Wat is het Fodmap dieet?

 

Het Fodmap dieet. Dit uit Australië afkomstige dieet levert een goed resultaat bij veel mensen met een prikkelbaar darmsyndroom. Het is een vrij nieuw dieet waarover je steeds vaker lees in de media. Om die reden én omdat ik er de nodige vragen over heb gekregen, heb ik hier voor jullie wat meer informatie over opgezocht.

Wat betekent Fodmap?
De afkorting Fodmap staat voor het volgende:
F=fermenteerbare
O=oligosachariden
D=disachariden
M=monosachariden
A=and
P=polyolen

voeding gezond
Bron foto

Fodmaps zijn bepaalde koolhydraten die in onze dagelijkse voeding voorkomen. 'Koolhydraten' is een verzamelnaam, maar kan onderverdeeld worden in het aantal suikermoleculen. Fodmaps zijn zogenoemde korte keten koolhydraten. Niet alle koolhydraten zijn Fodmaps. Zo zijn kristalsuiker, rietsuiker en basterdsuiker geen Fodmaps.

Voorbeelden van oligosachariden zijn fructanen en galactanen. Fructanen zitten in graan producten zoals tarwebrood en pasta. Galactanen zitten met name in peulvruchten. Disachariden: Lactose (melksuiker) is een disacharide. Monosachariden: Fructose (vruchtensuikers uit fruit). Polyolen: is een aparte groep, deze worden vaak als kunstmatige zoetstoffen gebruikt in voedingsmiddelen maar komen ook voor in appels en peren.

Fodmaps worden slecht of niet opgenomen in de dunne darm en komen in de dikke darm terecht. Daar worden ze door de darmbacteriën omgezet (gefermenteerd). Bij mensen met een gevoelige darm kan door deze Fodmaps een opgeblazen gevoel, buikklachten en gasvorming ontstaan.

Er bestaan Fodmap-rijke voedingsmiddelen en Fodmap-arme voedingsmiddelen. Een appel is bijvoorbeeld een Fodmap-rijk voedingsmiddel, waarbij glutenvrij brood juist een Fodmap-arm voedingsmiddel is.

Voor wie?
Het Fodmap dieet wordt ingezet bij maagdarmproblemen maar vooral ook bij mensen die last hebben van een prikkelbaar darm syndroom (PDS). Bij mensen die geen klachten ervaren wordt juist ontraden om een dergelijk dieet te volgen omdat Fodmaps juist ook een gunstige werking hebben op de darmflora.

PDS
Het prikkelbaar darm syndroom wordt ook wel irritable bowel syndrome of spastische darm genoemd. De diagnose is lastig te stellen. Klachten komen door een overgevoelige darmwand of verstoorde darmbewegingen. Dat kan zich uiten in diarree of juist een verstopping. Vaak gepaard gaande met buikpijnen en opgeblazen gevoel. De oorzaak van PDS is niet helemaal duidelijk. Stress kan de klachten doen verergeren.

voeding gezond
bron foto

Methode
Voor minimaal 6 weken worden alleen Fodmap arme voedingsmiddelen gegeten en gedronken. Fodmap rijke voedingsmiddelen worden weggelaten uit het voedingspatroon (=eliminatieperiode). Als er een klachtenvermindering optreed wordt één van de vijf verschillende Fodmaps weer geïntroduceerd in je voeding (=herintroductiefase). In deze fase worden de verschillende Fodmaps weer stapsgewijs geïntroduceerd.

Gedurende beide fases wordt nauwkeurig bijgehouden welke klachten nog voorkomen en hoe vaak. Op die manier kan je testen welke voedingsmiddelen meer of minder klachten geeft. Iedereen heeft een andere gevoeligheid voor de verschillende Fodmaps en zo hoef je op een gegeven moment alleen die voedingsmiddelen weg te laten uit de voeding waar jij gevoelig voor bent. Bij het Fodmap dieet is regelmatig eten ook belangrijk. Dus belangrijk dat er geen maaltijden worden overgeslagen.

Het Fodmap dieet en een eetstoornis
Fodmaps zitten van nature in bepaalde voedingsmiddelen. Het is best een lastig dieet wat je wel en niet kan eten of drinken. Om die reden is het goed om dit samen met een diëtist te bespreken of je een dergelijk dieet wel of niet kan volgen. Met een eetstoornis ben je al veel in je hoofd met eten bezig. Als je daarnaast ook een Fodmap dieet volgt betekent dit dat je hier dagelijks nog meer mee bezig bent.

Bepaalde maag en darmklachten kunnen ook veroorzaakt worden doordat je lichaam niet meer gewend is aan bepaalde voedingsmiddelen. Vaak als je weer richting een gezond gewicht gaat gaan deze klachten ook weer over. Denk bijvoorbeeld aan lactose (melksuiker) waar je lichaam soms tijdelijk niet goed op reageert. Daarnaast zou je door het weglaten van bepaalde voedingsmiddelen ook tekorten kunnen ontstaan van bepaalde voedingsstoffen.

