Een angststoornis is voor mensen zonder deze diagnose vaak moeilijk te begrijpen. Iedereen is weleens bang en herkent dit gevoel misschien wel, maar weten niet hoe het is als angst je leven beheerst. Als je op gegeven moment bang bent dat je die angst krijgt waardoor je in een cirkeltje terecht komt. Als je een paniekaanval krijgt en het gevoel hebt dat het nooit meer goed komt. Het is lastig om je als buitenstaander hierin in te leven maar tegelijkertijd wil je diegene misschien wel heel graag helpen en bijstaan. In deze blog zal ik een aantal dingen beschrijven die je kunt doen of zeggen als iemand angstig is.

Bron

Het kan zijn dat je bang bent dat je het verkeerde zegt en dat je daarom niks zegt of afstand neemt. Je wilt iemand helpen maar je bent misschien bang dat je het alleen maar tegenwerkt, dat je de angst groter maakt in plaats van dat je het weg neemt. Allereerst is het belangrijk om te beseffen dat angst echt is. Misschien is het voor jou niet eng om in een lift te staan en kan je je niet voorstellen dat er mensen zijn die enorm in paniek raken bij alleen al het zien van een lift. De angst is er en kan heel heftig zijn in de beleving van die persoon. Neem het serieus en reageer hier op zonder oordeel. Maar wat kun je dan zeggen, wat zijn vragen die vaak gewaardeerd worden, waardoor iemand zich begrepen voelt en die diegene verder kunnen helpen? En wat kun je verder doen?

1. Blijf zelf rustig
Wanneer iemand heel angstig is of een paniekaanval heeft, kan dat voor jou als buitenstaander ook heel lastig zijn. Je ziet dat degene om wie je geeft aan het lijden is en zich vreselijk voelt en tegelijkertijd weet jij niet wat je moet doen. Het is belangrijk dat je rustig blijft wanneer dit gebeurt. Juist omdat die ander dat niet is. Door ook in paniek te raken, kun je de angst van de ander verergeren. Om zelf rustig te blijven, kun je denken aan dat een paniekaanval ook over gaat. Het is een bepaald moment wat de ene keer langer kan duren dan de andere keer, maar het gaat over. Je kunt bij diegene gaan zitten en luisteren als hij of zij wilt praten. Wanneer je diegene goed kent en langer te maken hebt gehad met zijn/haar angsten, kun je diegene wijzen op bepaalde oefeningen die kunnen helpen zoals ademhalingsoefeningen.

2. Geef aan dat je het vervelend vindt dat hij/zij dit moet doormaken
Geef erkenning aan het feit dat het heel vervelend en moeilijk is dat hij/zij dit door moet maken. Je hoeft niet altijd direct met een oplossing te komen. Zeggen dat je het naar vindt voor diegene en laten zien dat je meeleeft is eigenlijk altijd goed.

3. Kun je mij vertellen wat er nu met je gebeurt?
Wanneer je heel open en zonder oordeel wilt reageren met iemand die angst ervaart, zou je kunnen vragen of hij/zij zijn of haar ervaring met jou wil delen. Vraag wat er gebeurt, wat diegene voelt en hoe dat zo komt. Zo geef je de ander het gevoel dat je hem/haar serieus neemt, je laat zien dat je je erin wilt verdiepen en dat je diegene graag wil ondersteunen. Ook is het soms goed om concreet te beschrijven wat je voelt. Dit kan relativeren.

 
Bron 

4. Vraag wat je voor diegene kunt doen
Op momenten dat ik heel angstig of in paniek ben, heb ik niet altijd behoefte aan een gesprek of goedbedoelde adviezen. Ik denk dat je veel zelf ook wel weet en de ene keer is het fijn om dat nog eens van een ander te horen maar de andere keer wil je eigenlijk liever dat iemand gewoon naast je zit en niks zegt. Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat je hem/haar graag wilt helpen maar dat je niet goed weet hoe. Vraag wat diegene nodig heeft. Soms is het op momenten van paniek moeilijk om contact te krijgen en dan is het voor diegene al helemaal lastig om te bedenken wat hij/zij nodig heeft. Dan kun je ook zelf een voorstel doen. Vraag bijvoorbeeld of diegene het fijn vindt als je even bij hem of haar blijft. Hij/zij hoeft dan alleen maar te knikken.

5. Erken het gevoel van de ander
Geef aan dat je denkt dat het moeilijk is voor diegene om dit mee te maken en te ondergaan. Dit is soms al even voldoende voor de ander om zich gesteund te voelen.

6. Het is niet jouw schuld
Mensen die veel last hebben van angsten kunnen ook gevoelens van schaamte en schuld ervaren. Wat betreft die schuldgevoelens kan dit direct te maken hebben met de angst maar ook met de gevolgen hiervan. Bijvoorbeeld omdat hij/zij afspraken afzegt omdat hij/zij denkt dit niet aan te kunnen en op dit moment teveel angst ervaart. Het feit dat je dan een afspraak af moet zeggen kan al heel rot voelen en wanneer dit bij mij het geval was, had ik ook gevoelens van falen. Het kan dan helpen als iemand tegen je zegt dat het niet jouw schuld is, maar dat het gewoon even zo is.

7. biedt een luisterend oor
Wanneer iemand in nood is, willen mensen vaak direct helpen en actie ondernemen. Bij angst is dit niet altijd het juiste. Wanneer jij klaar staat om er tegen in te gaan, kan het zijn dat degene die de angst of paniek heeft er nog helemaal niet klaar voor is. Zorg voor een luisterend oor. Die actie komt wel als diegene er klaar voor is.

8. Zoek naar uitzonderingen en positieve ervaringen
Wanneer je iemand langer kent en meer te maken hebt gehad met zijn of haar angst, kun je soms wel meer doen dan alleen luisteren (al is dat meer doen niet op elk moment gewenst). Je hebt misschien wel momenten met diegene meegemaakt waarin hij/zij een paniek- of angstaanval had en waarbij het uiteindelijk minder werd en weer goed kwam. Dit moment kun je terughalen en ook aangeven dat het goed kwam. Dit is namelijk iets wat zij op zo'n moment vaak niet inzien omdat het gevoel zo hevig aanwezig is. Ook kun je wijzen op de dingen die hij/zij geleerd heeft, zoals ontspanningsoefeningen.

Bron

9. Bespreek na het moment van angst wat diegene nodig heeft
Ook wanneer de hevige angst of paniek niet aanwezig is, is het goed te erkennen dat diegene hier soms last van heeft. Op momenten dat het minder prominent aanwezig is, zou je ook kunnen vragen wat jij op die paniek momenten kunt doen om diegene te helpen.

10. Bekijk welke rol jij kunt spelen
Soms is het moeilijk om angsten aan te willen gaan en er aan te werken, omdat je bang bent dat je verzuipt. Dat alle emoties je teveel worden, dat je het niet aankan, etc.  Je moet namelijk iets aangaan waar je bang voor bent. Je moet je angsten onder ogen gaan zien. Bekijk samen met de ander hoe jij hem/haar hierin kan ondersteunen. Is dat door te ondersteunen bij bepaalde ontwijkmomenten? Kun je helpen met relativeren of met het zoeken van een juiste hulpverlener of therapie? Bespreek het samen en geef aan wat jij kan en wilt.

Het is soms moeilijk, maar wel heel belangrijk om er te zijn voor mensen met angst. Probeer je er in te verdiepen en reageer zonder oordeel. Het zal gewaardeerd worden.

Wat is jouw tip om iemand met angst te ondersteunen?