Iedereen is weleens bang, maar als je kampt met posttraumatische stress, dan kan angst naar een heel ander level gaan en een eigen leven gaan leiden. Mensen met PTSS hebben vaak iets heftigs meegemaakt waar zij op dit moment, in het heden, nog steeds last van hebben. Natuurlijk kun je herstellen na zo'n heftige gebeurtenis, maar met PTSS neem je het wel mee in je dagelijks leven. Het is een beetje alsof die ''vechten of vluchten'' modus nooit meer uit gaat waardoor je bepaalde aanpassingen moet doen om het leven toch aan te kunnen.

Dit is voor mensen zonder PTSS soms lastig te bevatten. Wat gebeurd is, is gebeurd toch? Zo werkt het helaas niet. PTSS is complex en ontzettend zwaar. In deze blog deel ik een aantal dingen die je moet weten over PTSS. Dit zijn zaken die handig zijn om te weten als je bijvoorbeeld een vriend of vriendin hebt die hiermee kampt en je weet hier zelf nog niet zoveel van.

1. Je hoeft geen veteraan te zijn om PTSS te hebben
Je kunt PTSS ontwikkelen na een traumatische ervaring zoals seksueel misbruik, geweld, een ernstig ongeluk of de dood van een geliefde. Veel mensen maken in hun leven weleens iets traumatisch mee. Toch ontwikkelt niet iedereen PTSS is. Vaak wordt gedacht dat vooral mensen die in oorlogsgebieden werken PTSS ontwikkelen omdat zij langdurig blootgesteld worden aan extreme situaties. Dit is lang niet altijd het geval. Iedereen die iets traumatisch meemaakt, kan PTSS ontwikkelen. Waarom de een wel PTSS krijgt en de ander niet, is lastig te zeggen. Dit hangt een beetje af van de omgevingsfactoren, genen en er spelen daarnaast nog veel andere omstandigheden mee.

2. Het ontwikkelen van PTSS kan een tijdje duren
Als iemand iets heftigs mee heeft gemaakt, dan hoeven nadien niet direct de symptomen van PTSS te verschijnen. Bij PTSS worden vaak twee vormen beschreven, namelijk de acute vorm waarbij iemand direct klachten krijgt maar ook in een aantal maanden redelijk kan herstellen, en de chronische vorm waarbij de symptomen pas na verloop van tijd op kunnen komen en daarnaast ook langer aan kunnen houden. Dat iemand dus niet direct klachten krijgt, betekent niet dat diegene geen last heeft van de gebeurtenis.

3. PTSS kan leiden tot suïcidaliteit
PTSS is een heftige psychische stoornis. Degene die eraan lijdt kan last hebben van herbelevingen, nachtmerries en als het ware vast zitten in het verleden. Dit kan ontzettend somber maken. Als iemand hier zelf moeilijk uit kan komen, kan dit in sommige gevallen leiden tot suïcidale gedachten en / of neigingen. Dit is niet altijd zo, maar komt wel voor.

4. PTSS komt veel voor
Alleen al in de Verenigde Staten hebben acht miljoen mensen PTSS. Geschat wordt dan in totaal acht procent van de bevolking op een bepaald moment in het leven te maken krijgt met PTSS. Dit getal kan nog weleens wisselen omdat PTSS voor sommige mensen iets is waar je ook weer vanaf kunt komen.

5. De symptomen van PTSS kunnen zowel psychisch als fysiek zijn
Veel mensen die kampen met PTSS hebben last van stemmingswisselingen, schuldgevoelens, constante zorgen en gebrek aan motivatie of zin in de toekomst. Ook komen lichamelijke klachten voor. Soms zijn dit psychosomatische klachten waarbij mensen gedeeltelijk verlamd lijken te zijn, maar ook hartproblemen komen veel voor.

6. PTSS is geen grap
Denk goed na voordat je een grap maakt over het feit dat je ''een trauma over hebt gehouden aan die lange schooldag'' of ''herbelevingen hebt'' als je denkt aan je vorige bijbaantje. PTSS is echt en voor sommige mensen is het een hel, niet alleen bij het opstaan en het leven overdag, maar zelfs tijdens het slapen, als er nachtmerries zijn en al die beelden levensecht lijken.

7. Therapie en medicatie werkt voor iedereen anders
Het is goed bedoeld als je iemand wil helpen door bepaalde therapie of medicatie aan te raden als je hebt gehoord dat dit bij een ander werkt, maar een bepaalde vorm van therapie werkt niet direct bij iedereen. Zo is EMDR voor veel mensen met trauma's effectief, maar niet altijd en niet voor ieder trauma. Wees dus niet verbaasd als iemand met PTSS aangeeft dat iets bij diegene niet werkt en denk niet dat het dan aan diegene zelf ligt. Iedereen is anders en PTSS is ook voor iedereen anders.

8. Het zit niet allemaal in ons hoofd
Voor een buitenstaander is het makkelijk om te zeggen dat de posttraumatische stress niet echt is en enkel in je hoofd zit, maar voor degene die er last van heeft is dit niet zo. De stress en angst is echt, of deze nu reëel is of niet. Het is niet haalbaar om er maar gewoon even overheen te stappen en het is zeker geen schreeuw om aandacht.

9. Triggers zijn voor iedereen anders
Mensen met PTSS kunnen vaak getriggerd worden door bepaalde zaken. Toch zijn die dingen voor iedereen anders. Iemand die bijvoorbeeld een ernstig auto-ongeluk heeft gehad kan getriggerd worden door een auto die met gierende banden wegrijdt en iemand die vroeger te maken heeft gehad met huiselijk geweld kan erg schrikken van geschreeuw en agressie. Triggers zijn voor iedereen anders en kunnen voor nare herbelevingen zorgen. Ook als het goed gaat, kunnen dit soort kleine dingen er ineens voor zorgen dat deze herbelevingen op komen zetten. Dit gaat eigenlijk vanzelf, zonder dat iemand er iets aan kan doen.

10. Met PTSS kun je goed leven
Hoewel alles wat hierboven staat misschien vrij dramatisch klinkt, valt er prima te leven met PTSS. Als ik naar mezelf kijk vind ik het best moeilijk om rekening te moeten houden met bepaalde zaken, zoals mogelijk triggers voor herbelevingen. Er is geen kant-en-klare oplossing voor mijn probleem zoals bij een verkoudheid. Toch ben ik in staat om te functioneren, te werken en te genieten van het leven, zolang ik maar rekening houdt met mijn kwetsbaarheid.

Heb jij nog aanvullingen?

Bron plaatjes