Wanneer je naast je studie wat geld bij wilt verdienen dan zoek je een bijbaantje. Tenminste: als je dat kan. Sommige mensen krijgen op jonge leeftijd een ziekte of handicap waardoor het ze niet lukt werk te vinden en te houden. Als mensen bijvoorbeeld een eetstoornis krijgen dan komt het wel eens voor dat zij hierdoor (tijdelijk) niet meer naar school kunnen en niet meer kunnen werken. In dat geval kan je in Nederland een Wajong-uitkering aanvragen.

Op het forum merkten wij dat er erg veel onduidelijkheid is over Wajong. Want wat is het nu precies, wanneer heb je er recht op, hoe vraag je het aan? Daarom willen we je hier wat meer informatie geven. Let wel op: onderstaande gaat over de regelgeving in Nederland, mensen uit België kunnen hier terecht voor meer informatie.

Wajong staat voor 'wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten'. Het is een uitkering waar je recht op hebt als je 18 jaar of ouder bent en een ziekte of handicap hebt. Het doel van de Wajong is hulp te bieden bij het vinden van werk, zodat iedereen die kán werken hiervoor ook de kansen krijgt. Als blijkt dat je niet of onvoldoende kan werken dan heb je recht op een Wajong-uitkering.

De Wajong is bedoeld voor mensen die op jonge leeftijd een ziekte of handicap hebben gekregen en daardoor niet genoeg kunnen werken. Je komt in aanmerking voor een Wajong als je op je 17e verjaardag een langdurige ziekte of handicap had, of vóór je 30ste verjaardag een langdurige ziekte of handicap kreeg. Verder moet je voor het krijgen van een Wajong aan de volgende voorwaarden voldoen

• Je moet in Nederland wonen
• Je ziekte of handicap moet van lange duur zijn. Het is dus niet waarschijnlijk dat je binnen 1 jaar volledig van je ziekte of handicap geneest
• Je kan al gedurende 52 aaneengesloten weken door je ziekte of handicap niet meer dan 75% van het minimum loon verdienen.

Als je denkt dat je in aanmerking komt voor Wajong dan kan je deze via internet aanvragen. Als je dat hebt gedaan dan word je uitgenodigd voor een beoordelingsgesprek. Bij dit gesprek zal door de verzekeringsarts wat vragen worden gesteld. Deze kijkt naar wat je allemaal wel en niet kan en doet als dat nodig is nog een lichamelijk onderzoek. Soms vraagt hij toestemming om jouw medische gegevens op te vragen bij je huisarts.

''Het gesprek met de arts vond ik enorm spannend. Ik dacht dat ze mij vast niet ernstig genoeg zou vinden en dat ze zou denken dat ik mij aanstelde. Er werd mij door het UWV aangeraden om iemand mee te nemen. Dus ging mijn moeder met mij mee en ook aan haar werden wat vragen gesteld. Er werden dingen gevraagd over mijn jeugd en andere problemen waarmee ik te maken heb gehad in mijn leven. De arts leek heel belangstellend. Ik vertelde dat ik 4 dagen in behandeling zou gaan en daarnaast wel zou kunnen werken qua tijd, maar dat dit mij werd afgeraden door mijn behandelaren.

Zij vonden dat ik die andere dagen tijd nodig had om voor mezelf te leren zorgen en lichamelijk te herstellen. De arts die ik gesproken heb, vroeg niet nadrukkelijk door of ik alsjeblieft wilde gaan werken. Ze leek de situatie te begrijpen en vroeg juist door naar de ernst en de duur van mijn problemen. Ik vond het best wel een confronterend gesprek, maar omdat het vooral medisch en praktisch is, viel het mee en ze nam mij serieus.

Ik kan je vertellen dat de Wajong uitkering mij rust heeft gegeven. Ik hoefde mij tijdens mijn periode van intensieve therapie geen zorgen te maken over mijn financien. Je krijgt wat meer ademruimte. Als je recht hebt op een Wajong uitkering vraag deze dan aan. Neem iemand mee waarbij je je goed voelt en die over jou kan vertellen. Samen onthoud je meer van het gesprek dan in je eentje.'' Anoniem

Als je een Wajong-uitkering ontvangt kan je nog wel gewoon studeren, je hebt naast je uitkering dan ook nog gewoon recht op studiefinanciering.

Nu kan niet iedereen gebruik maken van Wajong. Als je nog geen 18 jaar bent bijvoorbeeld, of je hebt de periode voordat je arbeidsongeschikt raakte niet gestudeerd of gewerkt. Voor deze mensen zijn nog een aantal andere opties beschikbaar:

• Ziektewetuitkering: wanneer je ziek wordt en daardoor geen recht meer hebt op het loon van een werkgever (als je bijvoorbeeld uitzendkracht bent geweest, of lange tijd werkeloos) dan kan je een beroep doen om de ziektewetuitkering. Deze uitkering krijg je maximaal twee jaar en bedraagt 70% van je laatst verdiende loon.
• WIA: Als je langer dan twee jaar ziek bent en dus geen recht meer hebt op een ziektewetuitkering, dan kan je een WIA aanvragen. Je komt daarvoor in aanmerking als je meer dan 35% arbeidsongeschikt bent. Binnen een WIA zijn er twee uitkeringen die je kan ontvangen: als je gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent dan krijg je een WGA, ben je helemaal arbeidsongeschikt dan krijg je een IVA.
• Ww: de werkeloosheidswetuitkering. Deze uitkering is bedoeld voor mensen die ontslagen worden en niet meteen nieuw werk kunnen vinden. Het is een tijdelijke uitkering om je financieel te ondersteunen in de periode tussen je oude en nieuwe baan.
• Bijstand:Als het je niet lukt om je volledig in je eigen levensonderhoud te voorzien en je geen beroep meer kan doen op andere uitkeringen dan kan je bijstand aanvragen. Zolang je een bijstandsuitkering ontvangt ben je verplicht om werk te zoeken.

Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je langer dan nodig blijft 'hangen' in het ontvangen van een uitkering. Sommigen zijn geneigd niet meer hun best te doen voor het vinden van een daginvulling wanneer zij een uitkering krijgen. Het is niet de bedoeling dat je geen verantwoordelijkheid meer neemt voor je leven en achter over gaat leunen. 

Maar wanneer je intensief met jezelf aan de slag bent in behandeling en geen ruimte hebt om daarbij ook nog te werken of het beter voor je herstel is om niet of minder te werken, kan het een uitkomst bieden en een last van je schouders wegnemen. Kijk dus wat mogelijk is, maar probeer natuurlijk wel dat leuke baantje dat je hebt te behouden wanneer dat nog wèl mogelijk is. Doe wat helpend is voor jou, niet wat overbelastend is.

Wat is jouw ervaring met Wajong?