Therapie trouw en groepstherapie
Als je hulp zoekt weet je van te voren niet goed wat je kunt verwachten, zeker niet als je voor het eerst in therapie gaat. Alles is nieuw en spannend en je moet misschien nog helemaal leren om je gevoelens te uiten. Toen ik voor het eerst in therapie ging had ik geen idee hoe over mijn gevoelens te praten. Ik wist nauwelijks wat ik voelde en moest overal om lachen, uit zenuwen en ongemak. Ik vond het na een paar keer lastig om nog te blijven gaan, want ik had toch niks te zeggen. Ik voelde me een sukkel en soms na de therapie nog waardelozer dan ik me ervoor voelde. Na een aantal keer besloot ik ermee te stoppen, het had toch geen nut. Toen ik jaren later in groepstherapie was kwamen er regelmatig mensen niet opdagen. Dat was best storend en werkte averechts.
Als je in therapie gaat is het heel belangrijk dat je blijft gaan en de therapie volhoudt; therapie trouw wordt dit ook wel genoemd. Als je start met een behandeling en je er hoge verwachtingen van hebt, is de kans op teleurstelling soms best groot. Je hebt misschien het idee dat de oplossing voor je problemen in de behandeling zal worden aangeboden, maar komt er al snel achter dat dit helemaal niet het geval is. Je zal zelf hard moeten werken aan je problemen, aan jezelf om verder te komen. Vaak lijkt het hierdoor aan het begin van een behandeling alsof niets gaat werken, alsof het allemaal hopeloos is en de toekomst nooit beter zal worden. Er is flink wat doorzettingsvermogen voor nodig om niet af te haken, om niet na een week in de kliniek alweer naar huis te gaan of na een week in groepstherapie met ontslag te gaan. Het is wanneer het niet lukt goed om te onderzoeken waardoor het niet lukt; of dit te maken heeft met of het misschien nog te vroeg is of dat andere dingen een rol spelen.
Voor het eerst in groepstherapie kan er ineens heel veel op je afkomen. Je praat voor het eerst met meerdere mensen om je problemen en je krijgt - met een beetje geluk - goede feedback. Dit kan allemaal heel overweldigend en heftig zijn. Iets wat zoveel spanning oproept dat je de neiging krijgt om je terug te trekken. Dit is begrijpelijk, maar tegelijkertijd ook echt zonde. Juist van die stress en spanning kan je namelijk veel leren. Je kunt erover in gesprek gaan en bespreken wat het met je doet. In therapie is hier de ruimte voor. Je mag hier fouten maken en om steun, hulp en advies vragen.
Het is ergens ook nodig dat je tijdens therapie terecht komt op een lastig punt. Een punt waarop je wilt vluchten. Juist op het moment dat je je volledig klem voelt zitten, zal je je een soort van verplicht voelen om over je angsten, schaamte, boosheid en pijn te gaan praten. Dan zal je ook tot de echte kern van je problemen komen en zal je de mogelijkheid ervaren om te veranderen en iets aan je situatie te doen. Helaas bereiken veel mensen dit punt niet omdat ze eerder afhaken van de behandeling of niet met regelmaat blijven naar de therapie.
Een keertje therapie overslaan voelt misschien niet zo ernstig, maar veelal werkt het wel averechts. Zeker als je in groepstherapie zit verstoort dit ook jouw eigen positie binnen het groepsproces. Je weet niet meer hoe het met iedereen gaat, wat er is gebeurd en je bent niet aanwezig op lastige en nare momenten van andere groepsleden. Ik heb regelmatig meegemaakt dat groepsleden niet kwamen opdagen, te laat kwamen, de therapie uitliepen of ermee wilden stoppen. Vaak waren het indirect, bewust of onbewust, pogingen om aan te geven dat het niet goed ging of dat het te spannend werd. Helaas ging de aandacht hierdoor niet naar het daadwerkelijke probleem, maar naar het willen stoppen, te laat komen of niet aanwezig zijn. Dit ging op zijn beurt andere groepsleden weer irriteren, wat zorgde voor een negatieve en onveilige groepssfeer.
Weglopen uit therapie gebeurt in groepstherapie nogal eens. Ik vond het wel moeilijk als zoiets gebeurde. Ik stond het mezelf nooit toe om dit te doen, omdat ik niet wilde dat voor iedereen de therapie dan zou stoppen. Tegelijk met het weglopen, stopte namelijk de volledige therapie en was niet alleen de wegloper gedupeerd, maar ook gelijk de hele groep. Dit zorgde binnen de groep nogal eens voor boosheid. Nadeel van dit uitspreken in groepstherapie was dat de kans groot was dat de betreffende persoon zich bedreigd voelde en opnieuw wegliep uit de groep. Het is dus heel belangrijk om dit met elkaar te voorkomen en uit te zoeken hoe elkaar hierin te steunen.
Heb je zelf de neiging om weg te lopen voor spannende situaties dan is het heel belangrijk om dit zo snel mogelijk aan het begin van je behandeling te bespreken. Heb je, als het moeilijk wordt de neiging om af te haken, om niet meer te gaan om je te verslagen of te vluchten, bespreek dit. Dat is niets om je voor te schamen, het is juist heel krachtig om dit aan te kaarten. Het laat een stukje eigen verantwoordelijkheid zien en je voorkomt ermee dat je behandeling onnodig stil komt te liggen. Je kunt dit soms ook vorm geven door middel van een behandel contract of non contract. Hierin kun je naast afspraken over je gewicht of zelfbeschadiging, afspraken maken over je aanwezigheid in therapie.
Tenslotte kan het natuurlijk best zijn dat je wilt stoppen met je behandeling omdat deze niet bij je past of niet werkt. Het is dan goed om deze keuze niet te abrupt te maken maar met de hulpverlener zelf en je omgeving uitgebreid te bespreken. Nieuwe hulp zoeken en ergens weer helemaal opnieuw beginnen is niet makkelijk en dan is het nog maar de vraag of die behandeling wel aanslaat of dat de oorzaak meer in jezelf ligt. Therapie trouw zijn is voorwaarde om erachter te komen of de behandeling helpend voor je is. Zorg hier eerst voor alvorens je oordeel velt over je behandeling.
9
