Op een bepaald moment in je leven dacht je dat het je zou helpen om jezelf te beschadigen. Of misschien was het wel een manier om je boosheid op jezelf te uiten. Wat de reden ook mag zijn dat jij jezelf pijn doet, het is geen gezonde manier om te dealen met emoties. Het is een destructieve manier die je op termijn enkel verder van een gelukkig en gezond leven brengt. Jezelf beschadigen zorgt op den duur voor een negatiever zelfbeeld en het maakt je lichaam kapot. Het levert je waarschijnlijk littekens op, waar je later spijt van zult hebben. Littekens die je iedere dag weer kunnen herinneren aan een tijd waar je dan liever niet meer aan terugdenkt. 

Hoe eerder je stopt met jezelf beschadigen, hoe beter. Dit beperkt de schade aan je lichaam en in je hoofd. Het stoppen met zelfbeschadiging, ook wel automutilatie genoemd, kan soms erg lastig zijn. Het is een gewoonte geworden en een eenvoudige manier om te ontladen of jezelf af te leiden. Iedere andere, gezondere methode om dit te doen voelt minder effectief. Toch zal je voor die andere methodes moeten gaan kiezen zodat op termijn je zult merken dat deze wél veel fijner en effectiever zijn.

Als je wilt stoppen met zelfbeschadiging is het tijdens dit gevecht goed om een aantal dingen in je hoofd te houden. Dingen waar je jezelf aan kan herinneren en waar je rekening mee kunt houden. Ik heb er hieronder vijf opgeschreven. Natuurlijk zijn er nog veel meer belangrijke zaken waar je aan kunt denken als je herstellende bent van zelfbeschadigend gedrag. Lees daarover zeker ook eens één van onze andere blogs over zelfbeschadiging.

1. Wees alert voor triggers
Als je wilt stoppen met jezelf te beschadigen is het belangrijk om eens goed na te denken over welke dingen, gebeurtenissen, personen of beelden dit gedrag bij jou kunnen triggeren. Heb je bijvoorbeeld extra de neiging om jezelf te beschadigen na het kijken van een zielige film, dan is het goed om dit soort films de komende tijd te vermijden. Ga je wel naar zo'n type film kijken, dan is het belangrijk om vooraf voorzorgsmaatregelen te nemen. Spreek bijvoorbeeld na het kijken van de film af om met iemand te bellen of te gaan wandelen. Het is belangrijk dat jijzelf de verantwoordelijkheid neemt. Het is jouw leven en jouw lichaam en als jij wilt stoppen met jezelf beschadigen, dan moet jij uitzoeken wat je hierbij kan helpen.

Een ander voorbeeld van een trigger kan het contact met een bepaald persoon zijn. Misschien heeft een bepaald persoon wel een hele negatieve werking op jou. Zo weet ik dat ik een bepaald iemand online beter echt kan vermijden. Zo gauw ik naar die persoon zijn social media kijk, ben ik de uren erna van slag. Het is soms verleidelijk om het wel te doen, vanuit nieuwsgierigheid, maar rationeel weet ik het dat ik het voor mijn eigen gemoedsrust en positieve gevoel beter niet kan doen. Gaat het dan toch mis, dan zoek ik erna contact met een vriendin zodat ik even afleiding heb en de rest van mijn middag niet negatief laat beïnvloeden door deze trigger.

Naast personen en beelden zijn er nog vele andere triggers mogelijk. Denk maar aan bepaald voedsel, boeken, drank en bepaalde muziek. Ook kunnen voorwerpen een trigger vormen. Weet je dat de kans groot is dat jij jezelf beschadigt als er een bepaald schaartje in de badkamer ligt, zorg dan dat dit er niet meer ligt. 

2. Vergeef jezelf een terugval
Tijdens jouw gevecht om te stoppen met zelfbeschadiging, kan het goed zijn dat het nog wel een keertje misgaat. Natuurlijk moet je jezelf dit niet 100 keer toestaan, maar een keer een misser kan gebeuren. Wees mild voor jezelf en vergeef jezelf die misstap. Je doet je best en bent en blijft voornemens om er helemaal van af te komen. Veelal werkt het zelfs averechts om heel boos te worden op jezelf als het even misgaat. Die boosheid zorgt namelijk weer voor een negatiever zelfbeeld en negatieve emoties, wat een aanleiding kan zijn om jezelf nog eens te beschadigen. Voor je het weet zit je vervolgens weer in een destructieve cirkel naar beneden.

