De Ramadan loopt bijna ten einde en iedereen die deze bijzondere vastenmaand heeft meegemaakt zal zich langzaam opmaken voor het suikerfeest. Deze maand gaat om veel meer dan alleen het vasten en het eten, maar wanneer je een eetstoornis hebt kan dit een stuk moeilijker zijn en veel zorgen met zich mee brengen. Ook wanneer je hersteld bent kan de Ramadan een uitdaging blijven, een uitdaging in het zorgen voor jezelf en bewust blijven van de mogelijke triggers. Wij interviewde Linda over hoe het is om tijdens het herstellen van een eetstoornis mee te doen aan de Ramadan.

Wat voor eetstoornis heb je gehad?
Op dit moment kan ik me eigenlijk geen moment in mijn jeugd herinneren dat ik gezond met eten om ging. Ik snoepte heel vaak stiekem, was vaak op dieet en liep om naar school om extra calorieën te verbranden. Ook gaf ik soms over als ik vond dat ik te veel had gegeten. Ik at structureel te weinig en hield zo een lange tijd mijn emoties en gewicht onder controle. Op een gegeven moment was ik de controle volledig kwijt en kreeg ik steeds vaker eetbuien die ik compenseerde met braken. Ik heb toen hulp gezocht en kreeg de diagnose boulimia.

Hoe was dit voor jou tijdens de Ramadan? Voel je schuldgevoelens tegenover je geloof?
Toen ik mij bekeerde tot de islam had ik de grootste stap in mijn herstel al gezet. Mijn eetstoornis was onder controle en ik was in staat om normaal te functioneren. Het eten is voor mij echter altijd een aandachtspunt gebleven. In periodes van stress ligt mijn eetstoornis op de loer. Ook andere dingen zoals de ongezonde decembermaand of gewicht verliezen kunnen de eerstoornis bij mij triggeren. De eerste keer meedoen aan de ramadan vond ik dus ook ontzettend spannend. Ik wilde heel graag mee vasten, maar was ook bang voor wat er eventueel getriggerd zou kunnen worden. Gelukkig ging de eerste keer vasten me heel goed af en heb ik kunnen genieten van deze gezegende maand. Buiten de ramadan om heb ik wel eens ‘mini terugvallen’ gehad. Ik at dan een korte periode te weinig of ging juist emotie-eten. Daarover voel ik me dan heel schuldig naar mijn geloof toe. In de islam is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen, je hebt je lichaam immers van Allah in bruikleen. Dit geeft mij de kracht om de draad weer op te pakken en niet verder terug te glijden in mijn eetstoornis.

Heeft de Ramadan invloed gehad op jouw eetstoornis?
Dit jaar had ik voor de Ramadan een stressvolle periode waardoor ik minder goed voor mezelf heb gezorgd op het gebied van eten. Door het vasten overdag heb ik niet de kans gehad om mijn emoties weg te eten. Na een paar dagen vasten was de drang naar eetbuien weg. Als het tijd is om mijn vasten te verbreken heb ik zin om mijn vocht aan te vullen en een goede avondmaaltijd te eten. Ramadan is een maand van bewustwording wat mij veel rust geeft in mijn hoofd en hart en dit jaar kwam het als geroepen.

In hoeverre moet je van je geloof mee doen aan de Ramadan als je een eetstoornis hebt?
Vasten tijdens de maand ramadan is verplicht voor volwassen moslims. Een ziek persoon waarbij het vasten hem/haar zou kunnen schaden is echter vrijgesteld van het vasten. Bij lichamelijke ziektes is dit vaak makkelijker te beoordelen dan bij psychische stoornissen, vooral omdat mensen bang zijn om onterecht niet te vasten. Het is heel belangrijk is om goed bij jezelf na te gaan of je jezelf of je herstel van je eetstoornis schaad door mee te doen met de ramadan. Mijn advies is dan ook om altijd te overleggen met je arts/psychiater/diëtist over of het verstandig is om deel te nemen aan de vastenmaand en dit advies op te volgen. Zo weet je zeker dat je goed voor jezelf zorgt en je niet naar de eetstoornis stem in je hoofd luistert.

Wat is de invloed van Ramadan op je gewicht?
De invloed van de Ramadan op je gewicht verschilt heel erg per persoon. Persoonlijk val ik altijd een aantal kilo af tijdens het vasten. Dit komt met name omdat ik als ik mag eten behoefte heb aan veel vocht en licht eten. Ik drink daarom veel water en eet veel groente en fruit. Het komt ook voor dat mensen aankomen tijdens het vasten. Dit heeft dan vaak te maken met ongezonde dingen die op tafel worden gezet zoals baklava of chebakia. Veel mensen eten tijdens ramadan meer zoetigheden of voedsel wat zwaarder is om de dag door te komen. Dit in combinatie met weinig lichaamsbeweging, door een lager energiepijl, kan ervoor zorgen dat je aankomt. 

Wat was essentieel voor jouw herstel? Wat was jouw ‘geheim’?
Essentieel voor mijn herstel was het geven van openheid over mijn problematiek. Ik heb jarenlang behandelingen gevolgd en tegelijkertijd geprobeerd om mijn ‘gewone’ leven door te laten gaan. Ik schaamde mij heel erg voor mijn ziektebeeld en was bang dat mensen mij zouden veroordelen of mij zouden laten vallen. Vallen en opstaan deed ik dus in stilte, alleen een heel select groepje wist van mijn problemen af. Doen alsof alles goed ging koste mij heel veel energie en zorgde ervoor dat ik geen sociaal vangnet had als het even niet lekker ging. Hierdoor waren mijn terugvallen heel heftig en koste het mij veel moeite om weer op te krabbelen. De omslag kwam op het moment dat ik steeds meer mensen ging vertellen wat er bij mij speelde. Ik merkte dat de band met de mensen om mij heen juist sterker werd, nu ik mij kwetsbaar opstelde. Ik heb toen grote stappen in mijn herstel kunnen maken omdat ik niet meer hoefde te doen alsof alles goed ging met mij. Toen het tijd was voor het maken van een terugvalpreventieplan heb ik mijn sociale vangnet hier mooi in kunnen verwerken. Ik maak hier tot op de dag van vandaag gebruik van. Als ik in een stressvolle periode zit bel ik een familielid of een vriendin om het hierover te hebben, zo zorg ik ervoor dat ik er niet alleen met rondloop en geen terugvallen meer heb.

Wat zou je anderen aanraden die een eetprobleem hebben en mee willen doen aan de Ramadan?
Ik zou anderen aanraden om heel goed na te denken of Ramadan op dit moment gezond is voor je lichaam en geest. Als je twijfelt in hoeverre de stem van je eetstoornis meespeelt in je beslissing, praat er dan over met familie, vrienden of de imam. Daarnaast raad ik aan om altijd openheid te geven naar je professionals toe, zodat zij je kunnen begeleiden met het vasten op een gezonde manier. Mochten zij het onverantwoord vinden om te vasten, neem hun advies dan ter harte. Allah maakt het vasten makkelijk door je vrijstelling te geven als het niet goed voor je is, maak hier gebruikt van!

Fotoragrafie: daniel, danangwicaksono