Misschien heb jij het weleens meegemaakt of is er wel eens mee gedreigd: een time-out of ontslag. Bij een time-out wordt je gedurende een bepaalde periode naar huis gestuurd. Bij ontslag wordt je definitief naar huis gestuurd en wordt je behandeling beëindigd. Naast een time-out en ontslag bestaat er ook nog een time-in. Meestal word je dan enkel buiten therapie gezet, maar wordt wel verwacht dat je aanwezig bent op de therapielocatie. Het krijgen van een time-out of ontslag kan heel naar zijn. Het kan je boos maken en frustreren, maar is dat terecht?

Gewichtseisen
'Ik ben boos! Ik weer buiten therapie gezet, enkel omdat ik 3 ons te weinig weeg. Ik vind het echt belachelijk, waar slaat dat nou op? Drie ons stelt toch niks voor? Alsof ik met drie ons ineens niet meer normaal in therapie kan zijn! En wat heeft het nou voor nut om dan een time-in te krijgen, alsof ik daar kilo's van aankom, stelletje sukkels'

Een reden dat je buiten therapie wordt gezet kan zijn omdat je niet voldoet aan de gewichtseis die de instantie hanteert. Als het goed is zijn hierover aan het begin van je behandeling afspraken gemaakt. Kom jij die afspraken niet na, dan kan je hiervoor een waarschuwing krijgen of kan je tijdelijk buiten therapie worden gezet totdat je weer op het juiste gewicht zit. Je kan hierover, zoals in de quote hierboven, heel boos worden, maar feit blijft dat jij een afspraak hebt gemaakt en jij je hier niet aan houdt. Drie ons stelt inderdaad weinig voor, maar dat geldt ook voor jou: Jij had er best voor kunnen zorgen dat je drie ons meer woog.

Afspraken over gewicht kunnen als straf aanvoelen, maar ze kunnen ook een waardevolle en noodzakelijke stok achter de deur zijn. Want natuurlijk zeg je 'Nee, ik zal mijn proberen om niet onder een bepaald gewicht te komen', maar proberen is veelal iets anders dan daadwerkelijk doen. Een verslaafde die zegt dat hij echt zal proberen geen drugs meer te gebruiken, geloven wij ook niet. Hij of zij heeft ook een stok achter de deur nodig. Dit geldt ook voor een eetstoornis. Als je niet streng optreedt tegen een eetstoornis, neemt hij als het ware een loopje met je.

Wat wel belangrijk is, is dat er invididueel wordt bekeken naar wat haalbaar is en welk gewicht passend is. Ook is het van belang dat afspraken over gewicht altijd in goed overleg worden gemaakt. Als je het bij voorbaat al helemaal niet eens bent met de gewichtseisen, dan is de kans groot dat je behandeling spaak loopt en dat er op een bepaalde dag een time-out of ontslag volgt.

Niet goed in behandeling zijn
'Ze vinden dat ik niet goed in therapie ben. Ik maak geen stappen ofzo. Daarom moet ik nu een week naar huis om na te denken over hoe ik verder wil. Ik vind het maar onzin. Ik doe juist heel erg mijn best in therapie. Ik kan er toch niets aan doen dat het nog niet beter gaat. Thuiszitten gaat me sowieso niet helpen.'

Hard werken in therapie is niet eenvoudig. Er is niet één vaste route die je moet begaan en die iemand je even kunt wijzen. De route door jouw behandeling moet je zelf vinden en dat lukt je alleen maar door je heel kwetsbaar op te stellen en door je angsten aan te gaan. Wanneer je dit niet doet en op een veilig eiland blijft toekijken en altijd uitwegen voor jezelf vasthoudt, zal je stilstaan in therapie en kan het zijn dat je na een aantal bijsturingen en 'waarschuwingen' tijdelijk buiten therapie wordt gezet zodat je de tijd en ruimte krijgt om echt bij jezelf en je problemen stil te moeten staan. Als je in behandeling bent, zeker wanneer het gaat om een dagbehandeling of opname, wordt je dagindeling grotendeels voor je bepaald. Er is veel afleiding en veel mogelijkheid om steun te krijgen van anderen. Dit kan er ook voor zorgen dat je minder bij je eigen problemen komt. Wanneer je thuis belandt met een time-out kan je ineens weer dubbel zo hard ervaren waarom je nou eigenlijk in therapie bent gegaan, wat je extra motivatie kan opleveren en een ingang om hard te werken in therapie.

Destructief gedrag
'Omdat ik mezelf weer pijn heb gedaan, moet ik een week naar huis. Ik begrijp dat niet, want dit is toch juist één van mijn problemen. Ik word nu dus eigenlijk naar huis gestuurd voor de problemen waarom ik hier in therapie ben. Ik vind dat maar raar.'