Eén van de meest waardevolle tips die ik tijdens mijn therapie heb gekregen was de tip om wat milder voor mijzelf te zijn. Die tip heeft ervoor gezorgd dat ik mijn dagen veel positiever doorkwam en mijn eetpatroon sneller en beter weer op de rit kreeg. Juist het voortdurend boos zijn op mezelf en vechten tegen mijzelf werkte me enorm tegen. Het zorgde ervoor dat als iets even mis ging, ik er volledig de brui aan gaf doordat ik zo boos op mijzelf werd. Mildheid richting mijzelf zorgde ervoor dat ik veel meer kon accepteren en de weg naar herstel prettiger en sneller kon bewandelen. Iets waarvan ik juist dacht dat het averechts zou werken als ik niet streng genoeg voor mijzelf zou zijn...  

3. Deel en vraag steun
Het is niet eenvoudig om jezelf kwetsbaar op te stellen, zeker niet als het gaat over zelfbeschadiging. Dat blijft toch een lastig onderwerp omdat veel mensen er niet bekend mee zijn en mensen soms al snel denken dat je gek bent als je jezelf beschadigt. Hierdoor durf je maar te weinig mensen open te zijn over dit gedrag. Toch is die openheid van wezenlijk belang als je vecht tegen zelfbeschadiging. Je hebt gewoonweg mensen nodig die hiervan op de hoogte zijn en die je kunnen steunen.

Ik heb meerdere lastige periodes in mijn leven gehad en door de jaren heen heb ik wel gemerkt hoe waardevol vrienden en familie zijn. Ik heb ervaren hoe belangrijk hun steun is en hoeveel dit voor me betekent als ik het moeilijk heb. Het veilige gevoel van altijd ergens terecht kunnen en iemand kunnen contacten als het minder goed met je gaat is heel waardevol en helend. Het zorgt voor een bepaald soort innerlijke rust en het gevoel van vertrouwen. Juist dit laatste is heel belangrijk tijdens je herstel.

4. Heb vertrouwen in jezelf
Vertrouwen hebben in jezelf en geloven in een positieve uitkomst is heel belangrijk als je wilt vechten tegen destructief gedrag. Op moment dat je er geen vertrouwen in hebt, gooi je ook binnen no-time als het even tegenzit de handdoek in de ring. Heb je er nu nog weinig vertrouwen in, maar wil je er wel tegen vechten, onderzoek dan eerst waarom je er weinig vertrouwen in hebt. Het is goed om dit met andere mensen die dichtbij je staan te bespreken.

Misschien denk je wel dat je toch wel zal falen omdat er al zoveel in je leven mislukt is. Laat dit dan iets zijn wat wel lukt. Iedereen kan herstellen van zelfbeschadigend gedrag, ook jij. Jij bent geen uitzondering die dit niet kan. Jij bent een waardevol mens die niet is geboren om zichzelf te beschadigen.  

5. Je lichaam kan ook genezen...
Twijfel je eraan of je het destructieve gedrag kunt weerstaan, onthoud dan dat je lichaam ook kan genezen en dat jouw hoofd dat dus ook kan. Ondanks de schade die je aan je lichaam hebt toegebracht, zijn deze geheeld en zijn je littekens het bewijs van genezing. Die genezing kan jij ook in je hoofd tot stand laten komen, zolang je maar vecht en niet opgeeft en goed voor je psyche zorgt. Neem voldoende rust, zorg voor een positieve omgeving, zoek afleiding, praat met lieve mensen en wees mild voor jezelf. Als je écht wilt, kan je hiervan genezen. 

Wees voorzichtig met jezelf ♥

Oproep: De Stichting Zelfbeschadiging zet zich in om de positie van mensen die zichzelf beschadigen en hun omgeving te verbeteren. Zij krijgen signalen binnen van onverdoofd hechten en een afwijzende houding door hulpverleners op de spoedeisende hulp en de huisartsenpost als mensen die zichzelf hebben beschadigd hun wonden moeten laten verzorgen.

Het gaat daarbij niet alleen over spoedeisende hulp bij het ziekenhuis, maar ook over spoedeisende zorg op de huisartsenpost. Er zijn helaas geen harde cijfers van deze misstanden, daarom willen we met deze vragenlijst zoveel mogelijk ervaringen verzamelen. Met die ervaringen willen we de zorg aan lotgenoten kunnen verbeteren. Behandeld op spoedeisende hulp na zelfbeschadiging? Geef je ervaring door en vul DEZE VRAGENLIJST even in.