Elektro Convulsie Therapie (ECT), ook wel bekend als elektroshock therapie is een behandeling die in Nederland steeds meer in opkomst is. Het is een behandeling waarbij een epileptische aanval wordt uitgelokt door een stroomstoot door je hoofd. Op deze manier proberen ze bepaalde psychiatrische aandoeningen te behandelen.

In de jaren 30 werd ECT uitgevonden als behandeling voor psychiatrische aandoeningen. De behandeling werd toen nog vaak zonder verdoving uitgevoerd. Dit was traumatisch, en de bijwerkingen werden als onaanvaardbaar gekenmerkt. Mede door de uitvinding van psychofarmaca nam de populariteit van ECT in de jaren 60 af. Tegenwoordig is het echter weer in opkomst.

ECT vindt plaats onder strikte voorwaarden en alleen in uiterste noodzaak. Vaak wordt het toegepast bij mensen met een (psychotische) depressie waarbij de reguliere therapie niet meer lijkt te helpen. Ook wanneer je toestand levensbedreigend is als gevolg van een psychiatrische stoornis kan elektroshock therapie worden toegepast. 

Als je een ECT behandeling ondergaat dan word je eerst onder narcose gebracht. Ondertussen is er een constante meting van de bloeddruk, een bewaking van het hart met een ECG en bewaking van de hersenen met een EEG. Wanneer je onder narcose bent wordt een spierverslapper toegediend. Deze spierverslapper zorgt ervoor dat je geen spierschokken krijgt tijdens de epileptische aanval. Er worden metalen plaatjes op je hoofd gezet waardoor stroom wordt geleid, zo loopt de stroom door de voorkant van de hersenen. Op deze manier wordt een epileptische aanval opgewekt. De epileptische activiteit in de hersenen duurt ongeveer 30 tot 60 seconden, er treden namelijk mechanismen in werking in de hersenen die de epileptische aanval beëindigen. Nadat je uit narcose raakt wordt deze nog een half uur bewaakt op de uitslaapkamer.

Ik heb een jonge vrouw een paar vragen gesteld over haar ervaringen met ECT.

Wat was de reden dat er bij jou voor deze therapie gekozen hebben?
De keuze om elektroshocks te krijgen is bijna helemaal langs mij heen gegaan. Ik weet niet precies hoe het is gegaan. Ik weet wel dat ik te ziek was om een beslissing te nemen. Ik heb veel behandelingen gehad, van ziekenhuizen naar een PAAZ afdeling. De behandelaren stonden machteloos en het was op dat moment hun verantwoordelijkheid of ik het zou overleven. Het is als laatste red middel gekozen. Mijn ouders hadden ook geen flauw idee wat ze nog met mij aan moesten en hoe ze mij in leven konden houden. Hun hadden een klein beetje hoop dat dit heel misschien nog mij leven kon redden. Van te voren heb ik een video gezien hoe dit in werking ging. Ik vond het vreselijk om te zien. Ik bleef hopen dat dit misschien mijn leven kon redden.

Hoe is de therapie bij jou verlopen?
Omdat de artsen machteloos stonden, moesten ze veel risico nemen naar mijn idee. Mijn hart was niet goed en mijn gewicht wat erg laag. Van te voren moest ik ook goed gecontroleerd worden of het haalbaar was en niet schadelijk was.

Ik heb het ongeveer twee keer gehad toen ik nog opgenomen was in de PAAZ, daarna hebben ze er voor gekozen dat ik naar huis moest omdat ze mij niet goed meer konden helpen. Ik weet nog goed hoe ik door het ziekenhuis reed met allemaal draden op mijn hoofd en lichaam. En eigenlijk voelde ik me een compleet machteloos en had ik geen recht meer van spreken over mijn eigen lichaam.

Telkens toen ik weer wakker werd was ik misselijk en had ik hoofdpijn . Ik was erg moe en moest de hele dag bijkomen. Omdat het best een prikkel was voor toen mijn lichaam.

Had je nare bijwerkingen of is het traumatisch geweest?
Ik heb alleen na de elektroshocks veel hoofdpijn, moeheid en duizeligheid gehad. Ook was ik erg misselijk en kon ik een dag lang bijna niks eten.

Het is voor mij traumatisch geweest. Ik kon zelf niet kiezen of ik het wilde of niet. Zelf had ik op dat moment helemaal niks gewild. Maar de beelden en hoe het toen is gegaan vind ik ontzettend naar. Ik weet heel erg goed dat de artsen machteloos stonden en dat ze van alles wilden proberen om mij in leven te kunnen houden. De elektroshocks hebben mij niet ´gered´. Wat mij heeft gered is weer te gaan eten.

Hoeveel elektroshocks heb je nodig gehad?
Het was mij aangeraden om er ongeveer 9-12 keer deze therapie te krijgen. Na 3 of 4 keer ging het zo slecht met mijn hart dat ze het niet aandurfde om verder te gaan. Ze vonden het te riskant.

Zoals je er nu tegenaan kijkt had je er dan in die tijd weer voor gekozen?
Ik heb geen idee wat toen het beste voor mij geweest was. Het was toen een kwestie van leven of dood. Ik heb geen goede ervaring gehad met de PAAZ destijds omdat het vreselijk onder dwang ging. Ik zou eerder voor mijn ouders gedaan hebben dan voor mijzelf, voor hun was het een hoop van slagen.

Kan je het anderen aanraden?
Er waren een aantal mensen die deze therapie tegelijk met mij volgde. Vooral mensen met een depressie kwam ik tegen. Ik ben van mening dat het wel mensen kan helpen, vooral mensen met een depressie. Want ik heb verhalen gehoord dat er na een volledige behandeling mensen er echt beter op werden. Of het bij eetstoornissen helpt weet ik niet. Het is altijd de vraag of het helpt, want bij de één helpt het wel en bij de ander niet. Het kan bij sommige mensen echt wat veranderen in hun hoofd. Ik gun het ook iedereen die aan deze therapie begint dat het wat oplevert. Bij mij was het traumatisch, maar dit betekent niet dat het voor iedereen zo hoeft te zijn.

Ben je het ermee eens dat sommige mensen het bijvoorbeeld onmenselijk vinden?
Toen ik de beelden op de video voor het eerst zag, vond ik het er heel naar uit zien.
Ik vind het een hele aparte therapie. Maar ik weet wel dat het voor een aantal mensen wel heeft geholpen. Ik begrijp dat mensen het wel onmenselijk vinden. Ik zelf vind het niet goed wat er toen is gebeurd, eigenlijk vind ik de situatie toen onmenselijk.

Maar, aan iedereen die aan deze therapie begint, je weet niet van te voren of het je gaat helpen, het is echt een kwestie van uitproberen. Er zijn ook succes verhalen.

Ik leef nog , ik weet niet of die elektroshocks daar mee te maken hebben. Ik ben blij dat ik nu kan zeggen dat ik ze niet meer nodig heb.

Door: Judith
Foto's: 1, 2