Waarom ren ik zo hard door, terwijl ik dondersgoed weet dat ik rust nodig heb? Waarom doe ik mijzelf dit aan? Waarom kies ik steeds weer voor die eetstoornis, voor eetbuien, voor braken? Ik weet dat ik hier niet om heb gevraagd, maar tegelijkertijd kies ik er toch zelf voor. Waarom geef ik zoveel geld uit? Geld dat ik niet heb. Geld dat naar eten gaat wat er toch weer uit gaat. Ik weet dat al mijn keuzes niet bijdragen aan alles wat ik nodig heb of aan mijn geluk, maar toch doe ik het. 

Het gaat automatisch. Ik kies consequent de optie die mijzelf verder afbreekt en die mij in de problemen brengt. De keuzes die ik maak brengen mij verder weg van mijzelf, verder weg van alles wat mij gelukkig maakt. Ik kies voor de weg die mij het meeste pijn doet, pijn aan de buitenkant of aan de binnenkant. Pijn die mij verdooft.

Dat is precies wat zelfdestructief gedrag voor mij is, het verdooft mij. Alsof ik niet dicht bij mijzelf wil komen. Ik breng mijzelf constant in onveilige situaties. Rusteloos en roekeloos grijp ik elke mogelijkheid aan om mijzelf in een nieuwe omgeving te plaatsen. In een vreemde omgeving, waarin ik weer even kan verdwijnen en alle nieuwe impulsen in mij op kan nemen. Nieuwe mensen, vreemde mensen. Mensen bij wie ik even niet mijzelf hoef te zijn en niets hoef te laten zien. Alles, maar dan ook echt alles, om maar niet te hoeven voelen. Ik kan alles aan, elke gevaarlijke situatie waar ik mijzelf in breng kan ik aan, behalve mijzelf. Mijzelf kan ik niet aan, daar moet ik zo hard mogelijk van wegrennen. 

Op elk gebied doe ik dingen die niets bijdragen aan mijn welzijn. Niet expres, het gaat vanzelf. Ik weet hoe ik het wél zou moeten doen en toch lukt het mij niet om daarvoor te kiezen. Juist kiezen voor kalmte, structuur en liefde voor mijzelf is steeds de meest enge en onwennige optie. Financieel ga ik steeds over de grens en ben ik telkens genoodzaakt mijzelf in allerlei bochten te wringen om de maand toch door te komen. Elke maand neem ik mij voor dit anders te doen en elke maand faal ik opnieuw, want elke maand denk ik opnieuw mijn geluk te kunnen kopen of mij minder verdrietig te voelen in een nieuwe trui.

De weg van de problemen en moeilijkheden lijkt mijn weg, daar voel ik mij thuis. Weinig van de contacten die heb met anderen komt voort uit liefde of genegenheid. Ik slaap de helft van de week bij mannen waar ik eigenlijk niets mee heb, om mijzelf maar af te leiden. Af te leiden van mijzelf. Om de bevestiging te krijgen dat ik goed ben, genoeg ben. De bevestiging te krijgen dat ik er ben en te voelen dat ik besta. Ik voel mij een slachtoffer en gedraag mij ook zo. Een slachtoffer van mijzelf. Hierdoor blijf ik in deze cirkel van zelfdestructief gedrag hangen. Ik doe het zelf en ik kom er zelf niet uit. 

Wanneer ik echt niets aan kan grijpen om mijzelf mee te verdoven sla ik het eruit. Op mijn benen of mijn armen. Net zo lang tot ik alleen maar het bonkende gevoel van die beurse plek voel. Soms begin ik te krabben. Ik krab en ik krab, de hele tijd op dezelfde plek. Tot mijn huid daar loslaat en ik met mijn nagel door een natte wond aan het gaan ben. Zo’n wond die je op het schoolplein kreeg als je uitgleed in het zand. De volgende ochtend onder de douche schrik ik van de pijn. Ik schrik van de wond, ik was totaal vergeten dat ik die zelf had gemaakt. Alsof ik er niet echt zelf bij was. 

Het lijkt wel of ik mijzelf telkens met opzet in een stress situatie breng, maar omdat ik het zo gewend ben herken ik het bijna niet meer. Stress situaties, die ik bewust of onbewust opzoek om de leegte maar niet te hoeven voelen. Om maar niet met mijzelf geconfronteerd te worden. Want dat is nog veel enger. De destructieve stand noem ik het ook wel. Een stand waarin ik niet meer tot mijzelf lijk door te kunnen dringen, alsof ik op een spaarstand ga. Mijn hoofd gaat uit en ik onderga gewoon alle acties die ikzelf inzet. Impulsief grijp ik alles aan om maar niet te hoeven voelen, om maar niet stil te hoeven staan. Daardoor blijf ik in een contante staat van chaos en verwarring. 

Misschien kies ik hier alleen voor omdat het zo vertrouwd is. Dit is mijn manier om met de situatie om te gaan en het mag dan niet goed voor mij zijn, ik ben er wel goed in. Ik zoek impulsen om in mij op te nemen en mijzelf mee te vullen. Het is dat, of mij verstoppen onder de dekens. Er is geen middenweg. Alles gaat in uitersten. Het is de snelste en makkelijkste weg om met mijn gevoelens om te gaan. Het is zo veilig en vertrouwd, dat ik het vaak niet eens door heb als ik allang keihard die kant op aan het rennen ben.

Misschien herken je dit. Deze manier van overleven. Zit je vast in alles wat je jezelf telkens aandoet en kan je alleen jezelf de schuld geven van de situaties waarin je steeds beland. Terwijl jij jezelf zo hard probeert te verdoven haalt het ongelukkige gevoel jouw telkens nog harder in. Als het feestje is afgelopen. Als je ‘s ochtends thuis komt in je kleren van gisteravond. Wanneer je van je laatste geld eten hebt gekocht en een uur later kapot en gebroken boven de wc pot hangt. Wanneer je maandsalaris er in een paar uur doorheen is gegaan aan kleding waar je je nog net zo rot en lelijk in voelt. Het haalt je in. 

Alles wat jij jezelf hebt aangeleerd, kun je weer afleren. Je zal ervan moeten huilen en schreeuwen. Je zal er weer voor moeten gaan voelen. Je zal dichterbij jezelf moeten komen dan je ooit geweest bent, maar weetje, dat overleef je. Alles waar je voor weg rende, wat te groot, te eng, te heftig leek om aan te kunnen, dat kun je aan. Je zal alles voelen waar je zo bang voor was en ook dat zal over gaan. Het gevoel zal over gaan, de emoties zullen minder worden, zonder dat je ingehaald word.

Je zal overspoeld worden door emoties die je geen plek kunt geven, waar je nooit mee hebt leren omgaan, maar behalve dat zal je niets overkomen. Het enige wat er daarna nog kan gebeuren, is dat die emoties nog een keer op je af komen, maar dat heb je al eerder gedaan en je staat nog steeds. Je zal alles in alle hevigheid en in alle intensiteit voelen, maar het is nooit meer de eerste keer. Er komt een keer dat het niet meer eng is, want je kent dit al. Je zal soms niet weten waar je jezelf en al die emoties moet laten, maar ook dat gaat voorbij. Dit zijn jouw gevoelens. Ze zijn van jou, niet andersom. 

Hoe ga jij om met jouw zelfdestructieve gedrag?

Bron: Emma Brown