Cognitieve gedragstherapie

 

Cognitieve gedragstherapie is een vorm van therapie die veel wordt toegepast bij eetstoornissen. Het is een combinatie van gedragstherapie en gesprekstherapie. De grondgedachte is dat niet bepaalde gebeurtenissen of emoties het gedrag in stand houden maar juist de gedachten rondom de gebeurtenis. Men ziet iets door een gekleurde bril. Door de irreële gedachten met daarop volgende de bijbehorende emoties en het gedrag raak je in een negatieve spiraal. Met cognitieve gedragstherapie leer je anders te kijken naar de gedachten en dit zorgt dat de spiraal wordt doorbroken. De therapie is relatief kort en heel effectief. Iemand die cognitieve gedragstherapie heeft gehad heeft een veel kleinere kans terug te vallen in oude gewoontes dan iemand die met medicijnen is behandeld. 

Nadenken

Bron

Het is gebaseerd op het zogenoemde cognitieve model. Het cognitieve model vertelt hoe bepaalde gedachten over een situatie leiden tot gevoelens en gedrag. Dit kan worden geïllustreerd door een ABC-schema, ook wel een G-schema.
A: Gebeurtenis: de gebeurtenis vanaf bovenaf gezien, geheel beschrijvend zonder een mening.
B: Gedachten: specifieke gedachten bij de gebeurtenis genoemd boven A.
C: Gevoel/ gedrag: wat is het gevolg van de gedachten op het gevoel/ gedrag.
De cognitieve gedragstherapie richt zich vooral op de B. Op de A wordt even kort ingegaan en men gaat ervanuit dat door het veranderen van de B de C ook verandert.

Gedragstherapie 
Bij gedragstherapie nemen exposuretherapie, responspreventie en zogenoemde operante technieken een belangrijke plaats in. Bij exposure worden bepaalde angsten stapsgewijs uitgedaagd. Bij responspreventie wordt vervolgens voorkomen dat vermijdingsgedrag optreedt. Bijvoorbeeld wanneer je bij een eetstoornis iets uitprobeert wat spanning oproept en je vervolgens gaat compenseren. Het compenseren is dan het vermijdingsgedrag dat kan worden voorkomen door de responspreventie. Operante techniek leert je hoe het aangeleerde goede gedrag kunnen behouden door hiervoor te worden beloond. 

Cognitieve therapie 
Cognitieve therapie gebeurt in de spreekkamer zelf. De gedachten, herinneringen, fantasieën en opvattingen over bepaalde gebeurtenissen staan centraal. Bepaalde gedachten zijn irreëel en worden daarom ook wel disfunctioneel genoemd. Deze disfunctionele gedachten worden in het gesprek omgebogen waardoor je met een objectievere kijk kan kijken naar de gebeurtenissen. De negatieve gevoelens verdwijnen en het gedrag verandert.

Ook de cognitieve therapie kan weer gesplitst worden in twee vormen. Allereerst de socratische dialoog. Hierbij worden de gedachten uitgedaagd door de therapeut zonder dat deze tracht te overtuigen dat deze gedachten niet kloppend zijn. Door open vragen te stellen word je langzaam begeleid in dat bepaalde gedachten disfunctioneel zijn en ga je die bij jezelf veranderen. De andere vorm is een gedragsexperiment. Dit heeft wel wat weg van de exposure die toegepast wordt bij de gedragstherapie. Bij gedragsexperimenten daag je als het ware de gedachten uit. Bijvoorbeeld wanneer de gedachten is: "mensen op een feestje zien mij niet staan", ga je naar het feestje en ga je kijken of dit daadwerkelijk zo is. Je gaat als het ware bewijs verzamelen voor en tegen de gedachte.


G-Schema
Deze nemen een groot deel in van de cognitieve gedragstherapie. Het is als het ware om erachter te komen welke gedachten er schuilgaan achter bepaald gedrag. Met behulp van een aantal stappen wordt een G-schema ingevuld.

1. Wat is de gebeurtenis waar het omgaat?
2. Welke gevoelens roept dit op?
3. Welk gedrag is hier het gevolg van?
4. Welke gevolgen heeft dit gedrag?
5. Welke gedachten gaan er onder het gevoel schuil?

Dit kan even tijd kosten voordat je hier antwoord op hebt. Vaak zijn het automatische gedachten en dus moeilijk te achterhalen. Je bent je niet bewust van dat je die gedachten hebt.
Probeer deze gedachten te vervangen door meer reële gedachten.

