'Het is weer tijd voor uw controle!' De ansichtkaart met rare, lachende tandenborstels staart me aan. Blijkbaar is er weer een half jaar voorbij en moet ik naar de tandarts voor gebitscontrole. Ik krijg er spontaan buikpijn van en leg het kaartje snel weg, om pas weken of soms zelfs maanden later een afspraak te maken. Als de dag van de afspraak aanbreekt, krijg ik de neiging om gewoon maar niet te gaan. Ik ben misselijk van de zenuwen en ben bang dat er van alles mis is. Aangezien het zo kort voor de afspraak is, kan ik echter niet meer afzeggen en ga ik dus toch, met lood in mijn schoenen.

Eenmaal in de tandartsstoel vraagt de tandarts vriendelijk of ik nog klachten heb. Nou en of, denk ik. Mijn tanden en kiezen voelen alsof ze elk moment uit mijn mond kunnen vallen, zeker als ik een koud glas water drink of de thee juist iets te heet is. Ik glimlach: 'nee hoor.' Hij typt iets in mijn dossier waar ik het een ander over mezelf zie staan, onder andere over medicijngebruik en overmatig braken. Ik krijg er kippenvel van.

Bron

Heel wat jaar geleden kwam ik bij een andere tandarts die voor het eerst iets zei over de staat van mijn gebit. Het ging toen niet goed met me en ik gaf veel over. Daarnaast was ik depressief en vond ik het maar moeilijk om goed voor mezelf te zorgen. Er gingen soms dagen voorbij waarop ik mijn tanden helemaal niet poetste. Het viel mijn tandarts destijds op dat mijn tanden en kiezen in korte tijd behoorlijk achteruit waren gegaan. Ik had veel gaatjes en met name mijn voortanden waren erg beschadigd. Toen ze vroeg om een verklaring, sprongen de tranen in mijn ogen en vertelde ik dat ik 'wat problemen' met eten had. Ik schaamde me ervoor, maar het maakte wel een hoop duidelijk.

Gelukkig reageerde ze goed. Sindsdien staat het in mijn dossier en hoewel het nu al een hele tijd goed gaat, krijg ik bij iedere controle een extra onderhoudsbeurt om mijn gebit extra te beschermen. Er wordt nooit wat over gezegd of gevraagd en dat hoeft ook niet omdat het prima gaat, maar het feit dat zoiets in je dossier staat en de gevolgen voor een tandarts zo zichtbaar zijn, zorgt wel voor een rotgevoel. Nog steeds ben ik iedere keer weer bang dat ik ineens heel veel gaatjes heb, dat mijn tanden en/of kiezen getrokken moeten worden en dat ik, in het ergste geval, een kunstgebit moet. De laatste tijd is er eigenlijk nooit iets aan de hand, maar het zorgt er wel voor dat ik zwetend in de stoel van de tandarts lig. Ik weet ook dat ik hier lang niet de enige in ben.

Veel mensen zijn bang voor de tandarts. Maar liefst veertig procent van de Nederlanders is angstig voor een tandartsbezoek. Dit kan hele uiteenlopende redenen hebben. Vaak heeft het te maken met een negatieve ervaring uit het verleden. Zo is er bij mij, toen ik nog erg jong was, een keer een kies getrokken met veel te weinig verdoving. Dit was zo'n heftige en nare ervaring dat ik nu ontzettend bang ben dat er ooit weer een kies getrokken moet worden en dat dit heel veel pijn zal doen. Veel mensen hebben een dergelijke ervaring, of zijn gewoon bang voor eventuele pijn of dingen die mogelijk mis kunnen gaan. Dit heeft vaak ook te maken met het feit dat veel mensen elkaar altijd alleen maar horrorverhalen vertellen. Ook is het voor sommige mensen beangstigend om in een stoel te liggen en geen controle meer te hebben. Dit kan ook het gevolg zijn van een trauma dat niet per se gerelateerd hoeft te zijn aan de tandarts.

Naar de tandarts gaan als je een eetstoornis hebt, kan best spannend zijn. Wat als hij of zij ziet dat je schade hebt aan je gebit en daar vragen over stelt? Wat als hij of zij niets ziet maar je zelf vragen hebt of er iets over wil vertellen? Hoe pak je zoiets aan? Het is lastig om hier een eenduidig antwoord op te geven omdat ieder gebit anders is en iedere tandarts ook. Als je merkt dat je gebitsklachten hebt en daarnaast kampt met eetproblemen, dan is het verstandig om dit te melden bij je tandarts. Je tandarts kan er dan rekening mee houden en je wellicht extra behandelingen aanbieden om je gebit goed te verzorgen.

Bron

Houd er wel rekening mee dat tandartsen niet gespecialiseerd zijn in eetstoornissen en het dus lastig te peilen is hoe zij hierop reageren. Sommige tandartsen reageren begripvol, maar ik weet helaas ook dat er tandartsen zijn die wat minder handig reageren en vooral vanuit hun specialisme niet begrijpen waarom je je gebit zoveel schade toebrengt. Je zult dus voor jezelf moeten bedenken wat je wel en niet vertelt en of je om kunt gaan met een eventuele negatieve reactie. Het is bovendien niet zo dat een tandarts de schade die is veroorzaakt door braken kan verhelpen of verminderen. Braken tast het tandglazuur permanent aan. Als dit eenmaal is aangetast, kan dit niet meer herstellen. Je gebit kan enkel wat extra beschermd worden door goede mondhygiëne, regelmatige controle en een fluoridelaagje. Belangrijker is echter om te kijken naar het voorkomen van het schaden van het gebit, het werken aan je eetstoornis dus.

Ben je, om welke reden dan ook, erg bang voor de tandarts, dan is het sowieso wel van belang dit bespreekbaar te maken. Zoals gezegd komt dit veel voor en is dit gelukkig ook goed te verhelpen of in ieder geval zodanig te behandelen dat het te verdragen is. De tandarts vermijden is geen goed idee, regelmatige controle is belangrijk om te voorkomen dat er problemen in het gebit ontstaan die onbehandeld blijven. De volgende tips kunnen je helpen als je angst hebt voor de tandarts.

♦ Bespreek van tevoren welke behandeling je krijgt zodat je weet wat er gaat gebeuren;
♦ Neem oortjes mee en zet muziek op je telefoon zodat je hier naar kunt luisteren;
♦ Doe ontspanningsoefeningen tijdens de behandeling;
♦ Kijk door middel van een spiegel mee met de behandeling, dit zorgt voor een gevoel van controle;
♦ Spreek met de tandarts een teken af, bijvoorbeeld je hand opsteken, voor als hij of zij moet stoppen;
♦ Neem iemand mee om je te steunen;
♦ Vraag om extra verdoving als je bang bent voor pijn. 

Hoe vind jij het om naar de tandarts te gaan?