Misschien heb je weleens van muziektherapie gehoord of heb je zelf muziektherapie gehad, maar misschien weet je ook eigenlijk helemaal niet zo goed wat muziektherapie precies inhoudt. Ik heb zelf gemerkt dat dit laatste vaak bij veel mensen het geval is! Mensen weten wel vaag wat het is, maar hoe het precies werkt en wat het doet, dat blijft ze een raadsel. Ook roept het vaak vragen op, zoals: moet ik niet heel muzikaal zijn om muziektherapie te kunnen volgen? Moet ik dan mijn ziel en zaligheid in de muziek stoppen? Om deze vragen te beantwoorden wil ik jullie graag iets meer vertellen over wat muziektherapie precies inhoudt en wat het misschien voor jou kan doen.

♥ Wat is muziektherapie?
Muziektherapie is onderdeel van een aantal creatieve/kunstzinnige therapieën. Andere vormen hiervan zijn bijvoorbeeld beeldende therapie, spraak/drama therapie, danstherapie en speltherapie. Al deze therapievormen zijn dus gebaseerd op een creatief aspect. Deze verschillende creatieve vormen worden ingezet bij de behandeling of begeleiding van mensen met allerlei problemen en hulpvragen. Dit kan heel uitlopend zijn. Zo wordt muziektherapie bijvoorbeeld toegepast bij jonge kinderen met huil of slaapproblemen, bij kinderen met een verstandelijke beperking, bij jongeren met psychische klachten of autisme, volwassenen met burn-out klachten, PTSS of ouderen met dementie, en nog veel meer. Het werkveld van een creatief/kunstzinnig therapeut is dus heel breed!

bron foto

Een muziektherapeut werkt met het medium muziek, in de breedste zin van het woord. Wat voor soort muziek of op welke manier je bij muziektherapie muziek gaat maken hangt deels van de muziektherapeut, maar grotendeels ook van degene die muziektherapie krijgt af. Hou jij heel erg van een bepaalde muziekstijl, zing jij graag, speel jij al een instrument, luister je graag muziek of weet je eigenlijk niet zo goed wat je op muzikaal gebied kunt? De therapeut kijkt hoe jullie dit samen zo kunnen gebruiken dat jouw voorkeur gebruikt kan worden om het vooraf opgestelde doel te bereiken. Soms worden er oefeningen gedaan die de therapeut van te voren bedacht heeft, soms wordt er geïmproviseerd, soms wordt er alleen muziek geluisterd en soms wordt er samen muziek gemaakt alsof je in een band/orkest speelt. Muziektherapie wordt soms, naast individuele therapie, ook als groepstherapie aangeboden.

♥ Muzikale doelen
Iemand komt altijd bij de muziektherapie met een hulpvraag, iets wat hij/zij graag zou willen leren of nodig heeft om in het dagelijks leven beter te kunnen functioneren. Deze hulpvraag wordt voor de muziektherapie vertaald naar een muzikaal doel of meerdere muzikale doelen. Tijdens de therapie sessies kun je hieraan werken door positieve ervaringen op te doen, met bijvoorbeeld iets waar je normaal gesproken tegenaan loopt, oefenen met concrete situaties en stappen nemen die je uiteindelijk ook kunt toepassen in het dagelijks leven.

Voorbeelden van therapiedoelen kunnen zijn: (weer) plezier beleven, meer energie krijgen, ontspannen, leren om beter te kunnen structureren en plannen, in contact komen met je gevoel en emoties, je gevoel kunnen uitten, werken aan een positief zelfbeeld, leren omgaan met grenzen (van jezelf of de ander), ontwikkelen of verbeteren van sociale vaardigheden, positiever leren denken, acceptatie van jezelf, vinden of versterken van je eigen identiteit, aandacht en concentratie vergroten, leren omgaan met conflictsituaties, versterken van autonomie, steviger in je schoenen staan en inzicht verkrijgen in je eigen gedrag en de effecten daarvan.

♥ Onzekerheden die muziektherapie op kan roepen
Net als bij andere therapieën/behandelingen is het bij muziektherapie ook vaak spannend om te gaan beginnen. Een nieuwe therapeut, een nieuwe therapievorm en misschien heb je een aantal onzekerheden of angsten ten opzichte van muziektherapie die mee kunnen spelen. Vragen zoals:

Maar ik ben helemaal niet muzikaal?
Muziektherapie is niet alleen voor mensen die muzikaal zijn, maar eigenlijk voor iedereen die op wat voor manier dan ook ‘iets' met muziek heeft. Muziek is wat dat betreft ook een onderdeel van ons dagelijks leven en we groeien er al van jongs af aan mee op. Elke baby in de baarmoeder reageert al ‘muzikaal' op geluid, door mee te bewegen. Dit vermogen gaat nooit meer weg, maar raakt alleen soms naar de achtergrond, bijvoorbeeld door weinig of negatieve ervaringen met muziek. Muziektherapie kan ervoor zorgen dat mensen (weer) ervaren dat zij ook muzikaal zijn. Want muziek geeft ook plezier, kan ons gevoel aanspreken of herinneringen oproepen en zegt soms iets wat je misschien niet zelf met woorden kunt zeggen.

bron foto

Straks moet ik ineens gaan zingen terwijl ik dat helemaal niet durf?
Als jij van zingen houdt en dit graag doet, mag dit uiteraard bij de muziektherapie. Maar wanneer je dit absoluut niet wilt hoeft dit ook helemaal niet. Er zijn nog zoveel andere manieren om muziek te maken en in overleg met de therapeut hoef je niks te doen wat je echt niet wilt.

Is muziektherapie niet heel zweverig? Werkt het eigenlijk wel?
Hopelijk heeft dit blog deze vraag al voor een groot deel beantwoord. Muziektherapie is eigenlijk heel praktisch toepasbaar. Je kunt bijvoorbeeld een situatie die jij in het dagelijks leven moeilijk vind, letterlijk in muziek omzetten en spelen. Aan de hand van de muziek kun je met deze situatie oefenen en misschien een muzikale oplossing vinden of de situatie omzetten naar een situatie die voor jou makkelijker is. Aan de hand van een gesprek ga je dit geoefende proberen te oefenen in een echte situatie. Bij de muziektherapie heb je de handvatten meegekregen waardoor dit hopelijk makkelijker gaat.

En ja, muziektherapie werkt echt. Er wordt tegenwoordig veel onderzoek gedaan naar de werking van muziek, waar veel positieve uitkomsten gevonden worden, maar ook hebben al heel veel mensen zelf mogen ervaren wat de kracht van muziektherapie is. (Bijna) iedereen kan er wel iets uithalen wat voor hem/haar belangrijk is op dat moment in zijn/haar leven. Wat muziektherapie (en alle andere creatieve therapieën) zo bijzonder maakt, is dat er uit wordt gegaan van de ‘gezonde' mens. Dit wil zeggen dat je in de therapie opzoek gaat naar waar jou krachten liggen. Deze krachten kun je gebruiken om dingen die moeilijk zijn te overwinnen.

Heb jij muziektherapie (gehad) of zou je dit graag willen hebben?