Schrijven

Bron

Dit is een heel globaal en theoretisch overzicht hoe cognitieve gedragstherapie in zijn werk gaat. Veel mensen met ervaring met cognitieve gedragstherapie zullen dit echter niet op deze manier beschrijven omdat de verschillende elementen niet bij naam worden genoemd. In de praktijk komt het erop neer dat je therapeut als eerste ingaat op hoe jij als persoon in elkaar zit, op je verleden en op hoe je nu in het leven staat. Opvallend is dat aan het verleden weinig aandacht wordt besteed. Het gaat vooral om de gedachten die nu spelen hoe men hiermee om kan gaan.

Wat is jouw ervaring met cognitieve gedragstherapie?

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

f - Maandag 14 december 2015 19:49
Goede ervaring heeft bij mij op bepaalde punten enorm geholpen
M - Maandag 14 december 2015 20:29
Bij mij werkt het heel goed, ik krijg veel inzicht in de eetstoornis en in mezelf
Lotje9 - Maandag 14 december 2015 20:49
dit soort therapie heeft mij echt totaal niet geholpen eigenlijk... Ik heb honderden van die g-schema's in zitten vullen. En daardoor weet ik nu dat mijn gedachten niet rationeel zijn en dat ik dus 'gewoon' andere dingen moet denken. Maar ik geloof er gewoon nog steeds niet in. Ik kan die 'goede' gedachten niet 100% geloven en toepassen in de praktijk. Tja, en dan hebben al die goed bedoelde g-schema's natuurlijk geen zin :(
Hanne - Maandag 14 december 2015 21:22
Voor mij werkt dit heel goed. Door het maken van de g-schema's en ze te bespreken heb ik veel nieuwe inzichten gekregen in mijn eet- en angststoornis. Daardoor kan ik me nu beter bezighouden met de kern van mijn problemen en de onderliggende problemen. Heel fijn want in mijn vorige behandeling werd bijna alleen maar aan symptoombestijding gedaan, wat mij alleen maar dieper in de put heeft geholpen.
nynesxx - Maandag 14 december 2015 21:22
Dit deden wij altijd bij faalangst training met die g schema's maar ben vergeten hoe
Stella - Maandag 14 december 2015 22:22
@Lotje9 Bij mij heeft het ook niet geholpen! Ik wéét wel dat wat ik denk niet logisch is, maar tóch blijf ik erin geloven. Vind het zo raar dat CGT bij anderen wel zo goed werkt. En voel me er ook een beetje schuldig over: alsof ik ongelukkig wíl zijn ofzo. Maar ik kan gewoon écht niet geloven in iets dat ik niet geloof.
RosieV - Maandag 14 december 2015 22:31
Het werkt maar voor een uur.
Proudie1 - Maandag 14 december 2015 22:33
Ik sluit me aan bij @Lotje9 en @Stella. Ik heb ook al heel veel CGT gehad (niet voor een eetstoornis) Ik kan alles achteraf heel goed rationaliseren, maar op het moment zelf lukt het me niet om die reële gedachten meteen toe te passen zeg maar. Die automatische gedachtes zijn nog steeds te overheersend, hoe vaak ook ik het achteraf al omgebogen heb.
Lost girl - Maandag 14 december 2015 23:35
De eerste keer was toen ik een meisje van elf was. Toen hielp het heel goed. Vooral tegen het magisch denken over monsters en moordenaars. Maar blijft hetzelfde probleem als een aantal mensen hierboven mij. Rationaliseren lukt prima, maar erin geloven niet vanuit de kern van mijn gevoel.
Rixt - Dinsdag 15 december 2015 08:53
CGT heeft mij niet echt geholpen. Wel gaf het mij soms rust om de situatie uit te schrijven. Maar de helpende gedachten wist ik van te voren ook wel maar lukte mij nooit om te geloven. Dat vond uk altijd erg jammer en was dan ook iets wat mij frustreerde tijdens de therapie.
Laura - Dinsdag 15 december 2015 10:23
Bij mij hielp het ook niet. Ik wist best dat ik geen kilo's aan zou komen van een pizza bijvoorbeeld. Het had meer met achterliggende/diepere dingen te maken zoals minderwaardigheid, zelfhaat en trauma. Daar probeer ik nu met Schematherapie en EMDR iets aan te doen.

