wel en niet gezond is? Dan zouden we toch allemaal in staat moeten zijn om de juiste keuzes daarin te maken?

Helaas is dat niet altijd het geval. Uit onderzoek is gebleken dat je er een gen is om te dik te worden dat je met je geboorte wel of niet meekrijgt. Dat je dit gen hebt wil niet zeggen dat je ook daadwerkelijk dik gaat worden, maar de kans dat je dik word is wel groter wanneer je in een ongezonde omgeving zit. Dat je dit gen hebt, daar kan je niks aan doen, maar aan je ongezonde omgeving kan je natuurlijk wel iets doen. Het is dus niet slechts een kwestie van gezonder eten, maar ook een kwestie van goed voor jezelf zorgen op andere gebieden. Goed voor jezelf zorgen kan dus ook betekenen dat je een gezonde leefsituatie voor jezelf moet creëren of aan bepaalde trauma's moet werken. Oorzaken waar je in de eerste instantie misschien niet iets aan hebt kunnen doen. Dingen die je overkomen zijn.

Ook kan een ziekte of bepaalde medicatie de oorzaak zijn van overgewicht. Heel vervelend, maar niet iets wat heel direct aan jouw karakter is aan te meten. Bovendien zegt BMI niet alles. In deze blog heb ik het voornamelijk over zwaar overgewicht, maar een beetje overgewicht hoeft niet per se slecht te zijn. Daar schreef ik als eens over in deze blog.

Je mag er zijn

Helaas zal enkel door het schrijven van deze blog het stigma rondom overgewicht niet zomaar voorbij zijn, maar ik hoop wel dat, mocht jij last hebben van overgewicht, na het lezen van deze blog ietsje milder naar jezelf kan zijn. Laat je niet gek maken door wat anderen wel of niet denken. Daarmee wil ik niet zeggen dat overgewicht wel gezond is. Natuurlijk is het goed om te streven naar een gezond gewicht. Ik kan me heel goed voorstellen dat je je veel fijner voelt als je geen overgewicht zou hebben, maar als je daar (nog) niet bent, ben je ook de moeite waard.

♥