Slapen lijkt de normaalste zaak van de wereld. Je gaat 's avonds naar bed om je lichaam de tijd te geven om zich weer ‘'op te laden''. Maar soms komt het toch voor dat je niet uitgerust wakker wordt of zelfs wakker schrikt. Dit kan met verschillende dingen te maken hebben. Eén daarvan is dromen. Dromen kan erg fijn zijn, maar soms ook erg verwarrend of zelfs erg eng. Dan spreken we van een nachtmerrie. Maar wat houdt slapen nou eigenlijk in?

Over de functie van slapen zijn er nog veel onduidelijkheden. Er wordt gezegd dat je jouw lichaam dan weer ‘'oplaadt'' voor de volgende dag. Maar er wordt ook een connectie gelegd met het emotionele evenwicht. Wanneer je namelijk weinig of slecht hebt geslapen, ben je veel emotioneler. De connectie is alleen nog niet bewezen.

Slapen bevat 3 fasen:

- Doezelen. Dit gebeurt in het begin en hierin merk je het eerste verschil tussen waken en slapen. In dit stadium wordt je nog makkelijk wakker.
- Lichte slaap. Je valt in een lichte slaap na ongeveer 10 tot 20 minuten. Wanneer je wakker wordt voelt het alsof je al lang sliep maar dit is echter niet zo.
- Daarna volgt de diepe slaap, de zogenaamde REM-slaap. REM staat voor Rapid Eye Movement. Dit houdt in dat je ogen snelle bewegingen maken tijdens je slaap. In deze fase van je slaap droom je. In deze fase is het ook erg moeilijk om iemand wakker te maken. Naarmate de ochtend weer nadert, neemt de REM-slaap weer af en wordt het makkelijker om wakker te worden.

Hoe normaal slapen ook lijkt, het kan ook voor problemen zorgen. Sommigen hebben veel moeite met het in slaap komen of wakker worden. Sommigen hebben last van nachtmerries of (voor hun) onverklaarbare dromen. 

N.B. jongeren met anorexia slapen vaak slecht. Meestal slapen zij moeilijk in of zijn al vroeg weer wakker.

Wat zijn dromen?

Een droom is de verzameling van beelden, geluiden, gedachten en gevoelens die iemand ervaart, als hij/zij slaapt (wiki). Een mens heeft gemiddeld 5 tot 7 dromen per nacht, dit betekent dat je een maand per jaar droomt. Het is dus niet zo raar dat je je vaak niet herinnert wat je hebt gedroomd als je wakker wordt.

Er is nog steeds niet duidelijk waarom we eigenlijk dromen. In Griekenland dachten ze vroeger dat er zieke organen in je lichaam waren die in je droom bewogen en op die manier vertelde dat je niet in orde was, ze dachten dus dat dromen een doel hadden. In de middeleeuwen dachten ze dat dromen veroorzaakt werden door trillingen van een zenuwvloeistof dat in de hersenen zit en dat dromen volkomen nutteloos was.
Pas aan het einde van de negentiende eeuw, toen er bekend was dat slaap uit meerdere fases bestaat, is er begonnen met onderzoek naar dromen.

Nu denken sommige mensen dat je droomt om dingen te verwerken die je overdag hebt meegemaakt, andere denken dat je dromen je iets willen vertellen en weer andere zijn er van overtuigd dat ze niet dromen. Dat sommige dromen regelmatig terug komen zou aan kunnen sluiten bij de theorie dat dromen je iets willen vertellen. Er wordt gezegd dat deze droom terug komt totdat je uitzoekt wat het betekent en je er iets mee doet.

Er is inmiddels bekend dat iedereen droomt en dat waarschijnlijk niet de dromen zelf, maar de fase van slaap waarin je droomt een functie heeft. In de REM slaap wordt nieuwe informatie in de hersenen opgeslagen en ontwikkelen de hersenen zich.