Maar dat wil niet zeggen dat CGT een slechte therapie is. Integendeel! Ik heb bij heel veel groepsgenoten gezien (en het is ook bewezen) dat het kan helpen om vastgeroeste patronen, gedrag en ideeen over bijvoorbeeld eten kan veranderen.
Kimberley Janssen - Dinsdag 15 december 2015 14:52
Ik heb een tijdje IHT gehad en daarbij moest ik ook veel G-schema's maken en het helpt om goede inzichten te krijgen in de situatie waar je je in bevindt.
Elisa - Dinsdag 15 december 2015 22:21
De g schema's zijn fijn om inzicht te krijgen maar na een aantal keren deze theraphie ben ij van mening dat deze vorm van therapie niet heel effectief is.Dit zag ik bij mezelf en anderen
Muts. - Dinsdag 15 december 2015 22:50
Nee, G-schema's vreselijk….
Heb er serieus wel 1000 ingevuld maar nee.. geholpen hebben ze niet. Tuurlijk WEET ik dat ik fout denk… maar het veranderen of anders gaan denken is nog een vak apart….
Onzekermeisje_1 - Woensdag 16 december 2015 00:20
Ik heb zeker ook genoeg g-schema's in moeten vullen maar voor mij hielp het ook geen fluit. Er werd mij verteld dat ik anders moest gaan denken, maar niet op welke manier. Daarom bleef ik juist hangen in die negatieve vicueuze cirkel en werd het alleen maar erger...
Fran - Woensdag 16 december 2015 04:47
Het het mij in die zin geholpen dat ik nu meer rationeel naar mijn onzekerheden en angsten kan kijken en op die manier ben ik sterker geworden dat ik meer dingen durf,maar het gevoel diep in mij is er niet door veranderd.Ik vind het een beetje als een hulpmiddel,maar zeker geen therapie om door/mee te genezen .
Ik mis in de hulpverlening de spirituele kant (van de eetstoornis) ,die is essentieel !
lillie - Woensdag 16 december 2015 14:17
voor een deel heeft dit bij mij geholpen. Maar er was daarnaast meer nodig. Zonder was ik denk ik niet hersteld, dus het heeft wel veel bijgedragen aan mijn herstel
Waterlelie86 - Woensdag 23 december 2015 17:27
Ik ga dit nog maar eens oppakken. Mijn gedachten nemen nog te vaak een loopje met me. Ook goed om eens met mijn therapeut te bespreken.
ikee - Donderdag 23 maart 2017 21:06
Ik heb vandaag te horen gekregen dat ik in therapie moet voor mijn es. In cognitieve gedragstherapie. Ik wist niet goed wat het inhield maar deze uitleg helpt mij wel om te snappen wat het inhoud. Ik lees hier verschillende meningen. Bij de een werkt het heel goed en bij de andere helemaal niet. Ik ben erg benieuwd. maar zie er ook erg tegenop. (omdat ik het lastig vind te erkennen dat ik es heb)
MJDB - Woensdag 21 augustus 2019 14:45
Ik heb in een andere vorm ervaring met deze manier van denken. Het voelt voor mij vooral heel erg "nep" om dit toe te passen. Alsof ik iemand anders speel die ik niet ben. Sinds ik opnieuw in het zwarte gat van een depressie ben gevallen, geloof ik al helemáál niet meer in het sprookje van "als je maar positief denkt, dan is alles opgelost". Na een behandeling in de basis-GGZ ben ik doorverwezen naar de specialistische GGZ, waar ik inmiddels 5 gesprekken heb gehad. De eerste 4 gesprekken heb ik als heel positief ervaren en ik had het gevoel dat ik eindelijk tegen de goede psycholoog aan was gelopen, eentje die me begrijpt en ook de juiste behandeling biedt. Maar kom er nu achter dat ook hij weer met CGT werkt en volledig voorbij gaat aan negatieve ervaringen in het verleden. Juist ook door die negatieve ervaringen voel ik er niets voor om opnieuw dit soort trucjes toe te gaan passen bij mensen waar ik totaal niets mee heb. Ik geloof er gewoon niet in dat CGT op lange termijn effect heeft.
Isa - Maandag 14 februari 2022 21:22
Ik sta op de wachtlijst voor therapie, voorheen heb ik basis therapie gehad nu dan gericht op eetstoornis. Zij geven aan dat je vaak begint met cognitieve therapie. Maar ik vraag mezelf af of ik hier wel zoveel aan ga hebben, bij de basis heb ik er niet veel aan gehad

Mag je dan ook aangeven wat voor therapie jij denkt beter te passen ? Of hoe gaat dit in zijn werk?

Iemand een idee ik weet niet echt wat me te wachten staat