Mensen met een eetstoornis hebben vaak een niet kloppend beeld van zichzelf. Dit komt omdat zij irrationele gedachte hebben over hun uiterlijk, lichaam en gewicht. Wanneer je irrationele gedachtes over jezelf hebt, is het ook moeilijk te geloven wat anderen tegen je zeggen. Je zult het moeilijk vinden om complimentjes van anderen aan te nemen en je zult dingen negatief vervormen die anderen zeggen. Dit alles heeft een grote invloed op hoe je je voelt en kan tot veel problemen leiden. Helaas komt dit voort uit de eetstoornis en is het moeilijk om het onderscheid te maken tussen gedachtes die voortvloeien uit je eetstoornis en je gezonde verstand.

Ik heb hier onder tien irrationele gedachte beschreven die mensen met een eetstoornis sneller kunnen hebben. Het is natuurlijk niet zo dat iedereen met een eetstoornis hier last van heeft en het zal ook verschillen in intensiteit. Sommige dingen herken je misschien, maar sommige dingen kunnen ook niet van toepassing zijn op jou.

1. Verkeerde ideeën
Mensen met een eetstoornis kunnen allerlei verkeerde ideeën hebben over zichzelf en over anderen. Zo kun je bijvoorbeeld denken dat je zwak bent omdat het je niet lukt om eetbuien te voorkomen. Helaas is het moeilijk om die gedachte om te zetten naar dat de eetstoornis nou eenmaal veel macht over je heeft en dit niet iets is dat je zomaar op lost. Probeer het eens in een ander daglicht te zien. Het is sterk dat je blijft vechten en dat je niet zomaar opgeeft. Het zal hard werken zijn om tegen de gedachtes in te gaan.

2. Zwart wit denken
Zwart wit denken is van het ene uiterste denken, naar het andere uiterste denken. De middenweg vinden is moeilijk. Je kunt bijvoorbeeld denken ik ben lelijk of ik ben knap, ik ben zwak of ik ben sterk, ik ben dom of ik ben slim. Die middenweg zie je niet echt. Dit soort denken komt vaak naar voren in bepaalde situaties. Bijvoorbeeld als je net een onvoldoende hebt gehaald voor een tentamen. In plaats van meteen te denken dat je dom bent kun je ook denken, er zijn zat mensen die het tentamen niet in één keer halen en er zijn bepaalde invloeden waarom je het tentamen niet hebt gehaald. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je niet lekker in je vel zat of dat je je niet goed kon concentreren of simpelweg dat je niet goed genoeg geleerd hebt, volgende keer beter!

3. Moeten doen
Het altijd maar moeten van jezelf. Ik moet dit kunnen stoppen, ik moet het aan iemand vertellen of juist niet. Vaak zijn dit soort gedachtes niet realistisch wat ertoe leidt dat wanneer het niet lukt dat je je teleurgesteld voelt of verslagen. Probeer eens te kijken naar wat je wel kunt doen of wat je mag doen van jezelf. Wanneer het niet lukt is dat ook niet erg. Je bent ook maar een mens en je kunt niet alles. Vraag desnoods hulp aan anderen.

4. Gedachten filteren
Gedachten filteren doet iedereen weleens, maar je kunt hier ook in overdrijven. Je kunt bijvoorbeeld na een gesprek met iemand alleen maar negatieve gedachten hebben over het gesprek en niet aan het positieve denken. Als iemand bijvoorbeeld zegt je het tentamen goed hebt gemaakt, maar dat je de volgende keer wel wat uitgebreider moet zijn in je antwoorden, kan het zo zijn dat jij alleen maar op het laatste blijft focussen en niet op het feit dat iemand zei dat je het tentamen goed hebt gemaakt. Hierdoor blijf je hangen in het negatieve. Probeer eens te focussen op de complimentjes en het positieve dat iemand zegt. Iemand zegt dit niet voor niets.

5. Te veel denken
Als ik dit doe, dan gebeurt dat. Als ik het op deze manier aanpak, dan zal vast dat gebeuren. Helaas kunnen we de toekomst niet voorspellen en kunnen we ook niet weten hoe anderen denken en wat anderen doen. Als jij van te voren al strest over bepaalde situaties, maak je het alleen maar moeilijker voor jezelf, je kunt namelijk nooit voorspellen hoe iets gaat lopen of hoe anderen reageren. Dus waarom zou je je daar druk om maken? Wie weet loopt het heel anders dan jij al die tijd dacht en loop je te stressen voor niks. Leef wat meer in het moment.

6. Personaliseren
Personaliseren houdt in dat je bepaalde dingen op jezelf betrekt. Je kunt bijvoorbeeld denken dat wanneer iemand geïrriteerd op je reageert, dit door jou komt. Mensen kunnen ook weleens een chagrijnige bui hebben omdat ze niet lekker in hun vel zitten of omdat er iets is gebeurd. Het heeft niet altijd meteen iets met jou te maken. Veel mensen hebben vaak ook niet door dat ze op een rotte manier op andere reageren. Trek het je niet zo aan. Waarom zou je je bui laten beïnvloeden omdat iemand anders een vervelende dag heeft?

7. Positieve wegcijferen
Veel mensen vinden het moeilijk om complimentjes aan te nemen, maar wanneer je niks meer gelooft wat een ander zegt of niks kan aannemen gaat het heel ver. Wanneer iemand iets aardigs zegt of wat aardigs voor je doet hoeft het niet meteen te betekenen dat diegene iets van je wil. Mensen kunnen soms ook gewoon aardig doen omdat het kan. Mensen met een eetstoornis hebben hier vaak moeite mee omdat ze een verkeerd zelfbeeld hebben en het moeilijk vinden te geloven dat anderen wel iets goeds in ze zien.

8. Emotioneel redeneren
Emotioneel redeneren is een type denkfout. Wanneer je dit doet interpreteer je een situatie op basis van je emoties en niet op basis van de realiteit. Zo kun je bijvoorbeeld denken; ik voel me angstig dus het is een gevaarlijke situatie of ik voel me niet geliefd dus niemand houdt van mij. Dit soort denkfouten kunnen je leven beïnvloeden en je kunt er zelfs depressief van raken. Je kunt door deze denkfouten situaties verkeerd schatten en blijven hangen in dit gevoel.

9. Over generaliseren
Iemand heeft mij pijn gedaan, dus dan zal iedereen dat wel willen doen. Dit kan een voorbeeld zijn van over generaliseren. Wanneer je denkt dat iets op een bepaalde manier gebeurt, dat dit dan wel altijd zo zal gaan. Wanneer je dit vaak doet zal je het voor jezelf erg lastig maken en het vertrouwen in de omgeving ook kwijt raken. Je kunt het ook op jezelf betrekken, een voorbeeld hiervan is; ik heb verloren bij die wedstrijd dus ik verlies altijd. Omdat een keer iets op een bepaalde manier gebeurt betekend het echt niet dat het altijd op die manier zal gaan. Dat is niet eens mogelijk. Je kunt het ook anders bekijken; het is deze keer niet goed gegaan, nu zal ik voor de volgende keer beter mijn best doen.

10. Lastigvallen
Wanneer je een eetstoornis hebt zal je aan de ene kant graag hulp willen, maar aan de andere kant wil je mensen in je omgeving niet lastig vallen met jouw problemen. Probeer het eens van een andere kant te zien. Hoe zou jij het vinden als een goede vriendin problemen heeft en erg met zichzelf in de knoop zit, maar er niet met jou over praat omdat ze je niet wilt lastig vallen. Dan zou jij toch ook zeggen; doe even normaal, daar zijn we toch vrienden voor?

Wat herken jij?