Destructief gedrag, waaronder jezelf pijn doen, is een manier om met spanning en nare gevoelens om te gaan. Wanneer je hier je toevlucht in zoekt, hoe je minder te voelen en minder bezig te zijn met je ware problemen. Als je aan je problemen wilt werken in therapie is het belangrijk dat je stopt met dit gedrag, omdat je anders niet goed bezig kan zijn met de achterliggende problematiek. Iemand die verslaafd is aan drugs moet ook eerst helemaal stoppen met gebruiken alvorens er gewerkt kan worden aan de oorzaken van de verslaving. Als de verslaafde tijdens de behandeling telkens weer zijn toevlucht zoekt tot drugs, dan zal de therapie nooit goed op gang komen. Jezelf beschadigen is, wanneer je voldoende steun hebt om je heen, een keuze*: Je kunt ervoor kiezen om hulp te vragen en afleiding te zoeken OF om jezelf pijn te doen. Het is aan jou om, wanneer je in behandeling bent, voor dit eerste te kiezen. Doe je dit keer op keer niet, dan kan de behandeling niet effectief zijn en kan worden gekozen voor een tijdelijke time-out of een definitief ontslag.

*N.b. Ik bedoel hiermee niet dat je ervoor kiest om de drang te hebben tot jezelf pijn doen. Maar wanneer je in behandeling bent en veel steun hebt, ben jij degene die besluit wat je met die drang doet, die keuze (wel of niet jezelf pijn doen) kan alleen jijzelf maken. Natuurlijk kan dit 'er niet voor kiezen' heel moeilijk zijn en soms als onmogelijk aanvoelen.

Tegenwerken = jezelf tegenwerken
'Ik moet met ontslag omdat ik bepaalde dingen niet doe die me worden gevraagd in therapie. Ik ben het gewoon niet met alles eens en weet dat sommige dingen niet goed voor mij zijn. Blijkbaar mag ik dan niet voor mezelf kiezen. Ik vind het belachelijk dat ik met ontslag moet, die mensen zouden me toch juist moeten helpen?'

Misschien heb je door de jaren heen 'Je afzetten tegen allerlei dingen' als coping mechanisme ontwikkeld om je niet door mensen te laten raken en je niet kwetsbaar te hoeven opstellen. Dit kan lange tijd van pas zijn gekomen, maar je nu in therapie gaan tegenwerken. Je bent het hierdoor voortdurend niet eens met de behandelmethode van de instantie en wilt aan allerlei opdrachten niet meewerken. Dit is jouw manier om niet bezig te hoeven gaan met jouw werkelijke problemen. Zolang jij je afzet, vecht tegen en strijd voor een andere behandelmethode, hoe je je niet kwetsbaar op te stellen. Dit zorgt er helaas tegelijkertijd voor dat je niet de steun en aandacht krijgt waarvoor je in therapie bent gegaan. Mensen willen jou graag helpen, maar mogen dat niet van jou omdat ze het zogenaamd niet goed genoeg doen. Hierdoor kan je terechtkomen in en soort 'zie je wel patroon'. Zie je wel, mensen willen/kunnen me niet helpen, zie je wel, er wordt niet naar me geluisterd.

Soms kan je je beter neerleggen bij een bepaalde behandelmethode en de controle uit handen geven. Je hebt het jaren op jouw manier gedaan en die manier heeft niet altijd even goed gewerkt ;), dus misschien moet je nu eens een andere manier een kans even. Een hulpinstantie is geen democratie, jij gaat niet door jouw mening de regels en methode van een instantie veranderen. Je kunt je aandacht beter op jezelf richten en jezelf veranderen, dan op de organisatie en die proberen te veranderen.

Crisis
'Ik moet tijdelijk naar een andere afdeling omdat ik té negatief ben en daarom een gevaar voor mezelf ben volgens de hoofdbehandelaar. Ze vinden het ook niet veilig voor de groep. Dat snap ik niet zo goed, maar ja, het zal wel. Het voelt echt als straf.'

Wanneer het erg slecht met je gaat en je om allerlei mogelijke redenen in een soort van crisis terecht komt, kan dit onveilig aanvoelen voor de groep. Zij gaan zich verantwoordelijk voor jou voelen, omdat jij geen verantwoordelijkheid voor jezelf neemt of kan nemen. Hierdoor kunnen jouw groepsgenoten ook niet volledig bezig zijn met hun eigen problemen, want er gaat veel aandacht naar de zorg voor jou. Naast dat het geen veilige situatie is voor je groepsgenoten, is het ook geen veilige situatie voor jou. Je kan niet goed in therapie zijn, wanneer er een dreigende situatie is. Werken aan achterliggende problematiek heeft geen enkel nut als jij je eigen veiligheid niet kan garanderen. Daarom kan het soms beter zijn om wat extra steun en veiligheid te krijgen door tijdelijk naar een andere (crisis) afdeling te gaan. Je moet dit niet zien als straf, dit is enkel uit zorg voor jou.

→ Gebruik het als leermoment
Boos thuiszitten en bijval zoeken voor 'hoe idioot het is dat je een time-out of time-in hebt gekregen' helpt je niet vooruit. Probeer, hoe lastig ook, de tijd die je hebt te gebruiken om stil te staan bij jezelf en de situatie. Hoe komt het dat jij in deze situatie terecht bent gekomen? Is er iets gebeurd wat je wellicht kan zien als terugkerend patroon in je leven. Praat er met mensen over op een open en niet veroordelende manier en vraag om advies en steun. Gebruik je time-in of time-out als leermoment. Zoiets wordt enkel gedaan om je verder te helpen, niet om je te straffen.

Heb jij ervaring met een time-in, time-out of ontslag?