Wat er ook gebeurt, jij wilt overal de controle over hebben. Jij wilt zelf bepalen wanneer je naar huis gaat, jij wilt zelf bepalen wat en hoeveel je eet, hoeveel je weegt, wanneer je naar bed kan, wat je gaat doen met vriendinnen, hoe laat je weer thuis bent. Je wilt alles weten en alles kunnen veranderen, mocht dat nodig zijn.

Dit betekent dat als je naar een feestje gaat, jijzelf wilt kunnen bepalen wanneer je weer naar huis gaat. Je wilt dus met de fiets, je eigen auto of exact weten welke treinen/ bussen je terug kan nemen. Je wilt niet afhankelijk zijn van iemand anders.

Op vakantie gaan is helemaal lastig. Als het binnen Nederland is, is het nog wel te doen. Je hebt dan wel het overzicht en kan naar huis wanneer je wilt. Maar als de vakantie over de grens is, wordt dit al een stuk lastiger. Je kent immers de weg niet, noch het openbaar vervoer.

Met het vliegtuig op vakantie is het meest lastig voor je. Dit betekent namelijk dat je in een voertuig moet stappen dat je zelf niet kan besturen en waar je geheel geen controle over hebt.

Eenmaal in het land van bestemming heb je het gevoel niet terug naar huis te kunnen wanneer je wilt. Is het een land waar ze geen Engels spreken, dan wordt het nog moeilijker, aangezien je nog minder controle hebt over alles. Je weet niet wat er wordt gezegd én je kan niet zeggen, duidelijk maken, wat jij wilt.

Controle willen hebben kan in nog veel meer situaties terugkomen. Denk bijvoorbeeld aan op bezoek gaan bij een vriendin. Hoe persoonlijker de afspraak, hoe lastiger je het vindt om erheen te gaan. Wat zullen jullie gaan doen? Waar moeten jullie over praten? Wat als ze vragen heeft over hoe het met mij gaat? Wat als er stiltes vallen? Wat als ik weg wil maar er net ben? Allemaal vragen waar je van te voren het antwoord niet op kan hebben. Minder persoonlijke afspraken: samen een werktstuk schrijven, zijn eenvoudiger. Je weet wat er gaat gebeuren, je kan van te voren afspreken van hoe laat tot hoe laat je eraan gaat werken en je weet dus wanneer je weer thuis bent.

En dan hebben we natuurlijk nog het bellen. Bellen kan, als je overal de controle over wilt hebben, erg lastig zijn. Je weet van te voren namelijk niet wat er aan de andere kant van de lijn zal worden gezegd. Je hebt geen controle over hoe het gesprek zal lopen.

Ook hier geldt, hoe persoonlijker het gesprek, hoe lastiger het kan zijn. Al kunnen gesprekken die je moet voeren voor je werk/ studie, waar je vooraf nog niet volledig duidelijk hebt wat je gaat zeggen, ook erg lastig zijn.

Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen van de controle willen hebben, maar deze niet volledig hebben door de omstandigheden. Zo kan het zijn dat je nauwelijks bezoek durft te ontvangen in je huis: je bent bang dat je de controle over je huis kwijtraakt (als je heel netjes bent) of je vindt het vervelend dat je niet weet wanneer het bezoek weer weggaat.

Eigenlijk staan controle willen hebben en angstig zijn heel dichtbij elkaar. Voel maar eens wat er gebeurt met jezelf als je ergens de controle over los moet laten: je raakt in paniek, wordt angstig. Misschien besef je zelf nog niet eens zo goed dat dit gevoelens van angst zijn en denk je enkel "Nee, dat zie ik niet zo zitten".

Ik vergelijk het gevoel vaak met bovenop de hoogste duikplank staan en twijfelen of je zal springen. Dát gevoel is angst, angst om de sprong te nemen in het diepe, ookal weet je feitelijk dat je weinig kan gebeuren.

Eigenlijk kan die extreme drang naar controle er juist voor zorgen dat je de controle over je leven verliest. Als je hier namelijk erg last van hebt, durf je en doe je op den duur niets meer. Je durft niet meer naar vriendinnen toe, je durft niet meer op vakantie, je durft niet meer bij iemand anders te slapen, je durft niet meer te bellen of de telefoon op te nemen, je durft geen bezoek meer te ontvangen, je durft niet meer... te leven.

Wat dat is eigenlijk wat is het, je durft niet te leven. Je bent bang om te leven, omdat je bang bent dat er iets misgaat. Je bent bang dat iets niet gaat zoals jij wilt dat het gaat. Je bent bang om niet leuk gevonden te worden, bang om te falen, bang om een ongeluk te krijgen, bang om het niet goed genoeg te doen, bang om aan te geven wat jij wilt, bang voor alles waarover jijzelf geen controle hebt. Misschien is je grootste angst wel om dood te gaan.

Oefenen, oefenen, oefenen is vaak het antwoord op wat je hier aan kan doen. Erg makkelijk gezegd, want als je zo eenvoudig zou kúnnen oefenen, was je er al lang van af. Als je zou kúnnen veranderen, had je het al lang verandert. De eerste stap naar verandering is erkennen dat je last hebt van angsten, erkennen dat je bang bent, dat je het eng vindt om geen controle te hebben. Daarnaast is het goed om uit te zoeken wat de oorzaak is van je angsten, waar je werkelijk bang voor bent. Misschien kom je daar niet zo eenvoudig achter, heb je daar hulp bij nodig van mensen die om je geven. Ook kan het goed helpen om jezelf telkens weer de vraag te stellen "Maar wat is het ergste dat me kan gebeuren?"

Ook kan je van te voren in je hoofd of op papier bedenken hoe je e.e.a. wilt gaan doen, wat je wilt gaan zeggen, waarover je wilt gaan praten, wat je kan zeggen als een gesprek stil valt. Dit geldt eigenlijk voor alle dingen die je eng vindt om te doen: bereid het voor. Vind je het eng om een nachtje bij iemand te gaan slapen, vraag jezelf dan af wat er nou werkelijk kan gebeuren. Bedenk hoe de dag en nacht eruit zal zien, wat je kan doen als je je niet fijn voelt en bespreek je angst met de persoon waar je gaat slapen. Het uitspreken van je angsten kan soms al heel erg helpen.

Vind je het nog te moeilijk, doe het dan samen met iemand. Ga samen met iemand naar die ene bijeenkomst. Zet je telefoon op speaker en bel die dokter samen. Ga samen met iemand bij die vriendin op bezoek.... en ga zo maar door.

Meestal kom je er dan achter dat het allemaal best meevalt en durf je de keer erop misschien alleen. Waarschijnlijk gaat dat dan nog niet met plezier en zullen paniekgevoelens, huilen en het allemaal niet meer zien zitten, hieraan vooraf gaan. Laat je steunen, laat je motiveren om tóch te gaan. Probeer het echt aan te gaan, want hoe meer je toegeeft aan de angst, hoe erger hij wordt, hoe meer leuke dingen hij van je zal afnemen, hoe kleiner je wereld zal worden.

Merk je dat je niet verder komt, dat je angsten blijven en ze je erg beperken in je leven, zoek hulp!