Een droom is niet volledig willekeurig maar er zit een verhaallijn in. Het lijkt dus eigenlijk een beetje op een film. Vaak gebeuren er wel hele vreemde dingen in een droom maar zit er wel een rode lijn in. Dromen worden door onszelf gemaakt en worden gevormd door onze verwachtingen, daardoor kun je geraakt worden door de gebeurtenissen uit een droom. 

Lucide droom
Het kan zijn dat je tijdens je droom weet dat je droomt, dit heet een lucide droom. Doordat je weet dat je droomt kun je tijdens je droom doen wat jij wilt en kun je je droom sturen. Bij hoge mate van luciditeit weet de dromer dat er geen gevaar dreigt omdat het een droom is en dat hij/zij ieder moment wakker kan worden. Bij een lage mate van luciditeit kan de dromer de gebeurtenissen sturen maar realiseert hij/zij niet dat het niet echt is. 

Nachtmerries

Een nachtmerrie is een extreem enge droom met negatieve emoties en de dromer schrikt er vaak van wakker. Door nachtmerries kun je slecht slapen en heb je de volgende dag geen uitgerust gevoel. Sommige mensen hebben erg vaak een nachtmerrie en durven daardoor niet meer te gaan slapen of ze durven na het wakker worden uit de nachtmerrie niet meer te gaan slapen. Hierdoor kan een slaaptekort ontstaan.

Er zijn 2 soorten nachtmerries:

1. Nachtmerries die ontstaan na een traumatische ervaring

2. nachtmerries die ontstaan zonder traumatische achtergrond.

In de nachtmerries die ontstaan na een traumatische ervaring wordt de ervaring vaak opnieuw beleeft. Doordat de ervaring echt gebeurd is worden deze nachtmerries als extra vervelend en intens omschreven. In de nachtmerrie zonder achtergrond zijn de onderwerpen vaak wisselend en kan de droom iedere keer anders zijn. Dit soort nachtmerries kunnen ontstaan doordat je in een te warme kamer of onder een te dikke deken slaapt. 

Mensen met veel nachtmerries hebben vaker angst klachten en meer stress dan mensen die weinig nachtmerries hebben. Ook kunnen sommige medicijnen, alcohol en drugs voor een nachtmerrie zorgen.

Bang om te dromen

langzaam naar boven toe
bang voor wat er gaat komen
ik wil niet maar ik ben zo moe
ik ben zo bang voor enge dromen

achtervolgd in het bos
omringd door duizend bomen
zacht val ik in het mos
ik ben zo bang voor enge dromen

trillend sta ik naast mijn bed
hoe is dit toch gekomen
wanneer word ik nu toch gered
ik ben zo bang voor enge dromen

dan ga ik mijn angsten aan
hou mijn ogen aldoor dicht 
op mijn blad valt er een traan
ik schrijf het op in een gedicht 

nu moet ik weer naar boven toe
nog steeds bang voor wat gaat komen
nachten niet geslapen en doodmoe
dit wordt mijn eerste nacht met mooie dromen

het liefst droom ik nu altijd 
de mooie dromen gaan nu komen 
de nachtmerries ben ik kwijt
nachten vol mooie dromen

dromen over liefde en dromen over spijt 
verdriet in mijn dagdromen 
en dromen over afscheid 
nachten vol mooie dromen

Wat kan je er aan doen?
Je kunt voordat je gaat slapen een aantal ontspanningsoefeningen doen. Op die manier ga je relaxter slapen en heb je minder kans op een nachtmerrie. Je kunt bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen doen of spierontspanningsoefeningen. Klik hier voor deze oefeningen.

Verder zijn er 3 soorten behandelingen tegen nachtmerries. De 1e soort behandeling moet de persoon met de nachtmerrie de droom overdag doornemen. Hoe vaker de nachtmerrie wordt doorgenomen hoe meer de angst af neemt en dan wordt de droom s'nachts ook minder eng. De 2e behandeling moet de dromer overdag bedenken hoe de nachtmerrie anders kan eindigen zodat het minder eng is. Bij de 3e behandeling oefent de dromer met lucide dromen. Je kunt dan je droom veranderen en minder eng maken.