Het Fodmap dieet is geen dieet waar je mee kan afvallen. Maar je kan door het weglaten van bepaalde voedingsmiddelen hierdoor er wel onbedoeld gewicht mee kwijtraken wat als je ondergewicht hebt niet wenselijk is.

voeding gezond
Bron foto

Conclusie
Fodmaps zijn dus zeker niet slecht voor je lichaam, maar voor sommige mensen kan het verminderen van bepaalde Fodmaps in de voeding verlichting geven van darmklachten. Ga niet op eigen houtje dit dieet volgen, maar doe dit altijd in samenwerking met een diëtist of arts.

Heb jij ervaring met het Fodmap dieet?

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Leuk! - Maandag 13 juni 2016 13:31
Leuk! Ik ga morgen meteen starten met dit dieet! Bedankt voor het delen!
Hyomin - Maandag 13 juni 2016 14:06
geen ervaring mee, maar ik heb ook PDS - maar ik ga bewust zo'n dieet niet doen omdat ik dan inderdaad weer heel erg met eten, aanpassen, weglaten en toevoegen bezig moet en omdat het net zo goed gaat kies er bewust voor om dit voorlopig nog even niet te doen - misschien als ik over een tijdje nog wat sterker ben dat ik het dan ga avonturen, maar voorlopig kies ik mijn buik en darm klachten boven weer om rommelen met eten omdat mij dat meer negativiteit oplevert dan mijn darmklachten
Anne-Maria - Maandag 13 juni 2016 16:30
@Hyomin: ik herken wat jij zegt. Heb eveneens PDS; sinds ik dat weet let ik wel wat op mijn voeding, maar ik eet ook gewoon wat ik lekker vind. Overal om me heen hoor ik van gezond dit, gezond dat, dieet zus, dieet zo. Sinds ik ben gaan sporten is de confrontatie met voeding nog groter. Bewust probeer ik me er afzijdig van te houden, want ik ben bang dat, wanneer ik erop ga focussen, ik doorsla.
Los van dit; ik vind het wel heel mooi dat dit dieet werkzaam is bij PDS; voor velen een verlichting!
Lost girl - Maandag 13 juni 2016 18:42
@leuk! In de laatste alinea wordt niet voor niks geschreven dat je dit eerst moet overleggen met een arts of diëtist. Weet niet of je dat vanmiddag al zo snel hebt kunnen regelen? Het is dus geen goed idee om morgen gelijk te beginnen zoals ze in de blog al zeggen.
marleen - Maandag 13 juni 2016 19:25
ik snap het anders wel hoor... die reactie. Moet zeggen dat ik zelf ook nog steeds de neiging heb om, als er over een nieuw dieet gesproken word, voor mezelf nog veel strenger te worden in het wat wel en wat niet. Snap dan ook niet goed dat proud het effe luchtig aanbrengt zo van 'heb jij hier al ervaring mee'... zou mensen het idee kunnen geven dat je met zulke dingen 'moet' meedoen om er bij te horen of zo. Ik vind het sowieso te veel gedoe om zo bezig te zijn met eten, en daarom doe ik ook niet mee, maar ik weet van in minder weerbare dagen dat ik ook meteen de reactie van 'Leuk!' zou hebben
Lara - Maandag 13 juni 2016 21:27
Ik heb dit dieet geprobeerd omdat ik ook last heb van PDS. Het heeft me jammer genoeg alleen niet verder gebracht ... Ik heb dit wel onder begeleiding van een diëtist gedaan, echt belangrijk, want hij/zij kan je helpen met een voedingsschema samenstellen! Zeker als je een eetstoornis hebt (gehad) is dat wel belangrijk. Goed dat hier een blog over is! Ik hoop dat het anderen misschien wel kan helpen
RosieV - Maandag 13 juni 2016 22:25
Ik volg het dieet wel grotendeels in overleg met een somatisch arts en diëtist gespecialiseerd in eetstoornissen omdat ik ongelooflijk snel last van mijn darmen heb en het helpt mij grotendeels maar laten we eerlijk zijn. Het vermindert klachten maar voorkomt niet, je kunt er nog wel last van hebben.

Ik kan inmiddels weer een paar producten eten die ik eerst moest schrappen daar ben ik al blij mee.
Erna - Dinsdag 14 juni 2016 02:59
Ik heb dit dieet ook geprobeerd.Het heeft mij ook niet geholpen.
Ik had ook last van veel toegestane producten .En van sommige dingen die niet mochten had ik weer geen last.
Ook staat niets echt vast; de ene keer is iets een veilig voedingsmiddel om vervolgens een maand of zo toch niet toegestaan te worden in het dieet en vice versa.Ze blijven namelijk nog onderzoeken doen.

