We houden onszelf zo makkelijk voor de gek. Volledig onbewust, of niet, kunnen we onszelf voorhouden dat we op de goede weg zijn. Dat we onszelf alleen maar helpen. Toch kunnen ogenschijnlijke zelfhulp-tips ook behoorlijk averechts werken. Is het eigenlijk een verbloeming van ongezond gedrag dat je niet verder brengt. Misschien haalt het je in sommige gevallen zelfs wel nog meer naar beneden. 

Natuurlijk zijn deze ideeën en visies helemaal niet verkeerd. Als het om zelfhulp gaat, zijn er helemaal geen vaste regels en het is natuurlijk heel erg persoonlijk of iets voor je werkt. Toch kunnen we soms ook bepaalde 'regels' bedenken voor onszelf, dingen aangrijpen, die niet goed voor ons zijn. Met de beste bedoelingen streef je iets na wat je misschien juist al die tijd ook in de weg zit. Goed om daar eens in de zoveel tijd eerlijk naar te kijken. Je mag je eigen zelfhulp-tips namelijk altijd bijstellen. 

'Ga voor perfectie'

Wat is daar mis mee? Wat is er mis met het goed willen doen, of het zelfs perfect willen doen? Je mag best veel van jezelf vragen, dat brengt je tenslotte ook tot nieuwe en ongekende prestaties. Maar de vraag is of deze vorm van perfectionisme jou ook echt helpt? Misschien helpt het inderdaad wel met het behalen van prestaties, maar merk je ook dat het niets toevoegt in jouw dagelijks geluk. Of dat het zelfs een deel van je geluk en plezier afneemt. Soms is goed genoeg ook gewoon oké.

'Ga voor een goede werk-privé-balans'

Zo op het eerste gezicht natuurlijk niets mis mee. Balans is denk ik altijd goed, maar tegelijkertijd ontstaat er misschien ook een grens die niet nodig is. Voor mij geeft het aan dat er een grens moet zijn, dat er een duidelijk verschil is tussen mijn leven op mijn werk en mijn privé-leven. Terwijl ik juist overal dezelfde persoon ben en ook graag dezelfde persoon wil zijn. Juist omdat het dan minder van mij vraagt. Wanneer die levens heel erg zouden verschillen, geeft het misschien ook aan dat het één leuker en makkelijker is dan het andere. Terwijl dat niet altijd zo hoeft te zijn. Hoe die verdeling is en óf die er is, bepaal je nog altijd zelf.

'Stel niets uit'

Het kan best prettig werken om niets uit te stellen. Van uitstel komt afstel, heb je misschien wel meegekregen. Maar is dat wel altijd zo? Iets wat vandaag als een enorme dagtaak kan voelen, omdat je wat minder lekker in je vel zit, kan morgen juist een peulschilletje zijn. Simpelweg omdat onze stemming vaak verandert en je dus ook anders tegen de dagelijkse taken aan kunt kijken. Als uitstellen voor wat meer rust en ruimte kan zorgen, is dat misschien een betere vorm van zelfhulp.

'Sterk zijn is altijd goed'

Niet blijven hangen in het negatieve. Je hoofd omhoog houden. Gewoon sterk blijven. Het klinkt allemaal zo goed en helpend. Hoe je over komt en hoe je je staande houdt, kan voor je gevoel ook een heel positief effect hebben. Maar hier ligt wel het struisvogel-effect op de loer. Doen alsof er niets aan de hand is en je sterker voordoen dan je je eigenlijk voelt; is dat wat jou echt helpt? Of vind je dat het je moet helpen?

Sterk zijn is misschien helemaal niet het beste als je eigenlijk iets anders nodig hebt. Zorgt het ervoor dat je over je gevoel heen walst? Neem je jezelf daarin niet helemaal serieus? In dat geval zou het misschien juist een teken van kracht zijn als je dat ontastbare masker even af kunt zetten. Misschien krijg je dan pas écht de kans om jezelf te helpen.

'Het staat niets voor niets in dit boek'

Wat voor de één werkt, hoeft voor de ander natuurlijk helemaal niet te werken. Dat geldt denk ik voor alles dat ooit geschreven is over zelfhulp. Dat het er staat en dat het voor iemand heeft gewerkt, hoeft lang niet altijd te betekenen dat dat voor jou de uitkomst is. Door te zien wat anderen heeft geholpen, kun je veel inspiratie halen en nieuwe dingen uitproberen, maar niemand zal op dat vlak de waarheid hebben. Kijk kritisch en eerlijk naar wat jou helpt. En als iets toch niet goed voelt, kun je altijd weer iets anders proberen. Dan ben je niet verloren, maar heb je misschien gewoon iets anders nodig. Blijf op onderzoek uitgaan.

'Ik weet wat het beste voor mij is'

Natuurlijk kun je zelf vaak het beste aanvoelen wat je nodig hebt. Jij weet als enige wat je voelt en denkt. Maar zelf zijn we niet altijd onze beste raadgever. We hebben bijvoorbeeld niet voor niets het beste advies voor anderen en vinden het toch knap lastig om dat zelf consequent op te volgen. Misschien weet je niet altijd wat je wilt en weet je ook niet altijd wat het beste voor je is. Een eetstoornis kan behoorlijk op jouw gevoel inspelen. Zo kunnen de meest destructieve handelingen, toch goed voelen. Maar is dat dan echt het beste voor jou?

'Zo heb ik het altijd gedaan'

Misschien betrap je jezelf wel eens op deze gedachte. Iets nieuws is namelijk niet altijd beter. En wat was er mis met de manier hoe je het eerst deed? Deze manier geeft misschien het meeste vertrouwen, maar geeft het ook altijd de uitkomst die je wilt? Als je iets wilt wat je nu nog niet hebt, moet je iets doen wat je nooit hebt gedaan. Een onbekende weg inslaan is eng, maar biedt misschien ook meer mogelijkheden dan vast te houden aan het vertrouwde? 

'Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan'

Je mag het jezelf natuurlijk in heel veel situaties zo makkelijk mogelijk maken. Hoe fijner het is voor jezelf, hoe beter! Tegelijkertijd kan dat er ook voor zorgen dat je jezelf eigenlijk tekort doet. Dat je jezelf diskwalificeert en geen uitdagingen meer aangaat. Iets doen wat moeilijk is, een nieuwe uitdaging aangaan, heeft vaak direct effect op je zelfvertrouwen. Natuurlijk zet het even alles op scherp, maar juist uit die comfortzone stappen, kan nieuwe deuren openen. Door het jezelf zo makkelijk mogelijk te maken, kunnen ongezonde gewoontes ook lekker op hun plek blijven zitten. Terwijl je daar misschien helemaal niet mee geholpen bent op de lange termijn.

Herken jij één van deze zelfhulp-leugens?

Fotografie: giulia_bertelli