Weetjes:

- Alle zoogdieren dromen, ik heb bijvoorbeeld mijn hond wel eens zien dromen, ze maakte piepende geluidjes en begon druk met dr poten te bewegen...

- Een gemiddelde droom duurt 10 tot 30 minuten

- 7-10% heeft meer dan een keer per maand een nachtmerrie en 2-3% heeft meerdere nachtmerries per week

- Onderzoekers denken dat nachtmerries vaker voorkomen bij vrouwen dan bij mannen maar ze weten niet zeker of dat echt zo is of dat vrouwen vaker uitspreken dat ze een nachtmerrie hebben gehad. 

- Er wordt geschat dat rond de 20% van de verkeersongelukken te maken heeft met vermoeidheid of slaperigheid.

- Baby's en peuters dromen ook maar ze komen niet in hun eigen dromen voor. Je kunt jezelf pas in je droom zien vanaf 4 jaar.

- Blinde mensen dromen ook maar wel anders dan mensen die wel kunnen zien. Als iemand nooit heeft kunnen zien gaan de dromen voornamelijk over stemmen, geluiden, geur en aanraking. 

- Je vergeet 90 % van je dromen.

- In je dromen zie je alleen gezichten die je kent. Je zal nu misschien denken 'dat is helemaal niet waar' maar het zijn altijd gezichten die je eerder hebt gezien. Je hersenen kunnen namelijk geen gezichten verzinnen. Het zijn dus gezichten van mensen die je ooit in je leven hebt gezien, maar je ziet zoveel gezichten op een dag dat het helemaal niet gek is als je de gezichten niet meer herkent.

- Kinderen tussen de 3 en 8 jaar hebben meer nachtmerries dan volwassenen.

- Er is ontdekt dat onze hersengolven actiever zijn als we dromen dan als we wakker zijn.

- Als je snurkt kun je niet dromen. De hersenen kunnen dit namelijk niet tegelijk.

Droomverklaringen
Sommige mensen denken dat dromen je iets willen vertellen. Ik heb de betekenis van een aantal veel voorkomende dromen voor jullie opgezocht.

* Als je over school droomt betekent dit vaak dat je in het leven een les moet leren of dat je op spiritueel gebied iets moet leren. Het kan ook zijn dat je onzekerheden uit je jeugd nooit hebt opgelost en dat je daar nog mee bezig bent.

* Veel mensen dromen wel eens dat ze achtervolgd worden en dat zou kunnen betekenen dat je vlucht voor een situatie, persoon of probleem. Het kan ook zijn dat je eigen angst, jaloezie of boosheid in je droom als persoon wordt neergezet. Je wordt dan eigenlijk achtervolgd door jezelf. Het zou ook voor kunnen komen uit de angst om aangevallen te worden, dit komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen omdat vrouwen deze angst, over het algemeen meer hebben dan mannen.

* Tanden staan symbool voor kracht en schoonheid, als je tanden uitvallen in je droom kan dat dus betekenen dat je bang bent om schoonheid of kracht te verliezen. Dromen over tanden kan ook betekenen dat je in een periode zit waarin je wat minder zeker bent van jezelf.

* Als je droomt dat je van een toren/gebrouw af valt heeft dat te maken met de hou vast in je leven. Het kan betekenen dat je niet zeker bent van een situatie. Maar andere denken dat een droom waarin je valt te maken heeft met faalangst.

* Het kan ook zijn dat je droomt dat je ergens bent en dat je er achter komt dat je bloot bent. Deze dromen hebben ermee te maken dat je bang bent dat andere je door hebben. Het kan zijn dat je het moeilijk vindt om je gevoelens te tonen (in het echte leven) of dat je je ergens voor schaamt en dat je niet wilt dat iemand dat weet.

Fotografie: Yagui7

Heb jij vaak nachtmerries of vaak terugkerende dromen?