Het is zeker geen pasklaar dieet die je zo maar kunt gaan volgen.Mensen zonder eetstoornis moeten het ook onder begeleiding doen.





Atoh - Zaterdag 9 juli 2016 21:36
Ik heb PDS, rond de basisschool.. had toen echt enorme buikpijn aanvallen waardoor ik niet meer kon lopen. En nu nog steeds af en toe.
Ik kijk alleen niet zo positief naar het Fodmap dieet. Ik vind het net als crashdieten... doen alsof het gezond is, maar het eigenlijk niet is. + stress is ook een oorzaak.

Volgens mij maakt het simpelweg niet uit wat er in gaat. Je darmen reageren gewoon gevoelig. De ene tijd gaat het heel goed, en de andere keer heb ik er medicijnen voor nodig. Anders zit ik 2 uur op de plee. Maar eenmaal eruit... is het wel weer beter.
Dan is het toch wel vreemd dat het de ene keer wel bijv. op brood reageert en de andere keer niet. Toen dacht ik; ja het ligt daar aan. En de andere keer bijv. op melk. En weer een andere keer kom je neer op het fodmap eten, en heb je er nog last van. Ik denk gewoon niet dat je met zekerheid kan zeggen waar het aan ligt. Ook niet met het fodmap dieet.

PDS, word niet voor niks het prikkelbare darm syndroom genoemd, en niet het intolerantie voor bepaalde voedsel syndroom. Wat ik er over weet is dat het toch echt met de overgevoeligheid van de darm te maken heeft, dat wanneer de voeding er door heen gaat, de darmen kleine kneepjes maken en dat dat het veroorzaakt. En de darmwand gevoeliger reageert.
Anoniem - Vrijdag 13 juli 2018 00:38
Ik heb sinds 4 à 5 jaar PDS en dit dieet heeft me heel goed geholpen. Zit veel lekkerder in mn vel en voel me veel fitter. Het nadeel is wel is dat ik al sinds 7 jaar geleden graag de controle over mn gewicht wil. Probeerde vaak wat af te vallen maar vond dat ik nooit een goed excuus had om dingen te laten staan . Tot ik dus dat dieet ben gaan volgen, sindsdien kan ik heel makkelijk 'nee' zeggen tegen voedingsmiddelen omdat ik bijvoorbeeld tarwe vermijd en alleen spelt en glutenvrij eet. Ik merk dus bij mezelf dat de controle erin sluipt. Ik was eerst 64 kg een prima gewicht voor iemand van 1.70 m lijkt me. In die 2 jaar dat ik nu aangepast eet (tarwe knoflook en ui vermjjd) ben ik geleidelijk 10 kg afgevallen. Ik ben bang dat het nog verder doorslaat want ik sinds 1.5 jaar noteer ik ook elke dag bij de Eetmeter wat ik eet, hoeveel en ben ik de hele dag door bezig wat ik eet, hoeveel en met wie, hoe zo gezond mogelijk, voldoende vezels, voldoende groente en fruit, voldoende beweging. Het moet perfect gaam bij mij en mag niet boven de x kcal. Momenteel is het max. 1800 kcal maar heb nu weinig stress. Bij stress gaat dat limiet een stuk omlaag. Niemand is op de hoogte van dit toenemende 'probleem'. Ik krijg nu al gevolgen zoals te lage bloeddruk, (bijna) flauwvallen, bijna nooit meer ongesteld (1× in de 4 maand ). Ik ben wanhopig want het, ik noem het eetprobleem, gaat hand in hand met de pds. Ik kan het aangepaste eten eigenlijk niet opgeven omdat ik dan weer heel veel klachten krijg. Ik wil zo blijven eten want dan heb ik grip/controle over mijn darmen( en tegelijkertijd is mn gewkcht ook mooi laag denk ik erbij). Ik ben alleen bang dat het op een dag echt escaleert en de weg terug nog moeilijker zal zijn dan die nu is. Bmi is nu al op de rand.

Wat moet ik doen?
Karen - Maandag 6 augustus 2018 13:00

Lieve anoniem, als je een fijne huisarts hebt, ga daar dan naar toe. Laat hem of haar dit lezen. Want ik denk dat je zelf al wel heel goed doorhebt dat je een flink probleem aan het kweken bent. Ontzettend goed dat je dat zelf ziet, nu de volgende stap: hulp vragen om te zorgen dat het niet erger wordt.
Want ook dat zie je zelf prima: nu ingrijpen is makkelijker dan wanneer het echt fout is gegaan.
Mocht je dit niet met je huisarts willen bespreken, laat het dan lezen aan iemand die je vertrouwt en die je kan helpen met het zoeken van hulp!

Succes, en ik denk dat het wel goed komt, want je bent zo te horen een slimme dame die zichzelf erg goed kent.

Veel liefs,

Karen